Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

De Karakterschetsen van Theophrastus. Naar het Grieksch. Te Rotterdam, bij J.W. van Leenhof. 1833. In gr. 8vo. VI, 76 bl. f 1-:

De jeugdige Vertaler zegt, dat hij de Karakterschetsen van theophrastus letterlijk uit het oorspronkelijke heeft overgebragt, opdat men de Grieken beter zoude kunnen leeren kennen, dan uit de vertaling van la bruyère. Hij heeft er, ter opheldering, weinige aanteekeningen van schweighaeuser en van la bruyère, benevens eenige weinige van hemzelven, bijgevoegd. De zucht, om zijne uitspanningen en oefeningen aan het nuttige te verbinden, is hem ten spoorslag tot de uitgave geweest.

Wij prijzen het zeer in eenen jongeling, dat hij zoodanige uitspanningen van zijnen dagelijkschen arbeid neemt, en misprijzen het ook niet, dat hij de vruchten zijner oefeningen zonder bijvoeging van zijnen naam in het licht gegeven heeft. Evenwel hebben wij dat letterlijk uit het oorspronkelijke niet letterlijk kunnen opvatten. Het is ons trouwens uit de vergelijking van eenige Hoofdstukken met het Grieksch en de vertalingvan la bruyère gebleken, dat de Fransche ver-

[p. 338]

taling even zeer, zoo niet meer dan de grondtekst, zijne bron is geweest. Dit is jammer. Want de Vertaler had, zoo hij zich alleen aan het Grieksch gehouden had, met behulp van de beste Uitleggers, met name casaubonus, iets beters kunnen leveren, dan hij nu gedaan heeft. De vertaling is nu eens wat vrij en los, dan eens wat naauwer op Grieksche leest geschoeid, naar mate hij het Fransch of Grieksch gevolgd is, hetwelk eene onaangename ongelijkheid oplevert. Dan zijn er ook hier en daar onnaauwkeurigheden, welke een zoodanige Vertaler had behooren te vermijden. Wij zullen ons gezegde door weinige voorbeelden bevestigen.

In het tweede Hoofdstuk zegt de Vertaler: Uw naam zweefde gisteren in de stoa op aller lippen, daar, terwijl wij ons te dier plaatse met meer dan dertig personen bevonden, het gesprek allengskens op de vraag: wie de meest te achten burger dezer stad ware? viel, en gij door allen uit eenen mond genoemd werd. Stoa ware beter door galerij vertaald. La bruyère heeft la portique, gelijk ook Hoofdstuk VIII, alwaar onze Vertaler, vrij zonderling, portica gegeven heeft, en in de aanteekening zegt: ‘Portica was hetzelfde als stoa.’ Terwijl wij ons bevonden. Nous nous trouvâmes, zegt la bruyère. In het Grieksch staat: terwijl wij daar nederzaten. Dat nederzitten drukt de Grieksche praatzucht beter uit. Werd gij door allen uit eenen mond genoemd. Tous d'une commune voix vous nommèrent. Theophrastus schreef: allen begonnen met hem, en kwamen weêr op zijnen naam terug.

In de twee dagen dat ik u niet gezien heb. Lees: omdat ik u in twee dagen niet gezien heb, is uw baard grijs geworden. De vleijers plagten namelijk aan hunne meesters de grijze haren uit den baard te plukken.

Te vergeefs moeite doet om aardig te zijn. Lees: eene laffe aardigheid gezegd heeft.

Brengt de slip zijns mantels aan zijnen mond. Theophrastus heeft: stopt hij zijn kleed in den mond. La bruyère: il porte à fa bouche l'un des bouts de fon manteau.

Die aarden eens regt naar hunnen vader. Lees: dat zijn jongen van een' goeden oude.

Wilt gij een ander kleed? Theophrastus: Wilt gij nog niet een kleed over het andere aantrekken? La bruyère: s'il ne voudroit point une autre robe.

[p. 339]

Dergelijke aanmerkingen zouden wij op alle Hoofdstukken kunnen maken. De Vertaler doe met deze zijn voordeel, en verbetere, tot verdere oefening, zijne vertaling.