Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

Schatten der diepte.

Wanneer wij overwegen, welk een schat van merkwaardige gedenkstukken, gedurende den loop van elken oorlog ter zee, van de vroegste tijden af aan, in den boezem des Oceaans begraven is geworden, breidt zich het denkbeeld aanmerkelijk uit van de menigvuldigheid der bijna onvergankelijke overblijfsels, welke het menschdom van zijnen arbeid achterlaat. Gedurende onzen jongsten worstelstrijd tegen Frankrijk (het is een Engelschman, die spreekt) zijn, in het tijdsverloop van tweeëntwintig jaren, tweeëndertig onzer linieschepen in de kolken der zee verzwolgen, behalve nog zeven vijftigers, zesentachtig fregatten en eene menigte van kleinere oorlogsvaartuigen. De zeemagt der andere Europesche Mogendheden, Frankrijk, Holland, Spanje en Denemarken, is gedurende hetzelfde tijdperk bijna geheel vernietigd geworden, zoodat hun gezamenlijk verlies dat van Grootbrittanje verre te boven gegaan moet zijn. In elk dier schepen waren batterijen ijzeren of metalen geschut, van hetwelk een groot gedeelte de dagteekening en plaats, wanneer en waar het vervaardigd was, in gegoten schrift daarop uitgedrukt, voerde. In elk derzelven was koperen, zilveren en niet zelden overvloed van gouden munt, in staat om eenmaal tot gewigtige gedenkteekenen voor de geschiedenis te dienen. In elk was er eene oneindige verscheidenheid van werktuigen, tot de kunsten des oorlogs of des vredes behoorende, vele derzelven gevormd van stoffen,

[p. 573]

zoo als glas en aardewerk, die geschikt zijn om een onbepaald getal van eeuwen voort te duren, zoodra zij eenmaal aan de werktuigelijke vernielingskracht der golven onttrokken en onder eene massa van zand en aarde bedolven zijn, welke de knagende werking van het zeewater belet. Maar de lezer verbeelde zich niet, dat de woede des oorlogs meer toebrengt, dan de vreedzame vlijt van het ondernemende handelbedrijf, om de menigte van verongelukte schepen in het bed der zee opeen te hoopen.

Bij het nazien der Lloyds-lijsten van het jaar 1793 tot het begin van 1829 is gebleken, dat het getal der Britsche schepen alleen, die gedurende dat tijdvak vergaan zijn, door elkander genomen, niet minder dan drie schepen in de tweemaal vierentwintig uren bedragen heeft; een grooter aantal, dan wij verwacht zouden hebben, hoezeer wij uit morcan's tabellen zien, dat het getal der koopvaarders, welke te gelijk in de zeevaart van Engeland en Schotland bezig zijn, eenen scheepsinhoud van twintigduizend-en-twintig tonnen bedraagt. Van de vijfhonderd-eenenvijftig schepen der Koninklijke marine, welke het land gedurende den bovenvermelden tijd verloren heeft, zijn slechts eenhonderd-zestig door den vijand genomen of vernield geworden, en al het overige is gestrand, gezonken of door toeval verbrand; een treffend bewijs, dat het krijgsgevaar op zee, hoe groot ook, nog verre te boven gegaan wordt door dat van stormen, orkanen, zandbanken en al de overige ongelukskansen van den pekelplas. Millioenen in muntspeciën zijn somwijlen in een enkel schip te gronde gegaan; en op deze, wanneer het toeval zoo wil, dat zij in een omkleedsel gehuld worden, hetwelk hen tegen scheikundige veranderingen beschermt, zal veel geschiedkundig onderrigt gegrift, en dit eene niet af te meten reeks van tijden in aanwezen blijven, gelijk zulks het geval geweest is met de teedere indrukselen van zoöphyten of van versteende planten, welke men in sommige rotsen der tweede vorming gevonden heeft. In ieder schip van eenige grootte, daarenboven, vindt men steeds edelgesteenten, in zegelcachetten gezet, of op andere wijze tot sieraad en gebruik dienende; stoffen van de grootste hardheid, welke in de natuur gevonden wordt, en op welke letters of beelden van den meest verscheiden aard gegraveerd zijn, welker indruk zij, in de beddingen van den zeebodem besloten, natuurlijk behouden zullen, zoo lang het kristal zijne gedaante be-

[p. 574]

houdt. Het was derhalve een luisterrijke lof, toen de dichter de daden der Engelsche krijgshelden in den slag van Agincourt zoo rijk in roem noemde als de schatten, welke de zee in haren boezem besluit.