Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

Nieuwe Bijdrage tot de kennis van de Maïs, of zoogenaamde Turksche tarwe, naar aanleiding van het werk van Matthieu Bonafos, door W.H. de Vriese, Math. Mag. Phil. Nat. et Med. Doct., buitengewoon Hoogleeraar te Amsterdam. Te 's Gravenhage enz., bij de Gebr. van Cleef. 1837. In gr. 8vo. XIV en 82 Bl. f :-90.

Het prachtig werk van bonafous, Histoire naturelle agricole et oeconomique du Maïs, Paris et Turin 1836, door zijnen aard min geschikt zijnde voor verspreiding en algemeene bekendwording, kwam evenwel den Hoogleeraar de vriese voor veel te bevatten, 't geen zulk eene algemeene verspreiding en bekendwording verdiende. Hij nam daaruit aanleiding tot het uitgeven van deze onkostbare en verkorte vertaling. Dit wordt door hem in eene welgeschrevene Voorrede ontvouwd, waarin hij tevens berigt, zelf zich met de kultuur der Maïs te hebben bezig gehouden. Uit het werkje blijkt, van hoeveel belang dit gewas in vele streken is, en hoe vele menschen, ja geheele volksstammen, hoofdzakelijk van dit graangewas leven. De inhoud van dit werkje bestaat uit zes Hoofddeelen, waarvan het eer-

[p. 420]

ste over het vaderland der Maïs, het tweede over hare soorten en bijsoorten, het derde over hare kultuur, het vierde over den oogst en de bewaring derzelve, het vijfde over hare ziekten, het zesde over haar nut handelt. Omtrent het vaderland van dit gewas bestaan, gelijk bekend is, vele twijfelingen; de Schrijver lost de bedenkingen niet op, maar neemt aan, dat de Maïs in de oude wereld bekend was vóór de ontdekking der nieuwe, en dat dezelve, omgekeerd, volgens getuigenis van humboldt, reeds in Amerika door de inboorlingen gecultiveerd werd, tijdens de ontdekking van dat werelddeel door de Europeanen. Deze plant zoude dus aan beide halfronden oorspronkelijk gemeen zijn, of althans reeds vóór de ontdekking der nieuwe wereld van het eene halfrond naar het andere zijn overgebragt, 't geen ons niet zeer aannemelijk voorkomt. Berust het vinden van zaden der Maïs in eene sarkophaag te Thebe op geen ander gezag dan dat van rifaud? In dat geval zouden wij met humboldt liever aannemen, dat de Maïs eene Amerikaansche koornsoort is.