Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

[p. 251]

Herinneringen uit Engeland, als bijdrage tot de kennis van den tegenwoordigen slaat des Rijks, meerendeels uit ambtelijke bescheiden gestaafd, door T. Olivier Schilperoort, Schrijver van A brief exposition of the foreign policy of Great Britain towards Holland, etc. (London 1833.) Met eene Kaart van Londen. II Deelen. Te Kampen, bij K. van Hulst. 1837. In gr. 8vo. XVIII en 352, VII en 367 bl. f 7-40.

Ter plaatse, waar gewoonlijk eene Voorrede staat, vindt men in dit werk eerst ettelijke daartoe behoorende ophelderingen en verbeteringen, d.i. aanwijzing van drukfouten, en verder eenige voor het Publiek weinig belangrijke aanmerkingen tegen recensiën van twee vroegere stukjes des Schrijvers. - Het eerste Deel bevat hoofdzakelijk een verslag van hetgene hij van Londen gezien en vernomen heeft, en het tweede van hetgene aangaande de publieke inrigtingen en instellingen in Engeland te zijner kennisse gekomen is. Ofschoon nu zeer veel van dit alles reeds lang van elders bekend is, kan het nogtans niet ondienstig zijn voor dengenen, die eene aanwijzing hebben wil van hetgene er in Engelands Hoofdstad en eigenaardigheden gevonden wordt. Of dit een en ander echter voldoende is, om bijdragen tot de kennis van den tegenwoordigen staat des Rijks te heeten, zou nog al kunnen betwijfeld worden; althans van de temporele ontmoetingen en topographische beschrijvingen, die den inhoud van het eerste Deel uitmaken, zal men dit bezwaarlijk kunnen zeggen. Alleen is het Ref. voorgekomen, dat de Schrijver over sommige dingen met zulk eene in het kleine loopende breedvoerigheid uitweidt, dat het nut er niet geëvenredigd aan is; waaraan het dan ook welligt gedeeltelijk is toe te schrijven, dat de stijl zich niet door zulke zorgvuldige bearbeiding, beknopt-

[p. 252]

heid en aangenaamheid aanbeveelt, als men ook in werken van dezen aard zou mogen wenschen.

Uit de breede inhoudsopgave, die voor elk Deel geplaatst is, zal men kunnen zien, wat er in elke afdeeling vervat is: de hoofdzaken zal Ref. kortelijk trachten aan te wijzen.

De Inleiding bevat een bont allerlei van verschillende zaken; zoo als eene goede beschouwing van het verkieslijke der opmerkingen van vreemden of van inboorlingen over een land of eene plaats; uitweidingen over werken van bowring en bulwer; over betweterij en onkunde van overigens bekwame Vertalers, enz. enz. welk een en ander hier minder te pas komt; breede vermelding van bijzondere omstandigheden des Schrijvers, hem in zijne beschouwingen ten nutte; verklaring van eenige Engelsche benamingen, die in dit werk oorspronkelijk behouden zijn.

In de Iste Afdeeling vindt men het verhaal van des Schrijvers overvaart naar en aankomst te Londen, en het daarbij ondervondene en opgemerkte; in de 2de eene opgave der aldaar gebruikelijke rijtuigen, en hetgene daarbij in acht genomen wordt en te nemen is. In de 3de doet hij met zekeren Mr. W., met wien hij op reis kennis gemaakt heeft, zijn eerste togtje door Londen, doorkruist verscheidene straten, en krijgt door zijnen gids eene meer of min uitvoerige beschrijving van de merkwaardigste gebouwen. In de 4de ziet men voornamelijk Londens bruggen en waterleidingen, en de uitgestrekte nuttigheid der laatste beschreven; en in de 5de een vrij oppervlakkig overzigt van deszelfs schouwburgen gegeven. De 6de bevat het een en ander over de wijze van kennismaking in Engeland, en over die des Schrijvers in 't bijzonder; waarop men met hem, in de 7de, weder eenige straten van Londen doorrijden of doorwandelen kan, en nu en dan op eenig daar voorkomend gebouw opmerkzaam gemaakt wordt. De 8ste beschrijft de City en de Haven van Londen, en loopt over verscheidene daartoe betrekkelijke zaken van handel, scheepvaart enz.,

[p. 253]

en eindelijk over de burgerlijke Overheden der stad. Op dergelijke wijze wordt in de negen volgende Afdeelingen een overzigt gegeven van de overige deelen der Hoofdstad, in haren ganschen omtrek, en van derzelver gezamenlijke Volksmenigte. Achter alles volgen drie Bijlagen, tot de bevolking behoorende, en twee andere, tot de waarde der artikelen van uitvoer betrekking hebbende.

Wij gaan over tot het tweede Deel, en vinden daar in de Iste Afdeeling eenige algemeene opmerkingen over het verschil der Staatsinstellingen in Engeland, vergeleken met die in andere tegenwoordige Europesche Staten, vooral met die in Frankrijk, welke laatste de Schrijver beweert, dat niet naar het model der eerste zijn ingerigt. Misschien kan men hieromtrent met hem overeenstemmen, of van hem verschillen, naar het standpunt, waaruit men die instellingen beschouwt. De grondvormen der latere Constitutionele Regeringen schijnen toch reeds, hoewel nog meer onvolkomen, meer onbeschaafd, en door vele oude herkomens, regten en voorregten belemmerd, in de Engelsche Staatsinrigting te liggen, maar door den invloed der Noord-Amerikaansche en der Fransche Omwenteling allengs meer tot eene geregelde vertegenwoordiging gebragt, en naar den aard der verschillende Volken gewijzigd te zijn. Doch dit slechts in het voorbijgaan, hetwelk Ref. verder den Staatkundigen gaarne overlaat. In de 2de en 3de Afdeeling wordt de zamenstelling van het Huis der Lords en van dat der Gemeenten, zoo vóór als na de Parlementshervorming, beschreven, en in de 4de van de daartoe noodige verkiezingen verslag gedaan. Van de 5de tot de 8ste Afdeeling ingesloten, loopt de beschouwing over regterlijke en policie-zaken, zoo als de Jury, misdrijven en strafvordering, de Policie, de drukpers, vooral in betrekking tot hare burgerlijke vrijheid. De 9de Afdeeling geeft een zeker overzigt van het openbaar Onderwijs en de daartoe naast behoorende Stichtingen. Als een' fraaijen(!) tegenhanger hiervan vertoont de 10de Afdeeling het verschillend geboefte der Hoofdstad,

[p. 254]

met vermelding van verscheidene door hetzelve gepleegde schelmerijen en misdrijven; waarop zeer doelmatig de 11de past, welke over de Gevangenissen handelt. De drie laatste Afdeelingen staan in een zeker onderling verband met elkander, en loopen zelfs uit den aard der zaken hier en daar min of meer ineen. Zij hebben de volgende opschriften: Armoede en nooddruftigheid; betrekkelijke welvaart en rijkdom; inrigtingen van menschlievendheid, en bevatten velerlei hiertoe behoorende of door den Schrijver hiertoe betrokkene zaken, in welker nadere opgave wij hem hier zonder te groote uitvoerigheid niet kunnen volgen. Aangenaam is het, dat hij in de laatste Afdeeling doet opmerken, dat ‘vooral in alles, wat zich tot algemeene liefdadigheidsbetooning betrekt, punten van overeenstemming inzonderheid met ons Vaderland zich vertoonen,’ en dat in het bijzonder de Londensche Maatschappij tot redding van Drenkelingen eene van die vele is, welke in andere landen op het voorbeeld der Amsterdamsche zijn opgerigt.

Achter alles volgen nu nog zes Bijlagen, als: I. Beschouwing van het Patronaatschap en den invloed van Pairs en andere bijzondere personen, overgenomen uit een Engelsch werk van oldfield. II. Staat van de wegens misdaad naar de Sessions verwezenen in Engeland en Wallis, van 1805-1831. III. Staat der veroordeelingen bij de Sessions, als voren, in dit tijdperk. IV. Staat der bij dezelve tot gevangenisstraf veroordeelden, als voren, van 1811-1831. V. Staat van de tot transportatie veroordeelden, als voren, van 1805-1831. VI. Eene lijst van Engelsche Tijdschriften. Meer nut, meent Ref., zou zulk eene lijst kunnen doen, indien de Schrijver niet alleen de namen, maar ook het kenmerkende van elk derzelven naar hoofdinhoud en bedoeling opgegeven had, met aanwijzing van de plaats der uitgave, en den prijs, waarvoor zij te verkrijgen zijn. Laatstelijk vindt men aan het einde van dit Deel de op den titel gemelde Kaart van Londen,

[p. 255]

volgens die van tirion van 1754, en daaromheen de uitbreiding volgens cruchley's New Plan of London van 1830.

Ziedaar, zoo beknopt wij konden, aangewezen, welke waren in dit Magazijn uitgestald worden! Wie nu gading heeft, kome en koope en doe zijn profijt!