Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

[p. 324]

Christelijke Betrachtingen. Eene bijdrage tot de stichtelijke lektuur, naar de behoefte van deze tijden. (Met 2 Cor. III:18 als motto.) Te Groningen, bij R.J. Schierbeek. 1834. In gr. 8vo. XII en 282 bl. f 2-80.

De Heeren p. hofstede de groot, Hoogleeraar, c.h. van herwerden, chz., en m.a. amshoff, Predikanten te Groningen, teekenen zich onder het Voorberigt als Schrijvers dezer vertoogen, welke zij hunnen Christelijken Landgenooten aanbieden, opdat ook zij het hunne zouden doen, ten einde onze natie, door de staatkundige en kerkelijke beproevingen van dezen tijd gelouterd en geheiligd, vordere in Christelijke kennis en liefde.

Zoozeer dit doel den lof verdient van alle weldenkenden, zoozeer moeten wij onze goedkeuring schenken aan de verlichte en ernstige wijze, waarop de verdienstelijke Opstellers hetzelve hebben pogen te bereiken. In den voor ons liggenden bundel worden negentien overdenkingen, verschillend van onderwerp, maar alle hoogst gewigtig en leerzaam van inhoud, geleverd. Elke heeft eene Bijbelspreuk aan het hoofd, welke wij daarbij zullen opgeven: Over het acht geven op de teekenen der tijden; Matth. XVI:2, 3. - Wat het is, dat in ons, door de rampen van den tegenwoordigen tijd, moet verbeterd worden; Jes. XXVI:9^b. - Over het ontbrekende aan onze godsdienstige volksstemming; Jak. IV:8^a. - In hoeverre het Nederlandsche volk, tot op onze dagen toe, door het Christendom is vernieuwd geworden; Openb. XXI:5^b. - Hoe het Christendom, bij verschillende menschen, in verschillende mate wordt aangenomen; 1 Cor. I:23, 24. - De heerschende ligtzinnigheid in het kiezen van het ware goed; Gen. XXV:34. - Over de voorzigtigheid, noodig in de beproeving onzer harten; Gal. VI:4^a. - Over het geven van oogenblikken aan het aardsche, die ons voor

[p. 325]

het hemelsche geschonken zijn; Luk. X:42^a. - Hoe de Christen vermaken mag bijwonen; Col. III:17. - Het onderscheid tusschen Wet en Evangelie, volgens een Profect en een Apostel voorgesteld; Joh. I:17. - Over denlevendig(levend)makenden geest des Evangelies; 2 Cor. III:6^b. - Over de alleen zaligmakende gemeenschap aan Christus; Hand. IV:12^a. - Over het verband tusschen onze afhankelijkheid van God en onze eigene zedelijke werkzaamheid; Phil. II:13. (Een voortreffelijk opstel van wijlen den waardigen j.a. karsten, in leven Theol. Doct. en Pred. te Sas van Gend, der Schrijveren waardigen vriend, wiens geschrift der plaats dubbel waardig is, die het hier beslaat.) - Over de wedergeboorte, die de mensch moet ondergaan, als hij een Christen wordt; Joh. III:5. - Over het geestelijk priesterschap des Christens; Openb. V:10^a. - Over het eeuwig leven des Christens hier op aarde; Joh. V:24. - Over de verzekering van Gods liefde in den Christen; Rom. V:5. - Over den geest van God in den Christen; 2 Cor. II:12-16. - Over de Christelijke gemeenschap; 1 Joh. I:3.

De Opstellers erkennen, hier en daar van hunnen kanselarbeid gebruik te hebben gemaakt, hetgeen dan ook aan de houding van sommige stukken te bemerken is; maar dit ontneemt niets aan de waarde dezer overdenkingen, welker toon en inhoud echt liberaal, verlicht, menschkundig, hartelijk is; zoodat wij, ofschoon wel hier en daar - niet in de hoofdzaak, maar enkel in sommige bijzonderheden - van de Schrijvers verschillende, dezen bundel een voortreffelijk geschenk achten aan onze beschaafde Christelijke landgenooten, welks lezing en overpeinzing wij hun ernstig aanprijzen.

Hetgeen de waardige Evangeliedienaars in het Voorberigt zeggen tot verdediging van den gekozen titel: Betrachtingen, heeft ons niet kunnen overtuigen van de gepastheid dier benaming in den zin van overdenking; iets, dat wij voor eenen Germanismus houden: maar wij willen daarover in geen' taalkundigen twist treden.

[p. 326]

Geene aanmerkingen van veel belang op dit nuttige geschrift hebbende, zeggen wij er alleen nog van, dat het door de Zeloten onzer dagen reeds als Remonstrantsch, ja misschien wel als Sociniaansch, Ariaansch, Pelagiaansch, Atheïstisch en wat niet al! is uitgekreten; eene verguizing, die denkelijk bij het meerendeel onzer lezers, even als bij ons, tot geene geringe aanprijzing verstrekt.