Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

Bloemenkrans. Verhalen door Henriëtte Hanke, geb. Arndt. IIIde Verzameling. Uit het Hoogduitsch. Te Deventer, bij J. de Lange. 1836. In gr. 8vo. 240 Bl. f 2-25.
De twaalf maanden des jaars. Verhalen van Henriëtte Hanke, geb. Arndt. Uit het Hoogduitsch. Te Deventer, bij J. de Lange. 1836. In gr. 8vo. 404 Bl. f 3-50.

Onder die Vrouwen, welke aan het lezend Publiek van on-

[p. 702]

ze dagen een aangenaam en nuttig onderhoud verschaffen, komt aan henriëtte hanke, ongetwijfeld, eene eervolle plaats toe. Hare verhalen, in Duitschland toegejuicht, zijn ook in ons Vaderland met goedkeuring ontvangen, en verdienen gelezen te worden door allen, die wel in romantische schriften smaak vinden, maar te kiesch, te edel denken, om elke onrijpe vrucht van deze soort, uit Duitschland of Frankrijk tot ons overgewaaid, met nooit verzadigde gretigheid te verslinden.

Van die verhalen der waardige Schrijfster, welke zij onder den naam van Bloemenkrans in het licht gaf, kondigde Rec. in dit Tijdschrift, voor 1836, de twee eerste deelen der Nederduitsche vertaling aan. Op deze is eene derde verzameling gevolgd, benevens een afzonderlijke, veel lijviger bundel, onder den titel: De twaalf maanden des jaars, welke echter even goed het vierde deel dier verhalen kon heeten. Van beide wil Rec. nu nog een kort verslag geven.

Daar de geest, toon en strekking der verhalen, in de twee eerste deelen van den Bloemenkrans voorkomende, reeds vroeger met lof vermeld zijn, zoo sta hier alleen het berigt, dat de derde verzameling slechts uit twee groote, zeer lezenswaardige en leerzame verhalen bestaat, getiteld: De Passiebloem en: De Aster.

De twaalf maanden des jaars behelzen even zoo vele verhalen, welke echter op de verschillende maanden geene andere betrekking hebben, dan dat het begin, midden of einde van de voorvallen, in die verhalen voorkomende, heeft plaats gehad in den loop der boven hetzelve uitgedrukte maand.

Januarij. Dit verhaal, dat ons enkel goede menschen teekent, scherpt den lezer, in een kort, maar treffend tafereel, de groote waarheid in, dat de Heer, in de woonstede zijner heiligheid, de Man der weduwen en de Vader der weezen is.

Februarij. Op dit verhaal heeft het titelvignet - dat echter dit boekdeel niet tot sieraad verstrekt - zijne bepaalde betrekking. ‘Gestrafte ijdelheid en beloonde zedigheid,’ zou hier even zoo goed het opschrift kunnen zijn.

Maart. Wie de schrikkelijke gevaren van woeste losbandigheid en razende speelzucht, de edelste kinderlijke liefde en derzelver schoone belooning in eene roerende schilderij wil geteekend zien, die zal hier voorzeker zijn verlangen bevredigd vinden.

April. Een jonge man, wiens hoofdgebrek de gierigheid

[p. 703]

was, maakte zijne menschlievende echtgenoote, door zijne onbarmhartigheid jegens noodlijdenden, het leven allezins bitter, maar werd eindelijk op eene treffende wijze verbeterd: dit is de inhoud van het verhaal, naar deze maand genoemd.

Mei. In de menschelijke betrekkingen kunnen dikwijls de zonderlingste misverstanden en verwarringen ontstaan, welke echter niet zelden onverwacht in de schoonste zamenstemming worden opgelost - dit verschijnsel, in de werkelijke wereld alles behalve vreemd, is hier door een aandoenlijk voorbeeld gestaafd.

Junij. Dit uitvoerig, vrij ingewikkeld verhaal, dat de nieuwsgierigheid tot het einde toe prikkelt, leert ons onderscheidene regt edele menschen kennen, en wijst op eene eeuwige Voorzienigheid, wier wijze liefde licht uit duisternis, orde uit verwarring, hemelvreugde uit rampen schept.

Julij. Ieder lezer, die gaarne versterking ontvangt voor zijne levendige overtuiging, dat goede menschen, wier zielen op denzelfden toon gestemd zijn, elkander vroeg of laat ontmoeten, en dan het schoonste verbond voor meer dan één leven sluiten, zal dit verhaal met innig zielsgenoegen overwegen.

Augustus. De zedeleer van dit fraaije stuk kunnen wij, met de eigene woorden der Schrijfster, dus opgeven: ‘Hoe gewaagd het is, over de strafbaarheid onzer medemenschen te oordeelen, omdat wij zelden of nooit de geheime drijfveren hunner handelingen kunnen kennen; dat wij wel aan het algemeen gevoelen waarde hechten, en nooit de achting der menigte of van een éénig persoon gering schatten moeten, doch ons ook aan dezelve nimmer zoo slaafsch onderwerpen en er ons geluk zoo angstig aan verbinden moeten, dat wij niet vrij en vrolijk tot onszelven de toevlugt kunnen nemen, om in eigene tevredenheid rust en belooning te vinden, als de wereld ons miskent en versmaadt.’

September. Het verhaal, dat den naam dezer maand aan het hoofd draagt, is zeer onderhoudend en leerrijk; het vertoont ons, in zekeren Graaf roderich, eenen man, ‘die de moeder van zijn kind aan eenen medelijdenswaardigen argwaan opofferde. Doch als de waardige Gravin den kelk des lijdens tot op den diepsten bodem gezien had, liet de Engel van het goede bewustzijn eenige droppels ter versterking in de bittere overmaat harer smarten vallen. Zij troostte zich

[p. 704]

met Gods regtvaardigheid: en wie is ooit beschaamd geworden, die op Hem zijne hoop vestigde?’

October. Hier wordt ons, onder den naam van burchhardt, een voortreffelijk Vorst geteekend, die den zonderlingen inval kreeg, om eenigen tijd op een afgelegen landgoed te gaan wonen, en aldaar in het verborgene zijne weldaden uit te strooijen, tot dat eindelijk verschillende omstandigheden zich vereenigden, om hem als een' der edelste stervelingen openlijk kenbaar te maken.

November. Aan het slot des lezenswaardigen verhaals, onder deze maand opgegeven, wordt deszelfs zedelijke strekking dus aangewezen: ‘De ondervinding doet de waarheid van de heilige spreuk zien, dat dengenen, die God vreezen, alle dingen, ja zelfs de aanslagen van hunne tegenstanders, medewerken ten goede; dat de mannen wel het schitterende bewonderen en zich dikwijls door uiterlijken schijn laten verblinden, doch dat de wezenlijk beschaafde man alleen het ware schoone en goede bij de vrouw zoekt, bemint en begeert.’

December. Het laatste verhaal leert ons verschillende menschen kennen, wier karakters tot de leerzame behooren, en eindigt met het sluiten eener huwelijksverbindtenis onder de gelukkigste voorteekenen.

Doch Rec. moet aan deze aankondiging, die reeds breed genoeg is uitgeloopen, hier een einde maken. Taal- en drukfeilen worden hier niet in grooten getale aangetroffen. Eenige der voornaamste zijn: den (de) mand; den (de) Rector vervolgde; eenen teederen (eene teedere) kruin; geliefden voor gelieven; veroorzaakten geene (geenen) twist; sil voor stil. Druk en papier zijn zeer goed; en Rec. vereenigt zich gaarne met den wensch des Vertalers, (of der Vertaalster) ‘dat deze reeks van verhalen, in een uurtje van uitspanning ter hand genomen, een dergelijk genoegen, als de eerste, aan de Lezers en Lezeressen verschaffen moge.’