Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

Spinnen beslissen het lot van Europa.^(*)

Het is bekend, dat de spin het beste weêrglas is. Spint zij hare draden zeer kort, dan heeft men stormachtig en onbestendig weêr te wachten; zijn zij lang, dan kan men op goed en droog weêr rekenen. Als zulk een weêrglas, beslisten, in het jaar 1795, spinnen het lot van Europa. Een Franschman, disjonval genaamd, was te Utrecht in de gevangenis geraakt, omdat hij bij den opstand der Hollanders tegen den Erfstadhouder, Prins van Oranje, in 1787, aan hun hoofd gestaan had. Vijfentwintig jaren moest hij, naar luid van het vonnis, in die gevangenis blijven. Reeds had hij zeven jaren in dezelve doorgebragt; maar in dien tijd was veel veranderd. De Fransche Omwenteling was uitgebroken, en ingevolge derzelve, en vooral der ter dood brenging van lodewijk XVI, beoorloogden de Vorsten de Fransche natie. Eindelijk gelukte het den Franschen, bij sterke vorst, over Hollands grenzen voort te rukken; maar in December 1794 ontstond plotselijk een' geweldigen dooi. Reeds wilde de Fransche Veldheer pichegru, tegen betaling eener aanzienlijke som gelds, Holland weder verlaten, voornamelijk dewijl hij vreezen moest, wanneer de Hollanders de dijken doorstaken, die de baren der zee tegenhielden, door de overstrooming benaauwd en ingesloten te worden. Nu had zich genoemde disjonval, in de zeven jaren zijner gevangenschap, met de spinnen in zijnen kerker bevriend gemaakt, en van hen geleerd, wanneer goed weder te wachten ware. Met verlangen verbeidde hij de komst der Franschen, daar slechts deze hem van de vijfentwintigjarige gevangenschap konde bevrijden. Het gelukte hem, den Generaal pichegru een' brief te doen toekomen,

(*) Wij onderwerpen deze bijdrage aan den toets des Nederlandschen geschiedkundigen Lezers. - Vert.

[p. 525]

waarin hij hem verzekerde, dat, ingevolge zijne waarnemingen op de spinnen, het schoonste en droogste weder aanhoudend te wachten was. Den 16 Januarij 1795 ontving pichegru den brief. Nu begon hij de onderhandelingen met de Hollanders op de lange baan te schuiven, en weldra viel eene vreeselijke koude in. Alle meren en kanalen vroren toe, en sloten te gelijk de Hollandsche schepen in; zoodat men het nooit beleefde schouwspel zag van eene vloot, door ruiterij veroverd. (!) De Fransche kavalerie steeg af, nam de schepen, en rukte over de toegevrorene wateren voorwaarts. De steden van Holland openden derzelver poorten, en zoo sloeg op den 28 Januarij ook het reddingsuur van disjonval. De Franschen namen Utrecht, en zijn kerker werd terstond geopend. - Welke de gevolgen waren van deze verovering van Holland, meldt ons de Geschiedenis; en het blijkt hieruit op nieuw, dat dikwijls het groote, dat voorvalt, aan dunne draden hangt.

Der Gesellschafter, 52stes Blatt, 1835.

a.j. barnouw.