Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

Verdediging van Mejufvrouw H.J.C. Leurs, Kostschoolhouderesse te Utrecht, beschuldigd van het vervaardigen van valsche bankbiljetten en het uitgeven derzelve met kennis der valschheid, voorgedragen aan het Hof van Assises, enz. door Mr. J. van de Poll, Advocaat. Te Amsterdam, bij D. Groebe, enz. 1837. In gr. 8vo. 67 Bl. f :-75.

Het was niet zonder verwondering, dat wij vóór eenigen tijd in de dagbladen de aanstaande uitgave dezer Ver-

[p. 75]

dediging van den Heer Mr. j. van de poll zagen aangekondigd. Niet dat die uitgave op zichzelve ons bevreemdde; immers is het geene zeldzaamheid, dat een Advocaat zijne gehoudene pleitrede door den druk gemeen maakt, waartoe, ingeval het proces eenen nadeeligen uitslag voor zijnen cliënt gehad heeft, verschillende en zeer gewigtige redenen kunnen bestaan; maar in de gegevene omstandigheden konden wij niet nalaten bij onszelven te vragen, wat toch wel den Heer van de poll tot die uitgave mogt hebben bewogen, daar hij immers de verdediging zijner cliënte met den meest gewenschten uitslag had bekroond gezien.

Een kort Voorberigt, waarmede deze Verdediging in het licht verschijnt, geeft het antwoord op deze vraag. De Heer van de poll zegt, tot de uitgave derzelve te hebben besloten, niet omdat hij haar eenigermate waardig keurde om onder de oogen van het publiek gebragt te worden, - hetgeen, dit zij in het voorbijgaan gezegd, wij niet kunnen nalaten als eene overdreven nederigheid aan te merken, welke hij met groote mannen gemeen heeft, - maar om den nadeeligen indruk tegen te gaan, dien de uitgave der acte van beschuldiging zoo wel, als de eenzijdige publiciteit aan deze zaak gegeven, bij de welwillenden, wier vertrouwen daardoor aan het wankelen is gebragt, had doen ontstaan.

Is dit zoo, is het waar, gelijk Z. Ed. zegt, dat de dagbladen een niet onpartijdig verslag van den loop des gedings hebben gegeven, dan verwondert het ons, daar deze beschuldiging toch wel niet al de bladen, die deze zaak hebben medegedeeld, zal betreffen, dat de Heer van de poll niet heeft kunnen goedvinden, bepaaldelijk dat of die bladen, welke hij bedoelde, met name aan te wijzen. Immers is deze beschuldiging van dien aard, dat hij, wien dezelve geldt, wel in de gelegenheid mag worden gesteld, zich daartegen te verdedigen, welke hem thans echter is onthouden. Bovendien hadden wij verwacht, dat Z. Ed. al die onnaauwkeurigheden in de verslagen, van deze zaak het licht ziende, zoude hebben aangewezen en verbeterd, welke de uitgave dezer pleitrede zoo dringend hebben gevorderd. Nu toch komt die geheele eenzijdige publiciteit, door de dagbladen aan de zaak gegeven, neder op twee bijzonderheden, welke op bl. 17 en 22 der pleitrede in eene noot, de eene van twee, en de andere van vier regels, zijn aangeteekend, en met regt van uiterst gering belang en ter zake weinig of

[p. 76]

niets afdoende kunnen worden gehouden. Is deze dus, en geene andere, de reden, welke den Heer van de poll tot de uitgave zijner pleitrede heeft doen besluiten, dan houde Z. Ed. het ons ten goede, dat wij ons hier onwillekeurig aan het parturiunt montes herinnerden; terwijl wij de aantijging van partijdigheid omtrent degenen, die zich tegen dezelve niet kunnen verdedigen, alles behalve edelmoedig keuren.

Zooveel met betrekking tot de reden, welke tot de uitgave dezer pleitrede gezegd wordt aanleiding te hebben gegeven. Wat de pleitrede zelve betreft, is het ons aangenaam, te kunnen verklaren, dat ons oordeel van dat van den Heer van de poll ook hier weder verschilt, daar deze verdediging, zoo wij vertrouwen, met genoegen zal worden gelezen, gelijk bij ons het geval geweest is, en het bewijs oplevert van de uitmuntende wijze, waarop de Verdediger zich van zijne netelige taak heeft gekweten, als hebbende Z. Ed. niets, ook niet de geringste bijzonderheid, verzuimd of over het hoofd gezien, welke in het belang zijner cliënte kon worden aangevoerd. De zaken, in dezelve behandeld, zijn met orde en duidelijkheid voorgedragen; de stijl is zuiver, vloeijend, en verheft zich somwijlen, waar het te pas komt, tot eenen oratorischen toon. Wij aarzelen dus geenszins, de lezing derzelve aan te bevelen.

Het ligt buiten ons bestek, in eene ontwikkeling en beoordeeling te treden van de bijzondere argumenten, in de verdediging bijgebragt, en wij verwijzen alzoo hieromtrent tot de pleitrede zelve. Eene algemeene aanmerking vermeenen wij echter te moeten maken, met betrekking tot het standpunt, van waar de Verdediger is uitgegaan, en met hetwelk wij ons geenszins kunnen vereenigen. Immers is het in deze verdediging, zoo men zegt, schering en inslag, ‘deze vrouw kan niet schuldig zijn’: van dit beginsel uitgaande, zegt de Heer van de poll dan ook zeer te regt, dat al de bezwaren gemakkelijk kunnen worden opgelost. Wij betuigen ronduit, deze zoo dikwerf herhaalde exclamatie te houden voor eene zuivere petitio principii, en volstrekt niet te kunnen begrijpen, waarom juist deze beschuldigde zooveel meer aanspraak op eene zoodanige gunstige onderstelling zou hebben dan elk ander, die voor de eerste maal zich tegen eene criminele beschuldiging moet verdedigen, en wiens vroeger levensgedrag, immers voor zoo verre het aan de menschen bekend is, altijd onberispelijk is geweest.

[p. 77]

Aan het slot zijner verdediging zegt de Schrijver, dat, al blijft de schuldige ook nog in het duister verholen, de tijd komen zal, die alles aan het licht brengt. De Heer van de poll moge zich met deze hoop vleijen, wij voor ons achten de vervulling derzelve thans minder waarschijnlijk, uit hoofde der zoo stellige bepaling van art. 360 van het Wetboek van Lijfstraffelijke Regtspleging.

De aanteekeningen uit de pleitrede van den Heer vaillant, die deze verdediging besluiten, hadden, onzes inziens, gerustelijk achterwege kunnen blijven; immers behelzen dezelve volstrekt niets nieuws, en zijn weinig meer dan de weêrklank van hetgeen reeds bij termijn van antwoord door den Heer van de poll was betoogd geworden. In de aanteekening A troffen wij bovendien eene zonderlinge constructie aan, die den Heer vaillant letterlijk doet zeggen hetgeen Z. Ed. zeer zeker niet gemeend heeft. Indien hij toch op den ernst zijns levens en vorderende jaren steeds van niets meer afkeerig is dan van gemaskerde boosheid, zou daaruit het gevolg kunnen worden afgeleid, dat Z. Ed. in vroegeren leeftijd dezen afkeer niet zoo sterk gevoeld heeft. Wij meenen deze misstelling alleen te moeten toeschrijven aan de overhaasting, waarmede deze pleitrede is uitgegeven geworden.

Wij besluiten met den wensch, dat de Heer van de poll het doel, welk het dan ook zijn moge, dat hij zich bij deze uitgave heeft voorgesteld, volkomen moge bereiken.