| |
Ad somnum.
Somne, quies homini, lenimen dulce laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Tu comes et socius superas mortalibus aegris,
Rebus et in duris una medela manes.
Munere divino coelesti missus ab aura,
Terrenasque domos mente benignus obis.
Sunt alae molles tibi, molles corpore plumae,
Aethera si findis lumina fessa super.
| |
| |
Te mites tenebrae alliciunt suavesque susurri,
Ad laticis murmur saepe venire soles.
Otia tu sequeris, seraeque sllentia noetis,
Tum loca non temere, sed tibi grata petis.
O qualem speciem! eerte foret illa Deorum,
Si possem speciem fingere meme tibi.
Somne, quies homini, lenimen duice laborum,
Tu praebes animo, biande, doloris opem.
Si quid formosum niteat, formosior ipse es,
Et si quid suave est, suavior ipse nites.
Suntque soporifero tibi sparsi rore capilli,
Aptaque ad amplexum nectare colla fluunt.
Sole sub occiduo, cum sidera clara resulgent,
Excipit et fratrem candida Luna suum,
Exoptatus ades sesso tu, somne, colono,
Munera prae cunctis hic tua blanda capit.
Quum labor attrivit vires et fessus arando
Sustinuit longum, sole flagrante, diem,
Illius haud humilem tu dedignare tabernam,
Dum recubant strato languida membra thoro.
Stragula non splendet longe, non murice tincta;
Sed sopor hic dominum membraque fessa novat,
Horrida nam placidam non miscet cura quietem,
Quae pernox volitat regia tecta super.
Cura vigil late distendit luminis orbes,
Nec sopit, heu, miseram purpura clara domum.
Rusticus et quando evigilat, tu somne, refecto
Inspiras robur, blanda medela viro.
Vel flagrante die quoque, si lubet, arboris umbram,
Quaeque creant somnos, murmura blanda petit;
Felix tum stratus molli dormitat in herba;
Invidiosa quidem regibus ista quies.
Somne, quies homini, lenimen duice laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Tu dator es largus renovati mente vigoris,
Dulcis vita redit, te veniente, nova.
Sed duce te quantum fidit socioque viator!
Immensum per te carpere posse viam.
Non timet ille nives, glaciatas transit et Alpes,
Quaque habitant Seres, mollis et ardet Arabs.
| |
| |
Vespere purpureo quoties cum sole recumbit,
Quum corpus requiem fessaque membra rogant.
Tum nocturnus ades comes officiosus anhelo,
Amplexuque foves molliter, alme, tuo.
Tu facis, ut vigeat nova vis infusa per artus,
Quumque Aurora rubet, pergit et ille via.
Dura iterum quaevis perfert aestusque diurnos,
Et prohibes usquam succubuisse virum.
Obvius interdum invitat locus ipse soporem!
Et cubat immotus saepe viator humi.
At nautam in ponto, quando huc agitatur et illuc,
Quis placide somnum ducere posse putet?
Vergit in obliquum puppis modo parte sinistra.
Nunc dextra, et crebro fertque refertque latus.
Undique spuma subit, gravibus pulsantibus Euris,
Et ratis in fluctu est, ut levis alga, mari.
Ecce quiescentem nautam non iste tumultus
Sollicitat, quassus molliter ille cubat.
Somnia quin etiam volitant placidissima menti,
Et longinqua licet, visa puella prope est.
Visa puella prope est, adamata et basia figit,
O essent utinam basia vera modo!
Longius huic spargas tua blanda papavera, Somne,
Ne linquas hominem, dum memor ille suae est.
Si celer aufugias, tibi dira precabitur ille,
Et vox, ut constat, nautica grande sonat.
Somne, quies homini, lenimen dulce laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Si qua domus luget, dolor ingens si furit intus
Tu misere oppressis blanda medela faves.
Tu tristes lacrymas moesto de lumine tergis,
Aegris tu praesto es ferre benignus opem,
Solaris viduas puerosque parentibus orbos,
Deserit et fractos, te veniente, dolor.
Obrepis tandem, placidissime, flentis ocellis,
Uxor amans caro si gemit orba viro.
Cumque tot insomnes noctes abiere dolendo,
Fletibus ah! tandem suggeris ipse modum.
Et fractae spargens luctus oblivia menti
Tu mala paulatim non meminisse doces.
| |
| |
Aegrotis optatus ades discrimine summo,
Queis trahitur moestis vita gemenda thoris.
Fundis et amissas jactata in corpora vires,
Quin audes mortis frangere saepe minas.
Ipse ego cognovi quoties tua mitia dona!
Nam debere scio me quoque multa tibi!
Est opere interdum mea mens agitata diurno,
Aegrius affectum est, concutiturque caput.
Mî quoque tum lucis cursu spatioque peracto.
Arridet placido vespere blanda quies.
Tum nostrum pulvinus habet caput, et tua carpo
Munera, tum, sopor, es tu medicina mihi.
Somne, quies homini, lenimen dulce laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Pauperis est munus placidus sopor, effugit aulas,
Queis thorus in thalamo dives odore fragrat.
Rarior alma quies operosa cubilia mulcet,
At tenuem victum sobrietatis amat.
Principibus fulgore nitent heu cuncta diurno,
Divitis, ah! quanta est noctis imago domus.
Quaeque favent somnis, hîc ipsa silentia terrent,
Purpureo poena est posse cubare thoro.
Horrendae facies tenebris versantur in atris,
Errant suspenso crimina tetra pede.
Excutiunt oculis placidum perjuria somnum,
Stant vigiles furiae, sunt manibusque faces.
Non clausisse oculos dominum patiuntur iniquum
Ultores pueri, queis bona rapta patris.
Imminet umbrarum stratis vaga turba scelestis,
Supplicium recti conscia quaeque petit
At nece si gaudet, si frater sanguine fratris.....
O, cedant oculis talia monstra meis!
Hanc animo credas unquam consistere posse,
Aut lecto refici corpora sparsa nece?
Errat inops toto vagus irrequietus in orbe,
Quo tutus recubet nescius ille loco.
Luce timet multum, lux est ingrata scelesto,
Percellunt animum plurima nocte tamen.
O numquam existat talis, vescatur et aura!
O hominem numquam terra benigna ferat!
| |
| |
Ficta mihi vereor ne sit simul omen imago,
Quin animo potius sit procul ista meo.
Fingere dira fugit placidis mea sueta Camoena,
Et lyra tam tenuis succinuisse negat.
Somne, quies homini, lenimen dulce laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Ista quies demum blandae placidissima noctis,
Quam creat exacto res bene gesta die.
Purpureo fulgore tuo virtutis imago,
Dicta beata nites terque quaterque mihi.
Aureus occiduis quum sol decumbit in undis,
Cum vesper tenebris cuncta adoperta tenet,
Tum benefactorum luce est meminisse voluptas,
Lux ea per tenebras noctis amica nitet.
‘Glorior,’ auditur tum vox, ‘luxisse benignum,
Glorior hunc frustra non periisse diem.’
Tunc juvat innocuum querna sedisse sub umbra,
Mens simul impura si modo labe vacat.
Tunc audire juvat tremula de sronde susurrum,
Quod sceleris purus nil tremit ipse mali.
Hunc sinit alma quies placidum adscendisse cubile,
Quo mala cum turbis scandere cura nequit.
Quaeque diurna nitent, secum benefacta rependit,
Per quae, dura licet, mollia strata facit.
Fortunata quies, rarae dos optima mentis,
Hei mihi, quam paucos alma beare soles.
Haec divina quies, sors invidiosa proborum,
Opportuna venit semper amica suis.
Permanet, et longum comes interjecta per aevum,
Delectat puerum subsequiturque senem.
Somne, quies homini, lenimen dulce laborum,
Tu praebes animo, blande, doloris opem.
Postremo properas in longum exire soporem,
Quem spatio excurso fata suprema ferunt.
O te felicem, bene qui percurreris aevum,
Cui placide arridet candida vita prior;
Postque diem longum est huic obdormiscere suave,
Gratior in vita vespera nulla suit.
Tum terrae exiguum thorus est, quo membra quiescant,
Saepius hanc flores et simul herba tegit;
| |
| |
Haec laetor cineri data dona novissima nostro,
Caetera mors rapiat, non rapit illa tamen.
Amplius haud ulli affligunt hic ossa dolores;
Quidquid miscetur, molliter illa cubant.
O longum et facilem Somnum, qui ducitur illic,
E quo non ulli est evigilare brevi!
Evigilare licet tandem post secla voluta,
Quum pigro surgent corpora viva solo.
Non ergo tenebrae, non sint horrenda sepulcra,
Terreat haud longus, qui manet ossa, sopor.
Post atras tandem tenebras Aurora refulget;
Ultima meta mihi tu modo, Somne, veni!!
|
|