Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

[p. 603]

Beschrijving van Zwitserland en het Tyrolsche Gebergte. Naar het Fransch. Met Platen. Te Zaltbommel, bij J. Noman en Zoon. 1838. In gr. 8vo. 213 Bl. f 2-90.

Het is jammer, dat, door den Schrijver, den Vertaler of de Uitgevers van dit werkje, daaraan een titel geschonken is, welke den Lezer eene teleurstelling veroorzaakt, die deze natuurlijk moet ondervinden, wanneer hij, eene beschrijving van Zwitserland en het Tyrolsche gebergte verwacht hebbende, zich alleen door sommige streken van enkele Kantons der eerstgenoemde Republiek rondgeleid ziet. Waarom den naam van Reize niet voor dien van Beschrijving verkozen? Deze titel zou althans beter aan den inhoud beantwoord hebben.

Deze voorloopige aanmerking strekt geenszins om iemand de lezing en den aankoop van dit smaakvol uitgevoerd en met twee fraaije Platen versierd boek af te raden. Rec. heeft het doorgaans met veel genoegen doorgelezen; het is in eenen onderhoudenden stijl geschreven, bevat verscheidene belangrijke plaatsbeschrijvingen en treffend geschilderde natuurtooneelen, benevens een aantal lezenswaardige historische bijzonderheden, treffende verhalen, overleveringen en karakteristieke anecdoten, en beantwoordt aan het doel, dat de Vertaler zich met de overzetting heeft voorgesteld, om den lust naar verder onderzoek wegens de gesteldheid en geschiedenis dezer merkwaardige landen bij de Lezers op te wekken.

Wie de oorspronkelijke Schrijver van dit werkje is, wordt niet vermeld, en is duister. Is het een Franschman, gelijk men zulks uit talrijke uitdrukkingen, en uit de taal, waaruit het vertolkt is, zou moeten opmaken, hoe laat zich dan daarmede overeenbrengen, wat bl. 124, bij den aanvang van het Hoofdstuk, de Heldin van Tyrol getiteld, gezegd wordt, en in hetwelk de persoon, die sprekende wordt ingevoerd, Kapitein lieber, Officier in Beijersche dienst, ten jare 1806, heet? Nog meer: had de Schrijver reeds in 1809 eene zoo gewigtige rol, tijdens het uitbreken van den Tyrolschen opstand, gespeeld, hoe kon hij dan in 1836, toen deze reis gedaan schijnt te zijn, zulk een vreemdeling in de bijzonderheden van dezen opstand wezen? Rec. houdt dus het geheele genoemde Hoofdstuk voor eene schriftelijke of mon-

[p. 604]

delinge mededeeling van een' ander, dan den Schrijver; maar deze had zulks behooren aan te duiden.

Van den bekwamen Vertaler hadden wij wel verlangd, dat hij, nog meer dan geschied is, het voor vele Nederlandsche Lezers denkelijk duistere had opgehelderd, b.v. wiens woorden bl. 46 worden aangehaald; de werken van j.j. rousseau zijn toch onder ons niet ieder zoo levendig in het geheugen, (en over het algemeen is dit geen zeer groot gemis.) Het was Rec. aangenaam, bij het verder lezen, zoo vele superlativen in ste niet meer aan te treffen, als hem in den aanvang telkens hinderden. Kieschte smaak, gemengdste ontwaarwordingen (beter gewaarwordingen) zijn onwelluidende woorden; waar de positivus in meer dan éénen harden medeklinker eindigt, wordt de overtreffende trap, naar het hem toeschijnt, dikwijls beter door het plaatsen van meest vóór den stelligen trap gevormd.

Nog iets, ten verderen bewijze, dat het boekje, gelijk het zulks verdient, met aandacht is gelezen. In de overigens fraaije en verhevene beschrijving van den Mont-Blanc komt, bl. 110, eene niet doorgedachte uitdrukking voor, waar wij lezen: ‘Zelfs de doodelijke stilte schijnt tot het niet wedergekeerd.’ Wij houden dit voor bombast, maar ook gelukkig voor het eenige, dat wij hier aantroffen.

Arcola is, bl. 209, bij vergissing groot kapitaal gezet; er wordt toch geen naam van een' persoon, maar wel die eener plaats door bedoeld. Op eenige weinige niet aangewezene drukfeilen, en duisterheden in de interpunctie, wil Rec. niet vitten, maar veeleer eindigen met zijne aanbeveling van dit bevallige werkje te herhalen.