Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Astoria, of avontuurlijke Reize naar en over het Klipgebergte van Noord-Amerika, ondernomen in het belang der door den Heer J.J. Astor opgerigte Pelterij-Compagnie, en beschreven door Washington Irving. II Deelen. Naar het Engelsch. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. 1837. In gr. 8vo. 677 Bl. f 6-50.

Dit werk behelst een verslag der onderneming van johan jacob astor, eenen Duitscher, die in het jaar 1784 in Noord-Amerika kwam, en aanvankelijk den handel in pelterijen op eene kleine schaal dreef. Maar, nadat zijn vermogen door dien handel grootelijks vermeerderd was, werd hij in het jaar 1809 de stichter en het hoofd van eene Maatschappij, onder de benaming van Amerikaansche Pelterij-Compagnie, en was in staat, om uit zijn eigen vermogen aan die Maatschappij een millioen dollars voor te schieten. Er werd te Nieuw-York een fraai schip uitgerust, de Tonquin geheeten, van 290 tonnen last, met tien stukken en eene equipaadje van twintig koppen. Het moest de bevolking, levensvoorraad, ammunitie en koopmansgoederen overbrengen, welke vereischt werden tot het vestigen van een' versterkten handelspost aan den uitloop der Columbia. De Tonquin ligtte het anker op den 10 September 1810, deed de Sandwich-eilanden aan, en kwam in de lente van het jaar 1811 voor den mond der Orega of Columbia-rivier aan. Daar stichtten de reizigers een versterkt Etablissement, hetwelk, naar het hoofd der geheele onderneming, den naam ontving van Astoria. Korten tijd echter na de vestiging der Kolonie werd het schip de Tonquin afgeloopen door de wilden, en deszelfs bemanning vermoord, op een enkel persoon na, die, doodelijk gewond, den brand in het kruid stak, en zoo zichzelfs en meer dan honderd der aanvallers, bij het springen van het schip, het leven benam. Intusschen was er door den Heer astor eene tweede expeditie te land gereedgemaakt, bestemd om

[p. 649]

de Missouri op te varen, en zich over het klipgebergte naar hetzelfde punt te begeven als de Tonquin, eene linie van gemeenschap dwars door het vaste land op te zoeken, en de plekken op te nemen, alwaar de binnenlandsche kantoren zouden kunnen geplaatst worden. Deze expeditie, met de genen, die zich van tijd tot tijd bij het reisgezelschap voegden, uitmakende een getal van omstreeks zestig personen, ging scheep in vier vaartuigen, waarvan één zeer groot en van eene draaibas en twee houwitsers voorzien was, vertrok van St. Louis, aan de Mississipi, een weinig beneden den uitloop van de Missouri, en voer deze laatste rivier op tot tusschen 46^o en 47^o N.B., 1430 mijlen boven derzelver uitwatering in de Mississipi. Daar kochten onze reizigers van de Aricaras, zijnde de Indianen of inboorlingen van deze landstreek, paarden, en aanvaardden hunnen togt te land naar en over het klipgebergte. Na elf maanden zwervens door een woest land, na het doorstaan van moeijelijkheden en rampen van den vreeselijksten aard en van de schrikkelijkste gevaren, en niet zonder dat eenigen van hen op dien togt omgekomen en verloren geraakt waren, bereikten zij den mond der Columbia en de aldaar door hunne deelgenooten gevestigde volkplanting Astoria. Onder gunstige vooruitzigten knoopten de nieuwe volkplantelingen handelsbetrekkingen aan met de inboorlingen. Spoedig echter deed de wangunst der Engelsche pelterijhandelaars geheel deze onderneming mislukken, en gedurende den oorlog tusschen de Vereenigde Staten en de Engelschen, in 1813, werd Astoria door de laatsten gewapenderhand ingenomen, en deszelfs naam in dien van Fort George veranderd. - Zietdaar den hoofdzakelijken inhoud van dit werk. De titel en de naam van den Schrijver deden ons vermoeden, dat wij hier meer een romantisch voortbrengsel, dan het verhaal zouden aantreffen van eene reis, die werkelijk heeft plaats gehad. Bij de lezing zelve werden wij onze dwaling gewaar, en overtuigd, dat de beroemde Schrijver inderdaad niets anders gedaan heeft, dan den leiddraad te volgen van de oorspronkelijke dagboeken der genen, die in persoon deze reis gedaan hebben. Moge dan nu de lezer hier al minder vinden van datgene, hetwelk de benaming Avontuurlijke Reize hem doet verwachten, het werk wint er bij in belangrijkheid. Men moet zich inderdaad verbazen over den moed en het beleid van een enkel persoon, die zulk eene onderneming tot stand bragt; eene onderne-

[p. 650]

ming, die eenen beteren uitslag waardig was. Tevens ontbreekt het in 't verhaal van deze reis niet aan zoodanige vreemde ontmoetingen, als geschikt zijn om een aangenaam onderhoud op te leveren. Het werk verspreidt licht over verschillende volksstammen en volkskarakters, en over een gedeelte van Noord-Amerika, hetwelk zelden door gewone reizigers bezocht en tot nog toe weinig bekend is. De vertaling komt ons voor wél uitgevallen te zijn; zoodat om dit alles het reisverhaal aanbeveling verdient aan alle beoefenaars van land- en volkenkunde, en over het geheel aan dat gedeelte van ons lezend publiek, hetwelk het nuttige en belangrijke met het onderhoudende en aangename wenscht gepaard te zien.