Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

Resultaten van eene statistiek der krankzinnigenhuizen door dr. Fuchs.

In de meeste landen van Europa worden meer manne-

[p. 327]

lijke dan vrouwelijke krankzinnigen in gezegde huizen opgenomen. Frankrijk en de Nederlanden (?) maken hier echter eene uitzondering; dit staat als 115:100. Van 138,487 in alle de landen verpleegde krankzinnigen worden 54,105 genezen, dus nagenoeg ⅖ deel. De gunstigste verhouding te dezen leveren de krankzinnigenhuizen zen Italië; daarna die van Noord-Amerika, Frankrijk, de Nederlanden, Grootbrittanje; - Duitschland en de Noordelijke Staten betrekkelijk het minst. Nergens komen de aanleidingen tot waanzin bij vrouwen zoo veelvuldig voor, als in Frankrijk; als: bemoeijing in het openbare leven, tot handelsspeculatiën toe; zucht om te behagen; hartstogten en ontucht, wier zaden reeds vroeg in het vrouwelijke hart worden gestrooid; terwijl men nergens zoo veel veile vrouwen, nergens zoo veel vrouwelijke misdadigers aantreft. Te Parijs komt inzonderheid sedert de Omwenteling (de jongste?) de kwaal bij vrouwen veel meer, dan bij mannen voor.

In het algemeen is krankzinnigheid veelvuldiger bij ongehuwden, dan bij gehuwden. Dit is vooral van toepassing op het mannelijk geslacht: ongehuwde mannen geven zich eerder en meerder over aan alle stormen en ongeregeldheden des levens, en de echtelijke betrekkingen, met name ook het verlies door dood of scheiding, maken veel minder indruks op den man, dan op de vrouw. - Bij het vrouwelijk geslacht, daarentegen, hebben de gehuwde krankzinnigen de overhand: zij huwen doorgaans vroeger; worden dan eerst in burgerlijke betrekkingen en derzelver wisselingen, huiselijke onaangenaamheden, zorgen, jaloezij enz. gewikkeld; kramen, enz. Vandaar de betrekkelijk zoo talrijke weduwen en gescheidene vrouwen onder de waanzinnigen.

Onder de hoogere standen staan groote kooplieden en staatsbeambten het meest voor krankzinnigheid bloot. Geleerden en kunstenaars worden er betrekkelijk zeldzaam door aangetast. Allerminst renteniers.

De resultaten van 's mans onderzoek zijn, behalve de reeds genoemde, deze:

[p. 328]

1.	Krankzinnigheid is geen kind der beschaving, gelijk men beweerd heeft. Zeldzaam bij de Wilden, is zij veelvuldiger bij-halfbeschaafde volken, dan in de meestbeschaafde landen der aarde.
2.	Zij is zeldzamer in Katholieke en Mohamedaansche, dan in Protestantsche landen.
3.	Handelstaten leveren de meeste waanzinnigen.
4.	Zij zijn veelvuldiger in de steden, dan op het land.
5.	De gemiddelde betrekking van krankzinnigen tot de bevolking in het beschaafde Europa is 1:900.
6.	Krankzinnigheid is in de nieuwere tijden op verre na niet zoo zeer toegenomen, als velen beweren; ja, in vele landen is zij stellig verminderd.
7.	Het meest in het oog vallende tijdelijke toenemen van het getal der krankzinnigen is het gevolg van algemeene rampen, hongersnood, oorlog, omwentelingen enz.
8.	Ze worden het meest tusschen het 30 en 50ste levensjaar waargenomen; doorheen vroeger bij mannen, dan bij vrouwen.
9.	De hoogere standen leveren minder krankzinnigen, dan de geringere; en bezigheden, die weinig geestinspanning vorderen, meer, dan de omgekeerde.
10.	Het galachtig temperament is het meest vatbaar voor de kwaal.
11.	Om den tijd des zomerzonnestands ontwikkelt zij zich het veelvuldigst; in Januarij en Februarij het zeldzaamst.
12.	Somatische en psychische invloeden zijn gelijkelijk aanleidende oorzaken; deze meer bij mannen, gene bij vrouwen.
13.	Onder de ligchamelijke oorzaken staan voorafgegane ziekten - bij de vrouw met name verstoringen in het genitale stelsel - op den voorgrond.
14.	Rampen, armoede en huiselijk verdriet veroorzaken haar veel dikmaler, dan eenigerlei andere psychische invloeden.
15.	Bij het mannelijk geslacht zijn manie en onnoozelheid - bij het vrouwelijke, zenuwoverspanning en melancholie de veelvuldigste vormen der krankzinnigheid.

[p. 329]

16.	Van 100 krankzinnigen genezen doorheen 40.
17.	Hoe jonger de lijders en hoe verscher de gevallen zijn, des te talrijker zijn de herstelden. Meer dan drie vijfden der genezingen vinden in het eerste jaar plaats.
18.	Onder de verschillende vormen, geeft de manie de meeste, melancholie en zenuwoverspanning eene min gunstige, en onnoozelheid de minste kans op herstel.
19.	60 van de 100 blijven al hun leven krankzinnig.
20.	De jaarlijksche sterste in de krankzinnigenhuizen is gemiddeld 1:10.
21.	Onnoozelheid telt de meeste - melancholie de minste dooden.
22.	Gelijk de krankzinnigheid in haar eerste tijdperk het gemakkelijkst genezen wordt, is zij alsdan ook het ligtst doodelijk: meer dan de helft der sterfgevallen vinden in het eerste jaar plaats; hebben de kranken eenige jaren doorgestaan, zoo kunnen zij zelfs een' hoogen ouderdom bereiken.
23.	Beroerte en ingewandskwalen, tering en waterzucht zijn de ziektevormen, waaronder de meeste krankzinnigen bezwijken.