Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

De luchtreis.

Van eene zware ziekte naauwelijks half hersteld, kwam mij de Heer reichardt te Berlijn bezoeken, ten einde aanbevelingsbrieven van mij te erlangen. De verhalen van dien beschaafden man wekten in mij een' onweêrstandelijken trek, om ook eens in het rijk des adelaars rond te zien. Wij werden het spoedig eens: hij zou zijn' ballon ten beste geven, ik de kosten der vulling dragen. (In 't voorbijgaan gezegd, een zeer kostbaar iets, dat mij op 600 (Pruissische) daalders te staan kwam; maar ik heb er de waarde wel voor genoten.) De dag, door ons bepaald, stelde zich uitnemend in. Half Berlijn was op de pleinen en in de straten verzameld, en te midden van die bonte menigte stegen wij langzaam naar boven. De gondel, waarin wij zaten, was, wel is waar, niet

[p. 338]

grooter dan eene wieg; maar het net, dat haar omgaf, belette alle slingering, zoodat mij, hoewel nog zwak zijnde, geenerlei onaangenaam gevoel gedurende den togt beving. Wij stegen zoo langzaam op, dat ik tijds genoeg had, om verscheidene mijner bekenden van uit de hoogte minzaam te groeten. Niets schooners laat zich denken, dan toen allengskens de volksmenigte, de straten, de huizen en eindelijk de hoogste torens zelve al kleiner en kleiner werden, en het gewoel en geraas eerst in een zacht gemurmel, vervolgens in een algeheel zwijgen overging, en ten laatste als 't ware de gansche verlaten wereld onder ons verdween, de prachtige Linden-weg nog slechts eene groene streep, de Spree een dunne draad geleek, en de populieren der Potsdammer laan eene mijlen lange schaduw over het aardrijk schenen te werpen. Zoo waren wij eenige duizend voeten geklommen en eenige uren zachtelijk voortgestuwd, toen zich een nieuw, nog veel verhevener, ja bijna schrikwekkend schouwspel voor ons ontwikkelde. Rondom den gezigteinder stegen dreigende wolken kort na elkander op; en, daar men dezelve hier niet enkel, gelijk op aarde, van onderen, maar in derzelver gansche grootte zag, geleken zij minder op gewone wolken, dan wel ontzaggelijke sneeuwwitte bergketens van de zeldzaamste vormen, die alle op ons schenen te willen losbarsten. Zoo rukten zij, de eene de andere als verdringende, van alle kanten al nader en nader aan. Wij echter stegen nog sneller, en waren reeds hoog boven haar, toen zij onder ons op elkander stieten, en nu, gelijk eene door eenen storm opgeruide zee, zich door en over elkander wentelende, de aarde weldra geheel aan onzen blik onttrokken. Slechts nu en dan vertoonde zich hier en daar eene onafzienbare diepte, door het zonlicht sterk verlicht, gelijk de krater eens vuurspuwenden bergs, en sloot zich dan weder door nieuwe massa's, die, in onophoudelijke afwisseling, nu verblindend wit, dan pikzwart, zich hier hoog op elkander stapelden, daar peillooze spleten en afgronden vormden. Nooit heb ik op bergen iets dergelijks aanschouwd; want op zulke standpunten verhindert zulks de groote omvang des bergs zelv', en kan men hetgeen daarmede te vergelijken valt alleen in de verte zien; terwijl hier niets van het verheven schouwspel het oog ontgaat. Een' zonderlingen indruk verschaft ook het gevoel der algeheele eenzaamheid in deze van al het aardsche schijnbaar afgezonderde gewesten. Men zou zich bij-

[p. 339]

kans als eene reeds afgescheiden ziel beschouwen, die naar den Hemel opstijgt! De Natuur is stil als het graf; zelfs den wind hoort of bemerkt men niet, daar men denzelven geen' weêrstand biedt, en als door een' onmerkbaren adem wordt voortgestuwd. Alleen om zichzelve draaide zich nu en dan de kleine wieg met haren kolossalen bol, gelijk een adelaar, die zich in den blaauwen ether wiegelt. In verrukking stond ik op, om te beter naar omlaag te zien.... daar vermaande mij mijn reisgenoot heel bedaard, zulks niet te doen, dewijl in de haast, waarmede alles was gereed gemaakt, de bodem van het schuitje slechts vastgelijmd was en ligt kon loslaten, bijaldien men niet behoedzaam te werk ging! Men bevroedt, dat ik, onder zulke omstandigheden, mij dit niet ten tweeden male liet zeggen. Die haast scheen ook bij de vulling plaats gegrepen te hebben, alsmede bij den voorraad van ballast; immers wij begonnen reeds te dalen, en moesten bij herhaling van den steeds verminderenden ballast ons ontdoen, om weder te stijgen. Zoo hadden wij schier ongemerkt ons reeds in de wolkzee gebaad, die ons als een dikke sluijer omringde, door welke de zon zich even als de maan voordeed; eene Ossiansche verlichting, welke eene zeldzame uitwerking deed, en die een' geruimen tijd aanhield. Eindelijk verdeelden zich de wolken, en dreven afgezonderd aan den overigens helderen hemel. Opdat het onzen gelukkigen togt zelfs aan geen der zeldzaamste verschijnselen mogt ontbreken, verscheen eensklaps op een der grootste wolkgebergten eene soort van fata morgana, de getrouwe afdruk onzer personen en van onzen ballon, maar in de kolossaalste afmetingen en van bonte regenboogskleuren omgeven. Wel een half uur lang zweefde ons dit spookachtig spiegelbeeld bestendig op zijde; het dunne touwwerk van het ons omringende net als kabeltouw uitgedijd, wij zelve als twee ontzettende reuzen op een' wolkenwagen gezeten. - Tegen den avond werd het weêr somber in den hoogen. Onze ballast was verbruikt, en wij daalden evenwel met angstwekkende snelheid, hetgeen de Heer reichardt aan zijnen barometer waarnam, want wij bemerkten het niet. Een dikke nevel omringde ons eene poos; en, toen wij, na verloop van weinig minuten, denzelven doorkliefd hadden, lag van nieuws het aardrijk in den heldersten zonneschijn onder ons, en de torens van Potsdam, die wij reeds duidelijk konden onderscheiden, begroetten ons met

[p. 340]

hun vrolijk klokkenspel. Onze toestand beantwoordde echter geenszins aan dit feestelijk begroeten. Wij hadden beiden alreeds, om ons ligter te maken, onze mantels uitgeworpen, alsmede een gebraden faizant en een paar flesschen champagne, tot onzen avonddisch bestemd, en hadden ons vermaakt met de gedachte, hoe deze zeldzame regen de landbewoners zou doen verbaasd staan, bijaldien hij den een' of ander' voor de voeten viel, zonder aan de mogelijke kwade gevolgen der champagne te denken, die, in stede van als een vrolijke roes, ligtelijk als een vernielende dondersteen konde werken. Wij zelve waren, gelijk deze, onvermijdelijk vallende, en zagen niets onder ons dan water, (een der armen van de Havel) slechts hier en daar met bosch afgewisseld, waarop wij zoo veel mogelijk ons rigtten. Het woud scheen mij van uit de hoogte laag kreupelhout, hetwelk wij thans met groote snelheid naderden; en het duurde ook niet lang, of wij hingen werkelijk in de takken eens booms. Reeds maakte ik mij gereed om uit te stijgen, toen de Heer reichardt riep: ‘Om 's Hemels wil, blijf stil zitten; wij zijn in een' grooten beukenboom verward!’ Zoo zeer was ik reeds den gewonen maatstaf bijster geraakt, dat ik eenige minuten noodig had, om mij te overtuigen, dat hij gelijk had. Wij zaten intusschen zeer op ons gemak in de takken diens grooten booms, maar wisten niet, hoe daaruit te geraken. Lang riepen wij vergeefs om hulp. Eindelijk kwam, in den reeds vallenden schemeravond, een Officier te paard dien weg langs. Hij hield ons roepen voor een hem betreffend uitjouwen en vloekte geweldig; doch, nader komende, hield hij stil, en scheen zijne oogen niet te willen gelooven, noch te begrijpen, hoe dit zeldzame nest op dien ouden boom gekomen was. Tamelijk lang moesten wij uit onze hoogte praten, eer wij hem konden overhalen, naar de stad terug te keeren, om ladders, menschen en een' wagen te halen. Eindelijk, in den donkeren nacht eerst, reden wij Potsdam binnen, met den slechts weinig beschadigden ballon op den wagen gepakt, en de trouwe gondel aan onze voeten. In de herberg de Kluizenaar, juist niet eene der besten, hadden wij overvloedige reden, ons over het verlies van ons souper te beklagen, daar wij geene andere kruiderij, dan den honger, bij ons sober avondeten hadden. Acht dagen daarna bragt mij een boer mijnen mantel eerlijk terug, dien ik nog bezit.