Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

Treurig lot, den Predikant J.J. Story in kerkelijke Procedures door het Klassikaal Bestuur van Middelburg en het Provinciaal Kerkbestuur van Zeeland toebereid. Beschreven (en met authentique stukken en brieven gestaafd) door hemzelven, en voor zijne rekening uitgegeven. Te Leyden, bij L. Herdingh en Zoon. 1834. In gr. 8vo. IV, 219 bl. f 2-40.

In alle twistgedingen komen twee punten in aanmerking; de form der behandeling, en het wezen der zaak. Naar ons inzien bewijst Do. story, indien al, wat hij wegens de handelwijze van Klassikaal en Provinciaal Kerkbestuur meldt, waarheid is, (hetgeen wij, tot dat tegenbewijs daarvan gegeven wordt, zullen aannemen) dat het Klassikaal Bestuur van Middelburg in de formen gedwaald heeft, en het Provinciaal Kerkbestuur dat heeft zoeken te herstellen. Intusschen schijnt dat Kerkbestuur ongelijk gehad te hebben in de weigering van Appèl, daar zeker Do. story, door het

[p. 678]

Klassikaal Bestuur schuldig verklaard zijnde en gestraft met eene schorsing, waarbij dadelijk het genot van traktement verloren werd, regt had, zich als veroordeeld te beschouwen, en dus om te appelléren. Verkeerde uitlegging van Art. 75, en verwarring der provisionele of voorloopige schorsing met de in Art. 58 van het Reglement bedoelde strafschorsing, schijnt aanleiding tot de verkeerde toepassing der kerkelijke wet te hebben gegeven. Nu oordeelde intusschen het Prov. Kerkbestuur, waaraan de zaak, niettegenstaande die veroordeeling, door het Klass. Bestuur verzonden was, ter eerste instantie, en dus bekwam Do. story regt van appèl op de Synode. Hij heeft niet geappelleerd; derhalve zijn alle nulliteiten gedekt, en het vonnis van het Prov. Kerkbestuur heeft kracht van gewijsde. Van eene krankzinnigheid van den veroordeelde, begonnen met het slaan van het vonnis, en geëindigd toen de tijd van Appèl verloopen was, hebben wij nog nooit gehoord, dan alleen in die zijn verweerschrift. Wij hechten niet veel op dat voorgeven. Razend van spijt en wrevel zijn, is geene eigenlijke krankzinnigheid; maar Do. story wist denkelijk, hoe weinig het Appèl hem baten zou. Niet alleen zijn de mannen, welke hij als partijdige en onregtvaardige regters afmaalt, algemeen als gemoedelijke en verstandige lieden bekend, gelijk zich ieder, zoo hij voor gezworenen te regt stond, welke toch óók alleen naar innerlijke overtuiging oordeelen, als beslissers over schuld en onschuld zou toewenschen; maar bijna de gansche bevolking van Walcheren zou uit lasteraars en vijanden van Do. story moeten bestaan, indien de man waardig was den predikstoel te betreden. Met afgrijzen lazen wij, op bl. 136, dat story God ten getuige roept, zich aan geen misbruik van Gods naam, bij zijn twistvoeren, te hebben schuldig gemaakt, alsook, dat hij steeds door den geest der liefde bestuurd werd, enz. - Een man, die overal in twist geraakt, en telkens in procedures gewikkeld is, ja die zelfs ter eerste instantie correctioneel vervolgd en schuldig verklaard was, door den burgerlijken regter, wegens mishandeling aan een' persoon van onbesproken gedrag, kan geen geschikt Evangeliedienaar zijn. Het is waar, in Appèl heeft story zich te 's Hertogenbosch zien vrijspreken: maar door welke middelen? Dat zal hij zelf weten. Is hij ook naderhand in twist geraakt met getuigen, die in

[p. 679]

den Bosch zijne onschuld hadden bezworen, en naderhand de (zoo zij zeiden) hun beloofde belooning van den vrijgesprokenen vorderden? - Dit kan laster zijn: wij hopen het. Doch heeft men in den Bosch, bij gebrek aan volledig bewijs, den man vrijgesproken, dat moge in regten hem baten, de innerlijke overtuiging blijft algemeen gevestigd, dat de Chirurgijn beerta de waarheid gemeld heeft. Het doorgaand gedrag van Do. story, schoon niet strafbaar door den burgerlijken regter, is de sterkste getuige tegen hem. De achtingwaardige Leden van het Klassikaal Bestuur van Middelburg en het Provinciaal Kerkbestuur van Zeeland mogen zich vertroosten met de gedachte, dat de Regtbank van Eersten Aanleg te Middelburg door Do. story even sterk beleedigd wordt, als zij zelven; en dat niemand hem met jezus voor het Sanhedrin zal vergelijken, al waagt zich de verdwaasde man aan deze ergerlike profanéring. Over den stijl van het boek zullen wij zwijgen. Snoerstrak, voor aanstonds, schijnt een lievelingswoord van den Schrijver.