Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1836

[p. 655]

Bedenkingen over de Korenwetten, door J. Ackersdijck. Te Utrecht, bij N. van der Monde. 1835. In gr. 8vo. 58 Bl. f :-75.
Zou de tegenwoordige Graanwet door geene andere kunnen worden vervangen, waardoor de bedenkingen, daartegen ingebragt, konden weggenomen en de Landbouw meer regtstreeks kon ondersteund en verbeterd worden? Door J. van Ouwerkbrk de Vries. Te Amsterdam, bij ten Brink en de Vries. 1836. In gr. 8vo. 47 Bl. f :-60.

Het stelsel der korenwetten is door geen onzer landgenooten, die over Staathuishoudkunde geschreven hebben, van jan de wit af tot gijsbert karel van hogendorp toe, aangeprezen. ‘Zal het desniettemin bij ons worden ingevoerd?’ Met deze vraag eindigt de bekwame Schrijver van het eerste der boven vermelde werkjes zijn opstel. De vraag is beslist, en de uitkomst zal leeren, (of heeft reeds geleerd) of de Landbouw bij de invoering dier wetten dat voordeel heeft, 't welk de voorstanders derzelven er zich van beloofden.

Het komt ons voor, dat men niet wel overtuigender eene zaak behandelen kan, dan de Heer ackersdijck in zijne Bedenkingen gedaan heeft. Vooringenomenheid alleen met eenig stelsel kan de kracht dezer redenen miskennen. Deze wetten zijn alleen in het voordeel van den landeigenaar, niet in het voordeel van den landbouw; zij bevoordeelen eene klasse van burgers ten nadeele van andere. ‘De landeigenaar heeft eene bezitting, die uit haren aard zeer ongelijke inkomsten oplevert; nu heeft de korenwet ten doel, om de ongunstige kansen op rekening der natie te brengen en de gunstige aan den eigenaar te laten.’ (Bl. 32.) Geen middel is geschikter, om het graan steeds op een' middelprijs te houden, dan vrije en onbelemmerde handel. Dien mid-

[p. 656]

delprijs, als gevolg van vrijen handel, vond men in Holland, ook volgens getuigenis van Fransche en Engelsche Schrijvers. ‘Is het niet alsof wij ons schaamden verstandiger gehandeld te hebben dan anderen?’ (Bl. 27.)

Mogt men er toch meer en meer van overtuigd worden, dat geen maatregel van Staathuishoudkunde aanprijzing verdient, dan die in het belang van allen is! Alle burgers hebben er belang bij, dat zij de eerste levensbehoeften zoo goedkoop mogelijk bekomen. Een jaar van schaarschte is voor het algemeen eene ramp, al bevordert het ook de belangen van eenen landeigenaar, die zijn koren tegen hoogere prijzen verkoopen of meerder pacht van zijnen huurder erlangen kan. De korenwetten zijn, dunkt ons, belastingen op de zegeningen des Hemels.

Voor zijn eigen bijzonder belang moet elk in 't bijzonder zorgen. Geeft de tarwe geen voordeel, welnu, men vervange dezelve, zoo veel mogelijk, door andere gewassen, die meer voordeel opleveren. Wij verwijzen naar de Gedachten over den Landbouw van den Heer pous, waarvan wij vroeger verslag gaven, (Letteroef. Jan. 1836, bl. 41, 42) en welke evenzeer door den Heer ackersdijck geprezen worden, als zij ons alle aanbeveling en behartiging overwaardig toeschenen.

Wij weten hier niets beter bij te voegen dan de woorden van bulwer: ‘Sir Harry Hargrave geeft elken winter honderd en twee brooden aan de armen. Het is goed, dat de werkman nu en dan een brood voor niet heeft; maar, Sir Harry! zou het niet beter zijn, hem in de gelegenheid te stellen altijd goedkoop brood te bekomen? Goedkoop brood! wat zegt gij daar? Sir Harry thinks of the rents, and considers you a revolutionist for the question.’ Zoo ver zal het bij ons ook nog kunnen komen, wanneer men op den nu ingeslagen weg voortgaat. Korenwetten zijn aristocratische, geene populaire wetten.

N^o. 2 is, gelijk reeds de titel aanwijst, geschreven ná de aanneming der Graanwet. De Schrijver stelt het mo-

[p. 657]

gelijk, dat men er van terugkome, en wil haar dan door eene andere doen vervangen. Hij erkent, de eerste aanleiding tot zijn ontwerp aan het meergemelde werkje van den Heer pous verschuldigd te zijn. Wij kunnen ons niet weêrhouden, het volgende (mogt het alzoo nog meer algemeen bekend worden en nut stichten!) af te schrijven: ‘Hoe is het mogelijk, dat menschen, die het bedrijf des Landbouws in den grond verstaan en met gezond verstand en oordeel zijn begaafd, zulke edelmoedige voorlichtingen, teregtwijzingen en aanbiedingen kunnen in den wind slaan, en niet liever zelve de handen naar het werk uitsteken, om daardoor de eer hunner eigene onafhankelijkheid te handhaven, dan te dulden, dat er ten hunnen behoeve eene belasting, die op de geheele Natie drukt, wordt afgevorderd, om daaruit soms anders welgestelde, zoo niet zelfs vermogende, familiën te alimenteren? Een welingerigt Armbestuur zou weigeren toelagen tot ondersteuning uit te reiken, zoo lang er voor hen, die bedeelingen verlangden, nog zoo vele uitzigten en middelen voorhanden waren, om zich zelve een eerlijk bestaan te verzekeren. Het karakter van den Hollander is niet laag genoeg, dat wij den nijveren, eerlijken Landman, en nog minder den vermogenden Landeigenaar, het opzet zouden toeschrijven, om met eene onkiesche zorgeloosheid het er maar op te laten aankomen, bij de gedachte: wat er op den prijs onzer landprodukten te kort schiet, mag de Natie er bij leggen! Die verdenking komt bij ons niet op, en wij hebben de vergelijking van armenbedeeling dan ook alleen voor dat derde aangevoerd, om het eergevoel van onafhankelijkheid in de borst van elk braaf Landbouwer of Eigenaar op te wekken, door hem de kleur te laten zien, die zijn onderstand verkrijgen zou, wanneer eigene bereikbare wegen en middelen verwaarloosd werden.’ (Bl. 14, 15.) Het ontwerp van den Schrijver zou dan ook meer een' regtstreekschen onderstand te weeg

[p. 658]

brengen, welke afhankelijk zou zijn van de vervulling van zekere voorwaarden, waaraan elk eigenaar of pachter zich onderwerpen moest. Hij zou zijne bouwlanden door eene Commissie moeten doen onderzoeken. Reeds dit onderzoek zouden velen niet verlangen, en de onderstand zou daardoor slechts aan een betrekkelijk gering aantal landeigenaars en landbouwers behoeven verstrekt te worden. Bij lage prijzen zou men premiën tot suppletie aan hen uitreiken. De gelden daartoe zouden door opcenten op het patentregt der zeehandelaars in het algemeen en der handelaars in granen in het bijzonder en op den accijns van het gemaal kunnen gevonden worden. De Heer van ouwerkerk de vries geeft dit ontwerp slechts in groote trekken en in het algemeen op. Of het in de uitvoering zoo gemakkelijk zoude zijn, durven wij niet beslissen. Maar wij gelooven niet, dat men zoo ligt van de thans door de Regering ingevoerde Graanwet terug zal keeren; en wij vreezen bijkans, dat de Schrijver van N^o. 1 het ontwerp van den Heer de vries rekenen zou tot die maatregelen, welke het gewenschte doel niet bereiken kunnen: ‘Geene wetten, geen dwang kunnen den loop der jaargetijden veranderen, of de aarde noodzaken om steeds gelijken oogst op te leveren. Daarentegen heeft de ondervinding geleerd, dat, waar men de natuur in haren loop niet stoorde, maar den handel in granen volkomen vrij liet, de ongelijkheid van voorraad en prijzen het minste plaats vond.’ (Ackersdijck, bl. 14.) Intusschen laten wij de beoordeeling van het ontwerp van den Heer de vries aan het meerder doorzigt van hen over, die met de Staathuishoudkunde in haren geheelen omvang bekend zijn. Aan de zoodanigen onder onze Volksvertegenwoordigers zagen wij gaarne deze zaak dringend aanbevolen, opdat men nog in tijds, zoo men werkelijk gedwaald heeft, waaraan wij ook na de lezing dezer beide stukjes bijna niet twijfelen, van den verkeerden weg terugkeere; hoezeer het niet waarschijnlijk

[p. 659]

is, dat een daartoe strekkend voorstel der tweede Kamer genoegzamen onderstand in de eerste vinden zou, om aan den Koning te kunnen worden aangeboden.