Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

Eeuwzang op het tweehonderdjarig bestaan der Utrechtsche Hoogeschool, toegeëigend aan derzelver krijgshaftige Voedsterzonen, door G.A.C.W. Marquis de Thouars. Te Utrecht, bij L.E. Bosch. 1836. In gr. 8vo. 44 Bl. f :-30.

Bij het lezen van dezen Eeuwzang, heeft Rec. in de voorafgaande Toewijding aan de Utrechtsche Studenten, en in de drie laatste bladzijden van den Zang zelven, als het meest ter zake dienende, en het meest in duidelijken en vloeijenden dichtstijl voorgedragen, het meeste behagen gevonden. In het overige ontbreekt het ook wel niet geheel aan goede en vloeijend gedichte plaatsen; maar er komen te veel uitweidingen over allerlei zaken in voor, die te ver van het onderwerp verwijderd zijn, hetzelve te veel verdonkeren, en als loci communes op zichzelve staan; zoo als die over de dooden en over het verledene, bl. 18-27; over de zorg van God in het algemeen en voor Nederland, bl. 29, 30, en nogmaals bl. 36, 37, waar naauwelijks met een paar regels aan de Utrechtsche Hoogeschool gedacht wordt; over Gods onveranderlijkheid, bl. 33, 34; over napoleon, bl. 35. van wien reeds vroeger gesproken was; over de krijgsdapperheid der Utrechtsche Studenten, bl. 39, dat daar veel minder in verband met het overige staat, en minder te pas komt, dan in de Toewijding, waar er reeds gepaste melding van gemaakt was. - Ook stiet Rec. hier op verscheidene plaatsen, die hem duister, en uitdrukkingen, die hem min gepast voorkwamen. Tot de eerste behooren b.v., bl. 20, de ‘scharen van barbaren,’ die ‘zweven heden in dit Eden als gestalten voor zijn’ (des Bards) schreên;’ die ‘zwaarden en standaarden,’ die ‘weemlen op dit gloriefeest;’ die ‘heldentallen en vasallen,’ welke ‘slaken beurtlings d'af-

[p. 664]

scheidsgroet;’ bl. 30, God, ‘die vervuldigt 't eeuwge in d' eeuwgen Almachtsvloed;’ bl. 32, ‘al die nachten, (welke?) ‘'t dierbaar Neêrland toebedeeld;’ bl. 33, ‘want geen Eeuwgeest Leidt ons Eeuwfeest, Maar Gods vleklooze Englenwacht,’ en dit wel als eene reden van de onmiddellijk voorgaande opwekking: ‘Feestgenooden! Ook de dooden, die daar’ (bij Quatrebras enz.) ‘vielen, thans herdacht;’ bl. 38, ‘Als een regen Neêrgezegen’ (voor neêrgedaald?) ‘Op den dorstend'’ (voor dorstenden?) ‘akkergrond, Moog'’ (voor mogen?) ‘uw teugen Ons verheugen In den blijdsten morgenstond;’ en verder: ‘'t Mocht hier klaatren, Langs de waatren, God der Vaadren, U ter eer!’ Wat mogt er klateren? er gaat niets vooraf, dan ‘de feestzon, die veel schooner klimt dan weleer;’ bl. 40, ‘Waar bij 't knoppen De eerste droppen Van den doopdaauw nederzeeg,’ (moest het misschien nederzegen zijn, doch dat hier om de voetmaat niet kon? maar ook dan nog is de plaats duister.) - Tot de laatste (de min gepaste uitdrukkingen) schijnen onder anderen de volgende te moeten gebragt worden: in de Toewijding, Gods Bondsvolk, dat wel op Israël, maar niet op Nederland past, gelijk elders, bl. 36, op Jezus zoenbloed pleiten, dat niet naar het Evangelie is, hetwelk ons meer geldt dan bilderdijk, op wien de thouars zich tot verdediging van deze spreekwijze beroept, in zijne Aanteekeningen op de Citadel van Andwerpen, D. II, bl. 195, 196, en aldaar Slangverworger, en bl. 38 Nachtverneêrder, dat zeer ongepast van God gezegd wordt; ontploken voor uitgebreid, en elders ‘door den gloed gebloosd,’ misschien te oud, om algemeen verstaan te worden: in den Eeuwzang zelven, bl. 20, woeling en krioeling, te plat, om ‘d' ontgloeiden Bard geboeid te houden;’ bl. 29, Alverzorgeraar, voor Alverzorger, die ‘'t koeltje in stormen kiemen deed,’ onnatuurlijk zamengevoegde beelden; zoo ook bl. 31: ‘Ongeneeslijk bloedde, o School! uw hart-kwetsuur,’ en ongeneeslijk! maar dan bloedt zij nog?! Napoleon, ‘Vrijheer van 't bespraakt metaal,’ (hoe zot!) Kan men ‘een altaar ontmantlen, (bl. 35) gelijk eene vesting? (‘'t veir van laakbren eigenwaan,’ bl. 43, is waarschijnlijk eene druksout voor 't vier of 't vuur.) Indien de thouars, in zijne zoo even gemelde Aanteek. t.a.p. bl. 196, niet betuigd had, ‘dat hij om des lieven rijms wille nooit iets levert,’ dan zou Rec. geneigd zijn, om verscheidene staaltjes uit de-

[p. 665]

zen Eeuwzang bij te brengen, die het tegendeel schijnen te bewijzen, b.v. bl. 25, waar gesproken wordt van menschen, ‘die Gods vinger, D' eeuwgen slinger Van hun uurwerk, hulde biên,’ en verzekerd wordt, dat ‘scheltema Lost reeds juichend Nederbuigend 't Raadsel op van Golgotha;’ of bl. 32, waar men omtrent napoleon leest: ‘Tot de Heiland’ (dus jezus christus?) ‘Hem een eiland Aanwees tot zijn kerkerkot (?); of bl. 33: ‘Heel de schepping Dreigt verlepping:’ bij deze en dergelijke zegswijzen zou Rec. lust hebben, om uit te roepen: ‘O dat rijm! dat lieve, of beter, dat booze rijm!’ ... Hoe gaarne hadden wij gewenscht, dat bij zoo schoone gelegenheid, als het Utrechtsche Akademiefeest, de geheele Eeuwzang van den Heer de thouars, die alwat vaderlandsch is bezingen wil, in dien trant geweest ware, als de coupletten der drie laatste bladzijden!