Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

[p. 373]

Beschouwing van het natuur- en zedelijk stelsel van de Vrouw, gevolgd door een Fragment over het natuur- en zedelijk stelsel van den Man, en door eene Verhandeling over de Gevoeligheid, door P. Roussel, voorasgegaan door eene geschiedkundige Lofrede op den Schrijver, door J.L. Alibert, vertaald naar de zevende Parijsche uitgave door G. d'Ancona, Med. Dr. enz. Eerste Stuk, inhoudende de boven vermelde Lofrede. Te Amsterdam, bij H.D. Santbergen. 1836. In gr. 8vo. 38 Bl. f :-60.

Of op dit eerste Stuk, dat den beoordeelaar eerst onlangs ter hand kwam, sedert een vervolg gekomen is, weet deze niet.

Hoe men er toe komt, van dit reeds sedert lang bekende werk, als aan den laten avond, nog eene vertaling in het licht te zenden, kan beoordeelaar almede niet beslissen.

Hoe verdienstelijk een Schrijver Dr. roussel geweest is, en hoe veel goeds van dit zijn geschrift ook kan gezegd worden, belangrijke drang- of beweegredenen ter vertaling bestaan er thans vooral niet meer. Beoordeelaar heeft er echter vrede mede, indien de vertaling gewild is en den vereischten aftrek vindt.

Wat de Losrede van den anders met roem bekenden alibert op roussel betreft - in het oorspronkelijke moge zij niet geheel ongevallig zijn, door de vertaling heeft zij vooral niet gewonnen. Deze Lofrede kan echter niet met andere voortbrengsels der vruchtbare pen van alibert wedijveren. Er is weinig of nagenoeg geene geleidelijke orde in, en de sprongen van het eene onderwerp op het andere zijn meestal onverwacht, zonder daarom verrassende te zijn. En wat zal men, ten opzigte der vertaling, van zinsneden als de volgende zeggen? ‘moest hij zich - door zijnen brandenden

[p. 374]

ijver voor het welzijn der menschen aan zijne kwellingen zien te onttrekken,’ bl. 7. ‘Het was overigens voor hem niet genoeg, van onder sierlijke vormen zijne schatbare inzagen omtrent de schoonste helst,’ enz. bl. 9. ‘Ik ga nog in deze eeuw, als ergerlijk gemaal, aan het euvel mank van de eeden, die ik haar gezworen heb, getrouw te zijn,’ bl. 20. Eindelijk: ‘Ik zoude vreezen dit gladde ijs te verdooven, dat dit wonderstuk der Godheid en der Natuur in mijne oogen doet voorkomen,’ bl. 8. Wij vermoeden, bij gemis van het oorspronkelijke, of de Vertaler zich hier niet vergist hebbe, en glace, welk woord ook kristal beteekent, hier ten onregte door ijs vertaald heeft; maar ook dan nog, welk eene taal! - De welwillende lezer zal met deze proefjes wel tevreden willen zijn. In het tegenovergestelde geval behoeft hij om meerdere niet verlegen te wezen, die als van zelf zich aan hem zullen opdoen.