Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1837

Handleiding om beginnende Artsen te oefenen in het waarnemen en beoordeelen van ziekten. Uit het Hoogduitsch van Dr. F. Nasse, door H.C.A.L. Fock, Med. Doctor. Te Utrecht, bij C. van der Post, Jr. 1836. In gr. 8vo. 114 Bl. f 1-40.

De Hoogleeraar nasse oordeelt, dat de gewone wijze, om aan het ziekbed onderwezen te worden, hare goede zijde heeft, evenwel daarom niet de beste is, omdat zij de gebruikelijkste is. Hij wil zijne jonge vrienden regt juist leeren waarnemen en grondig onderscheiden. Daartoe zal deze Handleiding dienen. Zij behelst eenige nuttige wenken, inzonderheid voor de genen, die met het Clinisch onderwijs beginnen. Of echter in dit werkje het vraagstuk: welke wel de beste wijze van onderrigt voor de beginnende Artsen aan het ziekbed zij, hier grondig is behandeld geworden, zal met billijkheid in twijfel getrokken kunnen worden. Het werk van Prof. nasse, in hoe vele bijzonderheden het zich moge verliezen, is, wat de zaak betreft, niet grondiger dan hildebrandt's Initia instit. clinic. seu proleg. in praxin clinicam; het overtreft niet bijzonder hetgeen men over dit onderwerp leest bij a.f. cho-

[p. 158]

mel, Elémens de Pathologie générale, bl. 445 en volg. Wijdloopigheid verschilt veel van uitvoerigheid, althans zal het den gevestigden goeden dunk niet verdringen van: Das Kranken-Examen, oder allgemeine philosophisch-medicinische Untersuchungen zur Erforschung der Krankheiten des menschlichen Körpers, von s.g. vogel.

Het goede, het nuttige, hetwelk in deze Handleiding van Prof. nasse nog gevonden wordt, heeft echter alle waarde voor den Nederduitschen lezer verloren, want ellendiger vertaling zag sedert lang het licht niet. Stellig verstaat de Vertaler de Hoogduitsche taal niet; men zou somwijlen zeggen, dat hij zijne moedertaal evenmin verstaat. Hij schijnt toch een Hollander te wezen! Sommige § § zijn niet verstaanbaar; men oordeele (bl. 5 en 8): ‘Het eerste en gewigtigste voor de oefening van den beginnenden Arts is, dat hij leere zijne zintuigen oplettend te houden, op alles, wat den zieken aangaat, opmerkzaam te letten,’ env. Bl. 7, § 12: ‘Is het afzonderlijke door veelvuldige herhaling der verschillende bezigheden en vooral der moeijelijkere goed (wel) beoefend, dan kunnen nuzulke opgaven volgen, waarin’ enz. Bl. 15, § 6: ‘In de beschrijving worde doorgaans geene meening ingelascht. Men moet daarom geen onderwerp, eene in gebruik zijnde benaming, welkers gebruik toch altijd op eene meening berust, geven, (zoo als b.v. die van een likteeken, van eene wrat) doch altijd na deszelfs kenteekenen naauwkeurig beschrijven.’ Bl. 17 en meer andere steeds keelkop voor strottenhoofd. Bl. 88: ‘Men vrage zorgvuldig, zoo wijd zich het geheugen van den zieken uitstrekt.’ - Doch genoeg om te doen zien, dat de Vertaler beter had gedaan, zich niet aan eenen arbeid te wagen, voor welken hij volstrekt niet berekend is; het boekje had wel onvertaald kunnen blijven, en hij had zich niet ten toon gesteld.