Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1835

Urania: Bespiegelingen over God en den Mensch, in zes Zangen. Vrij naar het Hoogduitsch van C.A. Tiedge, door J.F. Schimsheimer. IIde Deel. Te Amsterdam, bij L. van der Vinne. In gr. 8vo. 205 Bl. f 3-30.

Ook dit tweede deel der Urania bevat zeer veel schoons. Hetzelve behelst de zangen Deugd en Eeuwigheid. De laatste heet bij tiedge Vrijheid, wederzien. De Vertolker heeft

[p. 70]

dien zesden zang (want de vier eerste zangen zijn in het eerste deel behandeld) geheel omgewerkt, en dezelve heeft, naar ons oordeel, daarbij in innerlijke waarde gewonnen; ook de veranderde titel Eeuwigheid schijnt ons goed gekozen. In 't algemeen zoude ons echter in beide zangen, ja ook in de vier vorige, eene meerdere beknoptheid beter bevallen hebben. Men komt te dikwijls op dezelfde of bijna dezelfde denkbeelden terug. In den zesden of laatsten zang, waar de Vertolker meer zelf als dichter optreedt, is dit gebrek minder te vinden: hij heeft daar meer uit eigen gevoel gedicht, terwijl hij te voren zijne eigene denkbeelden telkens met die van tiedge zocht te doen instemmen en zamenvloeijen, hetgeen hem noodzakelijk veel moeite veroorzaakte. Ons hindert ook hier weder het menigvuldig gebruik van vuig voor slecht of laag in het algemeen, schoon vuig eigenlijk lui, vadzig, en daardoor bloohartig, laf beteekent. Men kan dus zeggen eene vuige rust, maar minder juist een vuige lust. Voorts stuit ons onder anderen, bl. 13.

Want nimmer rust de gier, die aan zijn lever pikt.

Bl. 21: Getuigen van den val eens Antonīus zijn.

Bl. 42: Zij tuimelden daarheen als n beschonken man. In onze kiesche westersche dichtkunst is dit beeld te zeer beneden de deftigheid.

Bl. 43: De Zwijger, willem één, naast de Almagt Neêrlands vader. Henri-quatre zeggen de Franschen, maar de Nederlanders vertalen dit hendrik de vierde. Willem één is volstrekt verwerpelijk; zelfs in het Fransch noemt men hem guillaume premier.

Bl. 44: Het leven wordt vergruisd, en - būffn is niet meer.

Bl. 47 - om 't niet weêr te doen dalen.

Bl. 48: Gelijk in 't golfgewoel de nooit verwrikte kaap. Rots moest het wezen. Kaap staat hier alleen om te rijmen op slaap. Verder aldaar: Hij (de storm) schijnt in barensnood. Wat zal hij baren? - Wind! - schijnt ons toe onwillekeurig lachverwekkend te zijn.

Bl. 50: Vraagt h naar hē waarōm van die bedeeling niet. Gemakkelijker zou men lezen: Vraagt naar

[p. 71]

waa. Dus deugt dit halfvers, dat eer Trochaïsch dan Jambisch is, in 't geheel niet. Bl. 55: Van Das, door hem met eigen arm beschermd.

Bl. 70: Dat van den hemel kwam en de aarde | openbaarde. Lees 't aardrijk.

Bl. 71, van Jezus: En echter Hij bleef kalm. Toch niet in Gethsemane. De zedelijke grootheid van Jezus was niet van Stoïschen aard. Hij voorzag niet alleen, maar gevoelde zijn lijden, gevoelde dit ten sterkste, en toch onttrok Hij zich niet. Hij overwon de aandoenlijkheid van zijn hart door moeijelijken strijd, en dit maakte zijne zegepraal te grooter.

Bl. 94: De sterren rollen voort naar de eens voorschreven orden. Voorschreven is zoo veel als te voren geschreven, b.v. voorschreven partij lands. Doch voorgeschreven is bevolen of aangewezen, en dit werd hier gevorderd.

Bl. 143: In 't beeld, dat zijnen naam van aldes ontleent. Men zegt alcides, dus liever: van hercules ontleent. Bl. 157: Zal, bij 't etrisch ontwaken. Men zegt ethérisch; dus liever nog: Zal, bij 't heerlijker ontwaken.