Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Zestal Brieven over de Onfeilbaarheid van den Paus en de Kerk van Rome; ter beantwoording der Brieven van Le Sage ten Broek, in de Catholijke Nederlandsche Stemmen, en betrekking hebbende tot de hem voorgestelde en door hem aangenomene onder-

[p. 191]

handeling over dat onderwerp; door J.J. le Roy, Predikant te Oude Tonge. Te Rotterdam, bij van der Meer en Verbruggen. 1837. In gr. 8vo. XVIII en 122 bl. f 1-20.

Deze Brieven waren oorspronkelijk bestemd, om in de Catholijke Nederlandsche Stemmen geplaatst te worden, als voortzetting van de briefwisseling, waarin de Heer le roy zich met deszelfs Redacteur, le sage ten broek, begeven had: daar deze laatste dit echter niet op die wijze heeft willen doen, als de eerste billijkerwijze verlangde, zoo heeft dit aanleiding gegeven, dat dezelve nu afzonderlijk uitgegeven zijn. Wie dit breeder begeert te lezen, kan het in den voorafgaanden Brief aan mijne Catholijke Landgenooten, die de waarheid liefhebben, (bl. I-XVIII) verhaald vinden. Zoo wordt ook in aanteekeningen achteraan (bl. 107-122) de hoofdinhoud des schrijvens van ten broek medegedeeld, waarop het antwoord van le roy betrekking heeft. - In de Brieven zelve wordt achtervolgens ten toets gebragt, wat door eerstgenoemden over het onderwerp in geschil in het midden gebragt was, maar zonder te voldoen aan hetgene, dat door laatstgemelden gevorderd was, namelijk het aanvoeren van eene schriftelijke Goddelijke instelling, waarbij aan de Kerk van Rome en derzelver Opperhoofd het oppergezag en de onfeilbaarheid duidelijk gegeven wordt, of, bij gebreke hiervan, nog aanhoudende wonderwerken, om dit te bevestigen, of anders het aantoonen van de ongegrondheid dezer vordering en der redeneringen te dien opzigte.

In den eersten Brief worden nu de bewijzen wederlegd, die le sage ten broek voor zijne stelling uit de Heilige Schrift ontleend heeft. Hierbij heeft Ref. alleen te herinneren, dat het in de bekende plaats, matth. XVI:13-18, zijns inziens, niet noodig is, met le roy de oude, gedrongene uitlegging der woorden: Op deze Petra zal ik mijne gemeente bouwen, te volgen, door ze op de belijdenis van petrus be-

[p. 192]

trekkelijk te maken: het is toch bekend, dat ze zeer wel op petrus zelven, als Stichter der eerste Gemeente van den verhoogden christus te Jeruzalem, kunnen toegepast worden, zonder dat hieruit iets voor zijne opperhoofdigheid, en althans niet voor die zijner zoogenaamde opvolgers volgt; want die eer had hij, hoewel het woord voerende, met zijne elf Ambtgenooten, uit wier naam hij sprak, gemeen, ofschoon hij, als de eerste openbare Spreker voor die zaak, met toespeling op de beteekenis van zijnen naam, te regt alzoo genoemd kon worden. - In den 2den en 3den Brief worden de getuigenissen, die uit de Kerkvaders, - in den 4den en 5den die, welke uit de algemeene Kerkvergaderingen en uit den loop der gebeurtenissen in de Christelijke Kerk ontleend zijn, getoetst, en in derzelver ongenoegzaamheid ten toon gesteld; waarna eindelijk in den 6den de redeneringen van le sage ten broek overwogen worden, waarmede hij de gegrondheid der vordering van zijnen tegenschrijver heeft trachten te bestrijden, en die van zijne eigene bewering nog nader aan te toonen. - Dit een en ander in bijzonderheden te ontwikkelen, laat omvang en doel van dit Tijdschrift, dat zich ongaarne op Theologisch-polemischen bodem begeeft, niet toe; en bij zulk een dikwijls besproken en beschreven onderwerp, waarbij het moeijelijk is iets nieuws voort te brengen, komt het Ref. ook minder noodig voor. Alleen wil hij nog zeggen, dat deze Brieven met grondige kennis van zaken, zoo wel als duidelijk en bescheiden, ofschoon wat langwijlig en omslagtig van stijl, geschreven zijn: en dit zij voor een van zulke strijdschriften, die doorgaans slechts eene gedeeltelijke en voorbijgaande waarde hebben, voor het tegenwoordige genoeg!