Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

De zondag in Noord-Amerika.

Het vieren van den Zondag bepaalt zich in Noord-Amerika niet, gelijk bij ons, tot het zamenkomen in de kerk. Men

[p. 429]

viert den ganschen dag. Ieder gaat uit de kerk naar huis, en weldra ziet men op de straten geene wagens - geene mannen, vrouwen of kinderen meer. Opdat er geene rijtuigen kunnen doorkomen, worden de straten in de nabijheid der kerken met kettingen, twee voet boven den grond, afgesloten en versperd. Dan heerscht overal eene stilte, alsof men zich in eene verlatene stad bevindt, door welke daags te voren de vijand is getrokken, en waar hij slechts dooden heeft achtergelaten. De wet in den Staat New-York verbiedt op Zondag alle vermaken, als jagt, schijfschieten, spelen, harddraverijen enz. Geen tapper of stoker mag sterken drank verkoopen, en geen koopman zijne waren overdoen.

Men legt den Amerikanen intusschen wel eens te last, dat velen hunner, in eigene woning als opgesloten, zich weinig met Bijbellezen ophouden, maar de schaduw, die hen verborgen houdt, soms gebruiken, om juist niet altijd vrome werken te doen. Eenigen, zegt men, geven zich hartstogtelijk aan het spel over, dat in Amerika te verderfelijker is, dewijl de spelers, daar zelfs de onschuldigste spelen in het openbaar verboden zijn, in het geheim gevaarlijker, ja de gevaarlijksten, zich veroorloven. Anderen drinken zich dronken in huis. Velen onder de arbeidende klasse gaan na de kerk te bed liggen. Men vindt hetzelfde in Engeland, als gevolg van dezelfde oorzaken. Het Protestantismus, dat gedurende den Zondag stilte en nadenken vordert, en alle soorten van vermaak uitsluit, heeft daarbij slechts voor de hoogere standen in de maatschappij gezorgd. Deze geheel verstandelijke (geestelijke, intellectuéle) viering van den Zondag past voor ontwikkelde geesten, en is geschikt, om de voor nadenken vatbare zielen op eene uitstekende wijze te verheffen; maar dezelve voldoet aan noch voor de geringere volksklasse. Nooit zal men het zoo verre brengen, dat menschen, die de geheele week door ligchamelijken arbeid verrigten, den ganschen Zondag met denken doorbrengen. Men weigert hun openbare vermaken; in het verborgene geven zij zonder teugel zich aan grof zinnelijke genietingen over.

In Massachusetts bestaat eene wet, volgens welke lieden, die des Zondags reizen, aangehouden en tot eene geldboete veroordeeld kunnen worden. Degene, die dringende redenen heest, om zich naar eene andere plaats te begeven, moet eene bijzondere vergunning tot eene Zondagsreis vragen. De

[p. 430]

koetsier, die zonder een zoodanig verlof zich op weg begeeft, verliest zijn patent voor drie jaren.

Voorheen was ook de postdienst op Zondag afgebroken. Geen brievenmaal werd verzonden. Maar sedert eenige jaren is men van deze strengheid een weinig afgegaan. De verandering wordt door de meesten goedgekeurd; doch de Presbyterianen beklagen zich bitter daarover, en meenen daarin eene reden te meer te vinden, om den geest der eeuw van ongodsdienstigheid te beschuldigen.