Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Edda-leer, of Handboek voor de Noordsche Mythologie, door D. Buddingh. Te Utrecht, bij L.E. Bosch. 1837. In gr. 8vo. XXVII en 127 Bl. f 1-60.
Inleiding tot de Taal- en Redeneerkunde, ten dienste van aankomende Schoolonderwijzers, door G. van Zeel. Te Rotterdam, bij A. Wijnands. 1837. In kl. 8vo. 142 Bl. f 1-25.

De Heer buddingh had reeds onderscheidene zijner denkbeelden aangaande de Noordsche Godenleer, in zijne Verhandeling over dat onderwerp, in 1836, mede bij l.e. bosch, te Utrecht, gedrukt, trachten uiteen te zetten, en vooral te betoogen, dat het Scandinavische Mythenstelsel hoofdzakelijk als Natuurleer of Natuurgodsdienst moet worden aangemerkt. Op die Verhandeling wil hij het tegenwoordige Handboek liefst als een vervolg hebben aangemerkt; terwijl hij voornemens is, naderhand een grooter en uitvoeriger werk over dat Mythenstelsel, met natuurkundige verklaringen en geschiedkundige aanteekeningen, uit te geven: welk wijdloopiger werk hij echter door het nu aangekondigde Handboek doet voorafgaan, om alzoo de Noordsche Godenleer eerst als tekst te leeren kennen. Deze handelwijs schijnt ons zeer geregeld en planmatig toe. Heeft men eerst eene beknopte schets der leer, dan kan men naderhand, met die schets voor zich, de verklaring bestuderen en toetsen.

Wat nu dit Handboek betreft, reeds nu wijlen de beroemde westendorp schreef den Heere buddingh, daarop geene aanmerkingen te kunnen maken, behoudens ééne (gelijk de Auteur ons meldt) over odin, waarvan reeds gebruik is gemaakt. Gaarne willen wij dit gelooven, vooreerst, omdat de Heer buddingh dit gunstig oordeel van westendorp ons niet zou mededeelen, indien die thans reeds overleden en algemeen betreurde Geleerde het in waarheid niet alzoo geveld had; maar ook ten tweede, omdat de Schrijver van dit Handboek een ijverig onderzoeker is, en dus, bij de eenvoudige opgaaf der leer, wel niets zal zeggen, dat daarmede strijdt, noch iets wezenlijks overslaan,

[p. 467]

hetwelk daar onmiskenbaar toe behoort. Volhardende studie en getrouwe mededeeling der gevondene stellingen zijn voor eene schets der leer genoeg, en verschil van opvatting wordt dáár eerst mogelijk, waar de zin en strekking dier leer wordt uiteengezet; eene taak, welke de opsteller van dit Handboek in volgenden tijd hoopt af te weven. Voor zoo veel het ons toeschijnt, heeft de Heer buddingh, door het aangekondigde werkje, eene goede handleiding gegeven, om het stelsel zelve in deszelfs letterlijken inhoud te overzien.

Van nederiger titel is zeker het andere, hier boven aangekondigde, handboekje van den Heer van zeel. Voor leerlingen op de Nederduitsche scholen zou het zeker vrij diep zijn; maar van aankomende Schoolonderwijzers mag men verwachten, dat de inhoud hunne bevatting niet te boven gaat. Daar nu voor dezulken het werkje geschreven is, zal het denkelijk wel aan het doel van den helder en scherp denkenden vervaardiger beantwoorden. Onder het lezen bewonderden wij meermalen de juistheid van opmerking, en stuitten op niets, dat ons hinderde, uitgezonderd bl. 8, over de voornaamwoorden, waar de betrekkelijke toch zoo wel als de vragende hadden moeten worden opgesomd; en bl. 29 had er wel onderscheid mogen worden gemaakt tusschen het soortmakende en het voorwerpbepalende een en het, gelijk men b.v. zegt: een groot man (d.i. een beroemd of lofwaardig man), maar een groote man (d.i. een man van groote gestalte); eveneens het Hoog Geregtshof (d.i. het opperste Geregtshof), maar het hooge dak (d.i. het dak, hetwelk zich hoog in de lucht verheft.) Wij wenschen wijders van harte, dat deze Inleiding strekken moge, om, naar het oogmerk des Schrijvers, de aankomende Schoolonderwijzers op die hoogte te brengen, dat zij vervolgens het doorwrochte werk van den Heer Mr. bake, over de Redekunde, uitgegeven door de Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, met vrucht leeren beoefenen.