Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

[p. 304]

Het ijspaleis te Petersburg.

Dit, ten gevolge van eenen grilligen inval opgerigte, gebouw is een van de wonderen der vorige eeuw geweest. Eigenlijk was het verspilde schranderheid en vlijt, maar diende tot een voorbeeld van de strengheid der koude en van de dikte, als ook van een geheel nieuw gebruik, van het ijs. Zeven jaren vóór het bouwen van dit paleis, was er een ijskasteel op de Neva gebouwd geworden; maar het ijs der rivier brak onder het gewigt daarvan en onder dat der soldaten, waardoor het bezet was. Men koos derhalve eene betere grondvesting voor het ijspaleis, te weten op den oever van den stroom, en het zonderlinge gebouw werd voltooid en voor het publiek ten toon gesteld ter gelegenheid van het huwelijk van Prins gallitzin.

De bouwstoffen, waaruit het paleis bestond, waren blokken ijs, uit de winterkorst van de Neva gehouwen, twee of drie voeten dik. Nadat deze behoorlijk behakt en aan elkander gevoegd waren, goot men er water over, hetwelk, terstond bevriezende, alles als een hecht cement aaneen verbond; zoodat geheel het gebouw met al deszelfs huisraad gezegd kon worden eene enkele massa van ijs te zijn. De lengte van hetzelve was 56, de diepte 17½ en de hoogte 21 voet. Het was naar de strengste regelen der kunst gebouwd, en versierd met een' zuilen-ingang, kolommen en standbeelden. Het had slechts ééne verdieping; in de voorzijde zag men eene deur en veertien vensters, welker ramen en glasruiten alle uit ijs bestonden. De dammen tusschen de deuren en vensters waren zoodanig geschilderd, dat zij groen marmer nabootsten. Ter wederzijde der hoofddeur stond een dolfijn, die des nachts, door middel van brandende naphtha, stroomen vuurs spuwde. Naast de dolfijnen waren twee mortieren geplaatst, waaruit men verscheidene bommen geworpen heeft. Ter zijde van elken mortier stonden ook nog drie stukken kanon, van kaliber als drieponders, en geplaatst op affuiten met wielen. Ook deze gebruikte men meer dan eens. In tegenwoordigheid van vele tot het Russische hof behoorende personen werd, uit een dier kanonstukken, op den afstand van zestig schreden, een kogel door eene twee duim dikke plank gedreven.

[p. 305]

Het paleis had geene zoldering. Inwendig bestond het uit een portaal en twee groote vertrekken, die rijk gestoffeerd en sierlijk geschilderd waren, ofschoon al wat zij bevatteden van ijs was. Tafels, stoelen, standbeelden, spiegels, kandelaars, uurwerken en andere sieraden, benevens theegoed, bier- en wijnglazen, ja zelfs schotels met eetwaren, vond men in het eene vertrek, welk alles, mede van ijs gevormd, met de natuurlijke kleuren beschilderd was; terwijl men in het andere vertrek een staatsie-ledekant zag, met gordijnen, bed, beddegoed, kussens, twee paar pantoffels en twee nachtmutsen, insgelijks uit dezelfde koude stof vervaardigd.

Achter de kanonstukken, mortieren en dolfijnen, strekte zich eene lage balustrade uit. Ter wederzijde van het gebouw was nog een kleiner ingang, versierd met bloempotten en bakken met oranjeboomen, deels uit ijs gevormd, deels natuurlijk, op welker takken men vogels zag zitten. Nevens deze stonden twee piramiden van ijs, eene van welke ter regterzijde een' olifant had, die hol en zoodanig ingerigt was, dat hij vlammende naphtha uitwierp, terwijl een mensch de stem van het dier nabootste. Aan de linkerzijde der andere piramide zag men het, bij vorstelijke verblijven in Rusland nimmer ontbrekende, vereischte van een banga of bad, schijnbaar uit balken gevormd, en hetgeen men verzekert somwijlen heet gestookt en tot gebruik bekwaam gemaakt te zijn.

De vertooning, welke dit ijspaleis maakte, wanneer het verlicht was, moet, volgens alle verhalen, uiterst luisterrijk geweest zijn. Gewoonlijk hingen er volkverlustigende chassinetten voor de vensterramen, en de vlammen, welke de dolfijnen en de olisant uitgaven, vermeerderden den glans, door derzelver terugkaatsing van de kristallijnen massa. Onophoudelijk zag men drommen van nieuwsgierigen rondom dit zonderlinge werkstuk, hetwelk van het begin van Januarij tot de helft van Maart in deszelfs geheel bleef. Tegen het einde echter van laatstgemelde maand begon het toovergebouw door den dooi te smelten, en kort daarna werd het afgebroken en de stukken naar den Keizerlijken ijskelder vervoerd.