Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

Souvenirs d'un Voyage à Paris, par J. Kneppelhout. 17 Décembre 1838-24 Fevrier 1839. Leyde, P.H. van den Heuvell. 1839. gr. 8vo. VIII et 156 pag. f 1-80.

De Heer kneppelhout heeft eene verwonderlijke letterkundige naïveteit, waarvan Rec. schaars de wedergade heeft gezien. Vóór eenigen tijd gaf hij een stukje uit onder den titel van Prose et Vers, en plaatste daarin een gesprek, door hem met den Heer jules janin gehouden, aan wien hij de vroegere produkten van zijnen schrijflust had gezonden, en die hem daarop met alle mogelijke Fransche beleefdheid te kennen gaf, dat zijn geschrijf niet veel te beduiden had. Nu ontvangt het publiek, in eene vroeger onderdrukte, maar thans (de hemel weet, waarom) geplaatste Voorrede dier Prose et Vers, de geschiedenis van dat letterkundig voortbrengsel, en daarin een nieuw bewijs van diezelfde kluchtige naïveteit, of hoe zal men het noemen? die zichzelven onbarmhartig aan de kaak stelt. De Heer kneppelhout verhaalt daarin, dat hij zich had voorgesteld de devenir en France l'apôtre et s'il le fallait l'avocat de la Hollande. Wij roepen hem het: Non defensoribus istis toe;

[p. 624]

wie geen degelijker kost kan leveren, dan hij in Prose et Vers deed, beproeve het niet, handhaver onzer eer te worden. Wij gevoelen, wat dat voor eene handhaving zoude worden, wanneer wij hem aan den Redacteur eener Fransche Revue over een algemeen goedgekeurd artikel van van lennep aldus zien schrijven: Vous avez publiè, il y a quelque temps, un article sur vondel de notre van lennep, et je vous avoue que j'ai été fort étonné de voir un auteur si élégant, si spirituel, adopter une forme aussi sèche et sévère. On ne veut plus cela, on ne veut plus cela surtout dans une Revue comme celle que vous dirigez. De Heer kneppelhout wist het beter; hij staat beter op de hoogte van zijnen tijd, van het publiek; hij zal het den Heer van lennep eens toonen, hoe men zulke dingen moet aanpakken, en de Revue zal met een paar artikelen van hem vereerd worden. Maar, o smart en teleurstelling! de Redacteur zwijgt eerst; de stukken worden niet geplaatst, en bij slot van rekening krijgt de Heer kneppelhout het: on ne veut pas cela, dat hij, in de nederigheid van zijn hart, den Heere van lennep had toegedacht. De Redacteur schreef een briefje, où il temoignait ses regrets de ne pouvoir insérer les articles, les uns étant tout-à-fait opposés aux opinions que la Revue avait embrassées, les autres trop peu importants et écrits dans un style trop étranger. Hoe openhartig, Lezer, om zoo iets te laten drukken! Intusschen de Heer kneppelhout liet zich niet afschrikken; wat te schrale kost was voor eene Fransche Revue, was zachts nog goed genoeg voor ons Hollanders, en de Prose et Vers zag het licht.

Maar nu het doel van den Heer kneppelhout mislukt is, en Frankrijk van hem niet gediend belieft als l'apôtre et l'avocat de la Hollande, waarom schrijft de man nu nog Fransch? Hij heeft twee redenen: vooreerst: il a perdu son Hollandais, qui est devenu à peu près insupportable. En dat durft een Hollander, en die Holland nog al wil verdedigen, wonende in het hart van Holland, openlijk zeggen? Wee den verachter onzer schoone moedertaal, of den dwaas, die in zulke laffe en zotte betuigingen roem zoekt! Ten andere: les relations de voyages devraient toujours être écrites dans la langue des pays qu'on a visités. Eene reisbeschrijving in het Chineesch of Javaansch, bij voorbeeld? Wij hopen, dat de Heer kneppelhout, indien hij China of Java mogt gaan bezoeken, ons verschoonen zal!!

[p. 625]

Als wij ons nu wenden tot de Souvenirs d'un Voyage zelve, wat vinden wij dan? Enkele aardige stukjes, die uit eene menigte prullen en nietsbeduidende dingen moeten opgezocht worden, welke op Parijs zeer weinig betrekking hebben. Onder de beste behooren marie d'orleans, Mlle rachel, en Dunkerque. Het middelste, intusschen, is in eenen Hollandschen brief van den Heer n. beets, onmiddellijk achter hetzelve gedrukt, met scherpe luim geparodieerd op eene wijze, die volkomen voldoende is, om den indruk van het stukje weg te nemen. Hoe hebben de beide Schrijvers het ongepaste niet gevoeld, om die stukken aldus op elkander te laten volgen! De satire is te scherp, omdat zij waar is, vooral ook de slotregel: Bewaar dezen wel. Ik wil ze [hem] naderhand laten drukken.

De overige stukken en de verzen hebben, even als in Prose et Vers, weinig om het lijf, en waren beter in de porteseuille gebleven. Er is nog een stukje in, waarin dit Tijdschrift met de satire, de luim en het genie van eenen kneppelhout wordt aangevallen over datgene, wat in de Letteroefeningen van Januarij tegen Dr. wap is geschreven. Rec. zou het zeker niet de moeite waardig geacht hebben, om over het geschrijf van Dr. wap het harnas aan te trekken. Evenmin acht hij het noodig, den Heer kneppelhout te beantwoorden.

Rec. eindigt met den Schrijver te raden, om maar weder Hollandsch te gaan leeren, zijn vroeger besluit thans ten uitvoer te brengen, en niet weder te verschijnen dans une littérature hybride, où il occupait une place si seule et si abandonnée.