Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

Elvira. Een romantisch Verhaal; door L. Rellstab. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1838. In gr. 8vo. 418 Bl. f 3-60.

Dit werk bevat twee Verhalen, hoewel de titel slechts één aankondigt. Het eerste is het op denzelven vermelde; het tweede, de Guerillero van r. heller. Het tooneel van beiden is Spanje gedurende den vrijheidsoorlog tegen napoleon. In het Verhaal van rellstab komt Elvira voor als eene heldin, welke in persoon de Guerillas tegen de onderdrukkers van haar vaderland aanvoert, maar naderhand zich onbedachtzaam in eenen liefdehandel inlaat met St. Val, een Fransch Kapitein. Het berouw over haren val en de wanhoop over den vloek van haren vader doen haar den dood zoeken in den strijd. Zij sneuvelt bij de bestorming van Saragossa door de hand van haren verleider, die haar, in mannelijk gewaad vermomd, niet had herkend. Hoe vele barbaarschheden ook in dien krijg bedreven zijn, komt ons derzelver schildering in dit Verhaal te hard gekleurd voor. Ook vertoont het karakter van Elvira eene onnatuurlijke tegenstrijdigheid. Nu eens is zij eene bloeddorstige geestdrijfster, dan weder redeneert zij als eene wereldburgeres en schijnt verbeven boven de vooroordeelen van hare landgenooten. De Schrijver zelf legt eene zekere ingenomenheid aan den dag met de tegenwoordig bij de Franschen vrij algemeen heerschende denkbeelden. Bij voorbeeld, op de vraag van Elvira: ‘Waarom berokkenen allen aan allen zulke onuitsprekelijke rampen en ellenden?’ antwoordt St. Val: ‘Omdat de tijd nog niet gekomen is, waarin de volken hunne lotwisselingen zelve leiden.’ Van de schriktooneelen en bloedige regtbanken der Fransche revolutie in het laatst der vorige eeuw wordt de schuld niet aan Frankrijk zelf, maar

[p. 177]

aan Europa gegeven; want ‘één volk op zichzelf vermag niets, maar ook de nabuur moet het redelijke willen, zal de vrede binnens- en buitens huis heerschen.’ Deze drogreden zal dan Frankrijk moeten verontschuldigen, dat het niet rusten kan, zoo lang één volk weigert zijne zoogenaamde vrijheid en gelijkheid te huldigen en aan te nemen. Vandaar dan deszelfs lastige bemoeijingen met andere volken. Het is, wel is waar, een Franschman, die in de aangehaalde uitdrukkingen sprekende wordt ingevoerd. Maar hij komt hier voor, als die het regt en de waarheid aan zijne zijde heeft, als die zelfs de Spaansche heldin van het gegronde van zijne redenen overtuigt. - Het tweede Vernaal beviel ons beter; het maakt den lezer, in Isabella, bekend met eene edele Spaansche vrouw, wier liefde voor den Franschen Leriston ingetogener en standvastiger is, dan die van Elvira, en ook, nadat Leriston het vreesselijkste doodsgevaar in den Guerilla-oorlog gelukkig ontkomen is, door een huwelijk bekroond wordt. Beide deze Verhalen zijn onderhoudend, en, behalve de wat te weelderige schildering van het herdersuurtje, vonden wij niets, dat, meer dan andere werken van deze soort, in strijd is met goede zeden; zoodat dit boek den beminnaren van lektuur, welker voorname bedoeling uitspanning is, eene aangename tijdkorting kan opleveren.