nes, concini, de Maréchale d'ancre, lodewijk XIII en anderen eene belangrijke rol speelden, en waarin hunne meer of min beroemde namen tot de geschiedenis behooren, tot zijn onderwerp genomen heeft. Uit de geschiedenis heeft hij ontleend, wat zij belangrijks oplevert, vast besloten hebbende haar niet te vervalschen. Heeft hij gebeurtenissen verdicht, dan zijn het de zoodanige, die zich, met schijn van waarheid, aan den inhoud der geschiedbladen laten paren. Wanneer hij personen doet optreden, wier bestaan verdicht is, is hun karakter in overeenstemming met den geest en met de zeden van het genoemde tijdvak. Daar nu dit werk aan deze bepaling beantwoordt, zijn wij het met den Vertaler eens, dat hetzelve zich gunstig onderscheidt van de meeste der geschiedkundige Romans, die in de laatste tijden door de Fransche pers geleverd zijn. In Frankrijk zelf hebben bevoegde kunstregters van dit werk getuigd, dat, wegens des Schrijvers naauwkeurige geschiedkundige kennis, welke allerwegen in dit werk doorstraalt, en de waarheid der berigten, men zou meenen, dat een tijdgenoot uit de zeventiende eeuw aan hem zijne mededeelingen is komen doen. Het karakter van richelieu is, gelijk het ons voorkomt, met eene treffende waarheid, als 't ware naar het leven geschilderd; waartoe zeker niet weinig bijgedragen heeft, dat de Heer de laval, door de medewerking van den Minister van openbaar Onderwijs en van den Hertog debroglie, gebruik heeft kunnen maken van onuitgegevene eigenhandige schriften van den Kardinaal, tot welke vroeger, onder de regering der bourbons, de toegang aan andere Geleerden, onder anderen aan den verdienstelijken petitot, Schrijver van het derde deel der
Mémoires relatifs à l'Histoire de France, geweigerd was. Het karakter van maria de medicis is, naar ons oordeel, in een te gunstig licht gesteld. Hare blinde vooringenomenheid met de beide hatelijke Italianen, concini en zijne echtgenoote, hare heerschzucht en gedurige zamenspanningen met de onvergenoegde Grooten tegen den Koning veroorzaakten, voor een groot gedeelte, de rampen, welke haar getroffen hebben, en gaven aan de valsche staatkunde van richelieu gelegenheid, om het wantrouwen van haren nietigen zoon tegen haar op te rokkenen. - Het romantische verhaal, de lotgevallen behelzende van stelli en nysmi, is zeer onderhoudend. Ook is de overbrenging van dezen Roman in onze taal in zeer bekwame handen gevallen, niet