Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

Beschrijving en Afbeeldingen van Nederlandsche Gedenkpenningen, welke sedert 1815 tot 1838 aan 's Rijks Munt te Utrecht zijn geslagen en verkrijgbaar gesteld. Door F.J. van Heeckeren van Brandsenburg, Waradijn bij 's Rijks Munt en Bewaarder van 's Rijks Medaillestempels. Te Utrecht, bij R. Natan. 1838. In 4to. 47 Bl. en XI Platen. f 4-:

Bij de toenemende belangstelling onzer Landgenooten in de beoefening vooral der Nederlandsche Penningkunde en het verzamelen van Medailles, was het eene gelukkige gedachte van den Baron van heeckeren van brandsenburg, om alle de sedert 1815 aan 's Rijks Munt te Utrecht geslagene en algemeen verkrijgbaar gestelde Gedenkpenningen te beschrijven, af te beelden en alzoo in het licht te geven. Hieraan zijn wij het behagelijke werkje verschuldigd, 't welk zich uit- en inwendig zóó goed voordoet, dat wij het een alleraangenaamst lettergeschenk voor alle beminnaars en verzamelaars van Medailles durven noemen. De hier afgebeelde en beschrevene Penningen worden door den Schrijver in vier soorten verdeeld: I. Penningen op vroegere gebeurtenissen betrekkelijk, welke op de oude stempels geslagen zijn, en die zich door eene stoute, krachtige en diepe gravure onderscheiden. Van deze soort zijn er vier; te weten op het overlijden van filips II, (1598, door den beroemden c. blok

[p. 210]

uitmuntend gegraveerd) - op het sneuvelen van maarten harpertsz. tromp, (mede fraai) - op het sneuvelen van michiel adriaansz. de ruyter, (uitstekend schoon) - en op balthazar bekker, (vroeger van de grootste zeldzaamheid.) II. Penningen op Nederlandsche gebeurtenissen vóór den opstand der Zuidelijke Provinciën. Van deze soort zijn er hier zeven, onder welke de schoone penning op de zegepraal te Palembang, waarvan de keerzijde door braemt zoo uitstekend fraai bewerkt is. III. Penningen, op gebeurtenissen na den Belgischen opstand geslagen. Van deze soort bestaan er negentien. Onder deze is de zesde, (op den tiendaagschen Veldtogt) door den Heer j.p. schouberg, zeer fraai uitgevoerd. Van N^o. 14 (op den beroemden kemper) mist men de opgave van den naam des Graveurs. Al de overige zijn van den Heer van der kellen, die zich daarin als een zeer uitmuntend stempelsnijder heeft doen kennen. Waarlijk, ook in dit opzigt heeft Nederland de hulp van vreemden niet noodig! Eindelijk, IV. Penningen op vroegere gebeurtenissen, later geslagen. Slechts twee zijn er van deze soort; te weten de fraaije penning op het overlijden van Prins willem george frederik, door j.p. menger gegraveerd, en de niet minder fraaije van schouberg, op de opening van het groote Noordhollandsche Kanaal in 1824.

Wat de uitvoering der afbeeldingen betreft, Rec. is in de gelegenheid geweest, om verre de meeste met de zilveren medailles zelve te vergelijken, en heeft de afbeeldingen meestal volkomen juist en getrouw en dus wél geflaagd bevonden. Den heerlijken glans van eene nieuwe, uitstekend bewerkte zilveren medaille (b.v. die op bilderdijk!) geheel terug te geven, kan men van gravure of steendruk bijna niet vorderen. Daarom blijft de afbeelding uit den aard der zaak wel steeds beneden het origineel. Rec. heeft geene andere aanmerking op deze afbeeldingen, dan dat hem hier en daar de gelaatstrekken van den Koning min gelukkig teruggegeven schijnen.

De platen (ten getale van elf) zijn alle van de steendrukkerij van j.l. romen te Emmerik. Hoe goed zij ook mogen zijn uitgevoerd, wij betwijfelen, of zulks niet even goed in onze Noordelijke Provinciën zou hebben kunnen geschieden. Aangenamer zou dit zeker, en ook in een werk, aan vaderlandsche herinneringen en vaderlandsche kunstvlijt

[p. 211]

gewijd, meer passende geweest zijn. Misschien echter kon het ditmaal niet anders.

Wij bevelen ruimschoots dit fraaije werkje aan. De Schrijver verdient den dank van alle beminnaars en beoefenaars der vaderlandsche Penningkunde voor deze zijne belangrijke en welgeslaagde onderneming.