Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Reize om de Aarde, gedaan op het Koninklijk Pruissische Koopvaardijschip Prinses Louize, onder de bevelen van Kapitein W. Wendt, in de jaren 1830, 1831 en 1832, door Dr. E.J.F. Meijen; met eenige verkortingen uit het Hoogduitsch vertaald door Dr. G. Acker Stratingh. Iste Deel. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1837. In gr. 8vo. 444 Bl. f 3-90.

Onder de verschillende Reizen, die er in vroeger' en

[p. 635]

later' tijd om de Aarde gedaan zijn, verdient deze eene onderscheidende en vereerende plaats. De Schrijver is (gelijk de Vertaler in zijne Voorrede opmerkt) in ons Vaderland reeds gunstig bekend door zijne bij teyler's tweede Genootschap bekroonde plantkundige Verhandeling, en bekleedt thans den post van buitengewoon' Hoogleeraar in de Kruidkunde te Berlijn. Met de gelegenheid, op den titel vermeld, en met een schip, dat naar onze Prinses frederik der Nederlanden zijnen naam voerde, heeft hij als Arts en Natuuronderzoeker in deze belangrijke onderneming gedeeld, en als zoodanig van zijne waarnemingen en ontmoetingen in vier Deelen verslag gedaan, waarvan de twee eerste het geschiedkundige, de twee laatste het stelselmatige gedeelte zijner reisbeschrijving bevatten, dat is de uitvoerige beschrijving vooral van de nieuwontdekte dieren en planten, die in de twee eerste voorkomen. Dr. acker stratingh heeft, opdat het werk algemeen gelezen mogte worden, zich niet alleen slechts tot de vertaling van de twee eerste Deelen bepaald, maar ook daaruit nog veel bloot wetenschappelijks weggelaten, of althans meer den hoofdinhoud daarvan medegedeeld; en hieraan schijnt hij tot het genoemde einde, zoo veel Ref., zonder het oorspronkelijke gezien te hebben, oordeelen mag, zeer wel gedaan te hebben. Uit een natuurkundig oogpunt vooral moet dus deze Reis beschouwd worden; en als bijdrage tot de Natuurlijke Historie der bezochte landen, op eene algemeen verstaanbare wijze en in eenen eenvoudig goeden stijl medegedeeld, is zij zeer belangrijk. Tusschenbeiden ontbreekt het echter ook niet aan meer of min merkwaardige ontmoetingen en voorvallen, die voor sommige lezers eene aangename afwisseling aan de beschrijving geven; en, ofschoon in het verhaal de tijdsorde der reis gevolgd is geworden, (hetwelk Ref. anders minder verkieslijk vindt) is het nogtans doorgaans niet zoo dor journalistisch, dat zulks de meeste lezers aanmerkelijk hinderen zal.

Dit eerste Deel is in drie Boeken verdeeld, in welker eerste het voorgevallene en opgemerkte op de overvaart

[p. 636]

naar de Westkust van Zuid-Amerika, alsmede in Brazilië, en bijzonder te Rio Janeiro, verhaald wordt. In het tweede Boek worden de waarnemingen en opmerkingen omtrent Chili medegedeeld, en de verschillende aldaar bezochte streken en plaatsen beschreven. Het derde Boek, eindelijk, geeft van het verblijf in Peru, en van de onderscheidene aldaar gedane togten, een belangrijk verslag. Dezen inhoud, die in het werk zelf 6 bll. beslaat, breedvoeriger op te geven, zou te veel plaats beslaan; maar Ref. vertrouwt, dat men zich bij de lezing niet teleurgesteld zal vinden.

De vertaling is, zoo verre Ref. zonder het origineel oordeelen kan, over het geheel wél: hier en daar meent hij den Germaanschen oorsprong en het Groningsch Provincialisme wel eens te zien uitkomen; maar de verschooning, welke de Heer acker stratingh bescheidenlijk vraagt voor ‘de gebreken, die, vooral in het eerst, den onbedrevenen Vertaler en Corrector verraden,’ en waarvoor hij de zorg ter voorkoming in het vervolg verzekert, zij hem welwillend toegestaan bij een zoo nuttig werk, dat meer dan menig ander verdiende in onze taal overgebragt te worden, welks prijs matig gesteld is, en naar welks voortzetting men dus allezins mag verlangen.