Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

Napoleon en Laura, of het schoone Meisje van Orgon; benevens: een bloemkransje uit waarheid en dichting geschakeerd. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, bij J. Guykens. In gr. 8vo. 315 Bl. f 2-90.

Niettegenstaande de verontschuldiging van den Vertaler over den titel, houden wij denzelven voor eene speculatie met

[p. 357]

den naam napoleon, daar de gewezen Keizer slechts van het eerste hier voorkomende verhaal de held is. Laura, of het schoone Meisje van Orgon, is eigenlijk de weduwe van eenen krijgsman, die, met geweld tot de militaire dienst gedwongen, in den slag bij Lutzen gesneuveld is. Ook haar broeder stierf op den terugtogt uit Rusland. Laura is voornemens, zich op den vernederden dwingeland te wreken, en wil hem op zijne doorreis naar Elba dooden; maar, op het gezigt van den gewezen Keizer door medelijden getroffen, wordt zij de redster van zijn leven, nu een oproerig en tegen hem vijandig gemeen gereed is hem te vermoorden. - Dit verhaal beviel ons niet zeer, wegens deszelfs onwaarschijnlijkheid en het onnatuurlijke van deszelfs afloop.

In Het Pharospel vermoordt een speler zijnen vriend, zet zelfs zijne vrouw op het spel, en geeft haar prijs aan eenen medeminnaar. Eindelijk brengt hij zijne beide kinderen tot den zelfmoord, en sterft, bij de ontdekking, van schrik; inderdaad een huiveringwekkend tafereel der verschrikkelijke gevolgen van het spel, hetwelk echter de nieuwsgierigheid tot aan het einde toe gespannen houdt, en in zijne soort schoon te noemen is.

Vrouwelijke Geestdrijverij, of het Bloedbad te Warschau, schildert den haat en de woede, voor welke zelfs eene vrouw vatbaar is, ten gevolge van geestdrijverij. Wij vinden het voorbeeld der Poolsche kathinka, welke tot herovering der vrijheid van haar vaderland haar bloed stort en haar leven opoffert, niet zeer gelukkig gekozen. Anderen, die de zaak beschouwen uit een oogpunt, hetwelk van dat des Schrijvers verschilt, zullen aan hetgeen hier geestdrijverij genoemd wordt den naam van geestdrift geven, en haar vereeren, als eene martelares voor de vrijheid. Dat echter Graaf joseph, haar echtgenoot, zich, na haren heldendood, in het bezit van eene gade, die wat zachter van aard was, gelukkiger gevoelt, kunnen wij ons, behoudens alle respect voor eene jeanne d' orleans, kenau hasselaar en dergelijke Amazonen, zeer wel verbeelden.

Het Gevoel van Pligt leert ons een meisje kennen, hetwelk uit gevoel van pligt de zwaarste opofferingen doet, eenen beminnelijken jongeling van zijn aan haar gegeven woord ontslaat, uit liefde voor haren vader eenen bejaarden

[p. 358]

man huwt, en zich door de zwaarste rampen niet laat afschrikken, om jegens haren echtgenoot en vader alle die pligten te vervullen, welke het tegenspoedig lot van beiden kunnen verzachten. ‘Het is waar, somwijlen deed zij, in stille onderwerping, en in sombere gedachten verdiept, ook wel eens stille vragen aan de Voorzienigheid: waarom haar, juist haar hier op aarde, de schoonste rozen des levens waren ontzegd gebleven, en waarom zij, uitgesloten van het geluk, dat bij een vrouwelijk gemoed het schoonste geacht wordt, van het genot eener door teedere banden geheiligde huishouding, treurig en alleen haren eenzamen weg moest bewandelen tot aan het graf? - Haar boezem, die zich vaak zoo onbevredigd gevoelde, slaakte dan wel eens diepe zuchten, terwijl hare tranen vloten. Dan echter drong, als gulden maneschijn, die een' in den nacht gehulden beemd bestraalt, de heldere glans eener hoogere gemoedsrust weder in haren zwaarmoedig omnevelden zin, en het kwam haar voor, als fluisterde eene stem, die van boven scheen te komen, haar in de ooren: Eens zult gij het antwoord op uwe vragen hooren, en het zal uw hart met zaligheid vervullen. Want God leidt immers zijne liefste kinderen op den weg der beproeving, om, door lijden gelouterd, zich waardig voor te bereiden tot een beter leven. En u was Hij immers boven alles gunstig, want hij schonk u kracht, om moedig en met onwankelbare standvastigheid door een gevoel geleid te worden, dat niemand zinken laat, en dat ook in het grievendst verdriet den mensch door het uitzigt op eene blijde eeuwigheid ondersteunt. Het was het gevoel van pligt. - Wel een ieder, dien het tot aan het einde leidt!’

Zoo zijn dan de hier voorkomende verhalen van verschillende waarde. Maar dit laatste, waaruit wij dan ook het liefste iets tot eene proeve mededeelden, doet ons vooral wenschen, dat deze bundel gunstig moge ontvangen worden door ons lezend publiek.