Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

Verhandelingen van Adam Simons. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. In gr. 8vo. 284 Bl. f 2-80.

Gelijk nu wijlen de Hoogleeraar a. simons als Dichter reeds algemeen en gunstig bekend was, zoo was hij zulks ook als Redenaar. Maar vele zijner redevoeringen waren nog niet in druk verschenen; andere weder niet zoo verspreid, als zij verdienden. Met welgevallen zal dus voorzeker het letterlievend Publiek dezen bundel Verhandelingen des Overledenen ontvangen. Men ontmoet er in herdrukt: de redevoering over den waren Dichter; de herinnering aan het tijdvak van frederik hendrik, bijzonder met betrekking tot de Nederduitsche Poëzij, en de verhandeling over den aanleg van vondel en zijne Poëzij, met die van cats en hooft vergeleken. Voor het eerst uitgegeven worden hier: Eenige algemeene denkbeelden, aangaande Poëzij, en het werktuigelijke van dezelve; over Lyrische Poëzij; over Dramatische Poëzij; over het karakter van de Fabelleer der oude Germanen, en hare belangrijkheid voor de Volken van Noord-Europa; de stijl van hooft verdedigd; over hooft's Treurspel, Geeraard van Velzen; van der woordt, vergeleken met seume; over de laatste helft der vorige Eeuw, met betrekking tot den staat der Nederduitsche Poëzij; over het karakter van filips II, als de voornaamste oorzaak van de verheffing der voormalige zeven vereenigde Provinciën, en eindelijk: over het bewind van jan de witt, vergeleken

[p. 301]

met dat van antonie heinsius, beiden Raadpensionarissen van Holland, in stadhouderlooze tijden.

Men ziet, dat hier keur van onderwerpen is. In het algemeen kan men zeggen, dat alles getuigt van den smaak en de kennis, de vinding en de kracht van zeggen, welke den beroemden Man eigen waren. In de verhandeling over de Lyrische Poëzij is de verdeeling dier dichtsoort in lied, ode, dithyrambe en hymne welligt niet helder genoeg uiteengezet. Het gedichtje, voorkomende bl. 71 en 72, zou men, zoo wij den Schrijver wèl verstaan, voor eene dithyrambe moeten houden: maar wie zal aan dat anderzins lieve stukje van drie zesregelige coupletten dien weidsch klinkenden naam willen geven; of is dat nu een audax dithyrambus? - Lierdichter, bl. 59 reg. 18 v.b., is eene hinderlijke drukfout voor leerdichter. - In de verhandeling over de Dramatische Poëzij vonden wij de opmerking, dat het Koor bij de Ouden was één vereenigd persoon, of eene rij van personen, die eigenlijk met het bedrijf niets gemeen had. Dit laatste kunnen wij zoo niet laten gelden. Niet altijd was de rol van het Koor, dat steeds de taak van een enkel persoon vervulde, en dus slechts één karakter had, even belangrijk; maar dezelve was toch in den gang van het stuk zoodanig zamengeweven, dat de Rei steeds min of meer een handelend persoon voorstelde; somtijds vervulde de Rei zelfs eene vrij gewigtige rol. Vele stukken worden naar het Koor genoemd, b.v. De Trachinische Vrouwen, van sophocles. Het gaat dus niet door, dat de Rei in het Grieksche Treurspel niets met het bedrijf te maken had; dit was meer bij vondel het geval, die het regte gebruik van de Koren in het Grieksche Treurspel niet schijnt te hebben gekend, maar, om de hooge vlugt der poëzij, echter Koren in zijne stukken vlocht, die alleen wat het verhevene van stijl en gedachten aangaat, maar niet wat de verdere strekking betreft, aan die der Grieken gelijkvormig waren. - Bl. 160 en 161 herhaalt bijna woordelijk, in eene andere verhandeling, het gedrukte op bl. 59 en 60. Dit is iets, dat eenen Schrijver zeer ligt gebeuren kan. - In weerwil van hetgeen men hier en daar op inhoud of stijl zou kunnen aanmerken, bezit deze bundel over het geheel eene blijvende waarde in het gebied der Letteren.