Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

[p. 340]

Brieven over de Zeden en Staatkunde der Vereenigde Staten van Noord-Amerika, door Achilles Murat, Burger der Vereenigde Staten, voorheen Kroonprins der beide Siciliën. II Deelen. Uit het Fransch. Te Zaltbommel, bij J. Noman en Zoon. 1834. In gr. 8vo. 350 Bl. f 4-40.

De vestiging van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, en de spoedige, als door tooverij aangroeijende, bevolking van dat uitgebreide gebied, langzamerhand bij geweld en verdrag van deszelfs oorspronkelijke bewoners verkregen, jaarlijks versterkt door de overbevolking van Beijeren, Wurtemberg en andere Staten, levert voor den aandachtigen beschouwer een buitengemeen veld van bespiegeling op, en elke bijdrage tot de kennis van dien grooten Bondstaat, zoo geheel onderscheiden van alle andere Republieken, kan niet anders dan welkom wezen aan den staatsman zoo wel, als aan den staathuishoudkundige, ja belangrijk voor ieder' lezer, die de karaktermatige Romans van cooper kent, en uit ons Mengelwerk gezien heeft, hoe veelzijdig de zeden en gewoonten van dat volk kunnen beschouwd worden. In het tegenwoordige werk zien wij, in tegenstelling van den fijnen toon van spotternij, die in de bedoelde berigten doorstraalt, de keerzijde van den legpenning, en hooren wij een' nieuwen Amerikaan, na een tienjarig verblijf in dat land der vrijheid en der contrasten, de instellingen van den Staat, dien hij tot zijn vaderland heeft aangenomen, beschrijven, verdedigen en tot de wolken verheffen. Na door den dood zijns vaders alle uitzigten in Europa verloren te hebben, werd de Schrijver Burger der Vereenigde Staten, Planter, Advocaat, en Officier bij de gewapende magt. Hij schijnt derhalve allezins bevoegd om zijne gevoelens aan het licht te brengen, en doet het dan ook met al de vooringenomenheid van eenen echten Amerikaan, die eene nieuwe schepping om zich heeft zien verrijzen, waarvan hij wel mag zeggen: Quorum pars magna fui. In een zestal brieven, van 1826 tot 1832 geschreven, behelst het eerste deel een algemeen overzigt en verdeeling der Vereenigde Staten, oorsprong en geschiedenis der staatspartijen, beschouwing der nieuwe volkplantingen, over de slaven, over de Godsdienst, over het bestuur van het regt; terwijl het tweede deel, in vijf brieven,

[p. 341]

allen in Brussel geschreven van Jan. tot Maart 1832, de behandeling van het regtswezen voortzet, over de wetten spreekt, over de krijgsmagt, het zeewezen en de Indianen, over de geldmiddelen, en eindelijk met een' brief over de zeden, schoone kunsten en wetenschappen besluit.

Wij kunnen de lezing en overweging van dit werk wel aanbevelen; ofschoon wij geenszins met alles instemmen, wat door den Schrijver geprezen of verdedigd wordt. De Vertaler heeft, in verschillende noten, den lezer tegen menige dwaling gewaarschuwd, en erkent zelf, dat het werk niet van (Fransche) oppervlakkigheid is vrij te pleiten. De Schrijver is en blijst overigens Franschman in zijn hart. Wanneer men intusschen in het oog houdt, dat, bij het Anglo-Amerikaansche grondbeginsel: ‘alles voor ons nut en voordeel,’ de billijkheid aldaar schijnt te moeten achterstaan, zal men zich minder verwonderen over de sophisterijen, waarmede b.v. de slavenstaat verdedigd wordt, of over den wensch van den Exkoningszoon, dat alle Staten der wereld aan de Vereenigde Staten gelijk mogten worden, en andere dergelijke overdrevene en dikwerf verkeerde staatkundige en godsdienstige gevoelens meer. Voor uittreksels zijn deze boekdeeltjes minder geschikt, en tot beoordeeling kan gevoegelijk dienen de Voorrede van den Vertaler, (den Eerw. g. brandt maas, te Gonda) waarmede wij vrij wel instemmen. Jammer, dat de stijl hier en daar blijken van het Fransche oorspronkelijke draagt, en de interpunctie zoo wel als de correctie veel te wenschen overlaten.