Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1838

[p. 6]

Leerrede over de hooge voortreffelijkheid van het Evangelie van Christus, en den invloed daarvan op de bediening van hetzelve. Tekst Rom. I:16. Uitgesproken door J.L. Wolterbeek, Leeraar bij de Hervormde Gemeente te Amsterdam, bij gelegenheid van de viering zijner vijftigjarige Evangeliebediening, op den 19 Nov. 1837. Te Amsterdam, bij J.H. en G. van Heteren. In gr. 8vo. 35 Bl. f :-40.

Het is een groot voorregt, gedurende eene halve eeuw het Evangelie der zaligheid te hebben mogen verkondigen, en, even als de arbeidzame landman, het eerst zijn deel te erlangen van de vrucht zijns werks. De lange reeks van jaren, welke zoo veel heeft zien opkomen en ondergaan, leert vooral de waarde van het Evangelie kennen, als hetwelk zich betoont kracht Gods tot zaligheid voor ieder, die gelooft. Evenzeer is het een groot voorregt voor eene Gemeente, eenen Leeraar te bezitten, die na vijftigjarige ondervinding toont zich niet te schamen over dat Evangelie, wat hij in jonger jaren met hooge ingenomenheid begonnen was te prediken. Zulk een voorregt geniet de Hervormde Gemeente te Amsterdam; zulk een voorregt geniet Vader wolterbeek, de hooggeschatte oudste Leeraar bij die Gemeente. De keus van den tekst is zeer gepast. Niet over zichzelven wilde wolterbeek spreken, maar over de belangrijkheid der Evangeliebediening, ‘inzonderheid ook (bl. 10) omdat ik dacht, dat het eener Christelijke Gemeente niet onverschillig kan zijn te weten, hoe haren Leeraar, na eene vijftigjarige bediening van het Evangelie, dat Evangelie nog voorkomt.’ Even gepast is het onderwerp, waarover, naar den tekst, gehandeld wordt: de Goddelijke kracht van het Evangelie, en de heilrijke invloed der overtuiging hiervan op de Evangeliebediening. ‘In welk licht,’ zoo wordt

[p. 7]

het plan van behandeling opgegeven bl. 11, ‘in welk licht dan plaatst paulus het Evangelie? Hij stelt hetzelve voor als eene kracht Gods tot zaligheid voor een iegelijk, die gelooft. Laat ons, ten einde de denkwijze van paulus omtrent dat Evangelie regt te kennen, en derzelver juistheid duidelijk in te zien, eerst nagaan: wat hij er door te kennen geeft, als hij zegt: het Evangelie is eene kracht Gods tot zaligheid voor een iegelijk; ten tweede: of dat Evangelie met de daad zulk eene kracht is; en ten derde: hoe men door eigene ondervinding daarvan ten volle kan overtuigd worden.’ Bij dit laatste punt komen de woorden in aanmerking: die gelooft. Zoo eenvoudig de opgaaf van het plan des eersten deels is, even geleidelijk en juist is de uitvoering, bl. 11-25. ‘Welk een heerlijke schat,’ zoo is het slot van het tot dusver ontwikkelde, ‘is dus het Evangelie van christus! Gewisselijk eene parel van groote, van onberekenbare waarde, die nooit te duur kan gekocht, doch voor welke ook niet genoeg kan gezorgd worden, opdat zij hare zuiverheid en reinheid niet verlieze. - Geen wonder derhalve, dat paulus zoo over het Evangelie van christus dacht; doch ook geen wonder, dat zulks dien invloed op hem, als bedienaar van het Evangelie, had, welken wij uit onzen tekst kunnen opmaken. Over dezen invloed zijner denkwijze over het Evangelie op zijne bediening van hetzelve wilde ik, in het tweede en laatste deel mijner leerrede, nog iets ten besluite zeggen.’ Nadat dus eerst beknopte aanwijzing gedaan is van dien invloed op paulus, naar 's Apostels betuiging: Ik schaam mij over het Evangelie van christus niet, vervolgt wolterbeek zijne rede aldus: ‘En dien zelfden invloed heeft zij (die denkwijze) nog op elken Bedienaar van het Evangelie, die hetzelve met paulus voor eene kracht Gods tot zaligheid houdt. Ook hij schaamt zich niet over het Evangelie, hem door zijnen grooten Zender in last gegeven, om hetzelve te verkondigen, maar verkondigt het zoo als het is, en doet dit met

[p. 8]

alle vrijmoedigheid en getrouwheid. Noch ten believe van dezen houdt hij iets terug, dat naar zijn inzien tot dat Evangelie behoort; noch voegt er ten believe van genen iets bij, dat er naar zijn inzien niet toe behoort, en slechts menschelijk leerbegrip is; en verschoont evenmin ten behoeve van anderen godsdienstige vooroordeelen en wanbegrippen, maar toont derzelver ongegrondheid en schadelijkheid aan en waarschuwt er tegen. - De een moge dan al de bekrompenheid van zijn verstand, zijne weinige vrijheid van ziel, zijne slaafsche gehechtheid aan alles, wat er in het Evangelie te lezen staat, beklagen en de schouders over hem ophalen; de ander moge hem liefdeloos veroordeelen en in verdenking zoeken te brengen, dat hij den raad Gods niet geheel, maar slechts gedeeltelijk verkondigt, en de derde moge hem voor een bloot natuurlijk mensch houden, die de onderwijzingen en bevindingen van den geest niet kent: noch het een noch het ander verontrust of beweegt hem, om den weg te verlaten, dien hij naar zijne innigste overtuiging voor den waren houdt. De eenigste invloed, welken zulke beoordeelingen op hem hebben en ook behooren te hebben, is, dat hij, daar hij toch een mensch is en dwalen kan, het Evangelie, dat hij predikt, met allen ernst, onbevooroordeeld en met een oog op den Geest der waarheid tracht te onderzoeken en te vergelijken met dat Evangelie, hetwelk jezus en zijne Apostelen verkondigd hebben, opdat hij geen ander Evangelie predike, dan deze gepredikt hebben.’ - Gepast naar den tijd en troostrijk tevens zijn deze woorden uit zulk eenen mond na vijftigjarige ondervinding. Bij derzelver aanhaling zullen wij ons wel niet behoeven te verontschuldigen. Vader wolterbeek deed wèl, dat hij deze Leerrede uitgaf zoo als zij is uitgesproken, met bijvoeging van de Gebeden en Gezangen. Als één geheel zal het niet alleen bij 's Mans vele leerlingen hartelijk welkom zijn, maar ook buiten de Gemeente van Amsterdam nut stichten.

Hem worde, naar zijnen wensch (bl. 4), de genade

[p. 9]

verleend, dat de nog overige tijd zijns levens verstrekke tot opbouwing van de Gemeente in geloof, heiligheid en gelukzaligheid, en tot verheerlijking van onzen God en Vader en van onzen Heer jezus christus!