Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

De Luikenaar. Een historisch-romantisch Tafereel uit de jongste Omwenteling in België. Naar het Hoogduitsch van Fr. Bartels. Te Amsterdam, bij L. van der Vinne. 1834. In gr. 8vo. 175 Bl. f 1-80.
De Vondeling, of Liefde en Pligt. Oorspronkelijk Hollandsche Roman. II Deelen. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. In gr. 8vo. Te zamen 427 bl. f 4-80.
Lotgevallen van Mijnheer Ezechiël, getrokken uit deszelfs secrete Memoriën. Door J.E. Schut. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1834. In gr. 8vo. 239 Bl. f 2-60.

Onder die vreemdelingen, welke onzer Regering en onzen landaard regt doen wedervaren, behoort ook de Duitscher friedrich bartels. Zijn Luikenaar levert ons, in een historisch romantisch tafereel, eene, wat de hoofdzaken betreft, getrouwe schets van den oorsprong en eersten gang der jongste, schandelijke Omwenteling in België. Ook als Roman laat het werk zich met belangstelling lezen; en de ontknooping, die voor de deugdzamen onder de hoofdpersonen zoo gelukkig, gelijk voor den op den titel vermelden misdadigen hoofdpersoon, den Luikenaar Collette, zoo rampzalig is, verrast, treft en bevredigt te gelijker tijd ons aesthetisch en ons zedelijk gevoel.

Ook de Vondeling heeft ons zeer wel bevallen. Dit is een Roman, die niets met de Geschiedenis gemeen heeft, derhalve alleen met het gewone doel van een verzierd verhaal geschreven is. De ongenoemde opsteller heeft zich gelukkig

[p. 576]

van zijne taak gekweten, en het geeft ons zoo veel te meer vreugde, van zijnen arbeid, omtrent welken wij, verrassingshalve, niet in bijzonderheden treden, met lof te kunnen gewagen, daar zijn werk óók een oorspronkelijk Hollandsche Roman is, zoo wel als de volgende, de Lotgevallen van Mijnheer Ezechiël door schut, en men het ons alzoo geenszins als vooringenomenheid tegen oorspronkelijk Hollandsche Romans zal aanrekenen, indien wij verklaren, in het hier aangekondigde werk van den Heer schut geest noch doel te vinden.

Inderdaad, met zoo veel genoegen en deelneming wij de lezing van De Vondeling ten einde bragten, zoo zeer verveelde ons de pseudo - luimige Roman van schut. Armoede aan vinding wil hij voor overvloed van geest doen doorgaan, en wel door zelf, quasi voor aardigheid, te zeggen, dat hij er niets beters op te vinden weet. Zijne alledaagsche gedachten zoekt hij treffend te maken, door die voor te dragen op eene wijze, die hemzelven welligt naïf schijnt, maar ons veeleer voorkomt plat en smakeloos te wezen. Eene zucht, om overal en altijd geestig te zijn, bij onvermogen om in een' waarlijk luimigen trant te schrijven, straalt in geheel zijn werk door; en, voor zoo ver er nu en dan iets wordt medegedeeld, dat den man van smaak doet meesmuilen, wordt dit overstelpt door een' vloed van zoutelooze redenen. Onder zoodanige gewaande aardigheden, die wij niet aarzelen mislukt en voor den gekuischten smaak stuitend te noemen, tellen wij hetgeen te lezen staat bl. 166 en 167, bl. 204-210, ja zelfs ook wel, om geest en strekking, bl. 197-199. Het spijt ons waarlijk, niet gunstiger over dit opstel te kunnen oordeelen. Het talent van den Heer schut valt althans niet in het luimige.

No. XI. Boekbesch. bl. 477, reg. 6, leze men: Roomsch-katholieke.

- bl. 483, reg. 17, - Teregt zegt de Schrijver.

- Meng. bl. 523, reg. 6 v.o. - O, mogt ik op een' haan, enz.