Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

Kalligraphische Voorschriften ten dienste der Scholen en ter zelfonderrigt. Iste en IIde Aflevering. Te Groningen, bij J. Oomkens. f : - 80.

In het Berigt voor deze Voorschriften gaat de Uitgever uit van het denkbeeld, dat men hier te lande, minder dan in Duitschland, Frankrijk, Engeland enzv., niet genoeg schijnt te denken, om, ter bevordering van het zoogenoemde schoonschrijven, doelmatige voorschriften te leveren, en hij heeft daarom deze Voorschriften in het licht doen verschijnen.

Daar de Uitgever zelf getuigt: ‘dan, hoeveel moeite wij ook deden, om de oorspronkelijke schriften juist op het steen te brengen, bleven er nog altijd gebreken ter verbetering over, en heerscht er, bij het eene schrift in eene mindere, bij het andere in eene ruimere mate, eene stijfheid, die de kenner ongaarne in kunstmatig geschrevene geschriften wil zien,’ enzv. mogen wij ons ontslagen rekenen, deze aanmerking te berde te brengen, die ons, op de eerste inzage, al aanstonds in het oog viel, en bepalen wij ons alzoo tot de Voorschriften zelve.

Met leedwezen zagen wij hierbij sommige onzer oude, gebruikelijke lettervormen door een buitenlandsch maaksel vervangen, met name de b, e, k, p, s, v, w en z in de gewone - en de A, C, F, G, H, I, K, L, V, W en IJ der kapitale letters, waaromtrent de Schrijver, bij vergelijking der Iste en 2de Aflevering, kennelijk andere beginselen schijnt

[p. 131]

gevolgd te hebben; iets, dat, onzes inziens, voor den leerling als nadeelig moet beschouwd worden.

Wij keuren, behoudens deze aanmerking, en in de hoop, dat volgende Afleveringen het eigendommelijke van de Nederlandsche lettervormen meer mogen doen kennen, dezen arbeid des Heeren t. maris geenszins verwerpelijk; maar geven hierbij tevens den verdienstelijken schrijver in overweging, meer spaarzaam met krullen en verouderde treksieraden van vogels, lieren en dergelijke pennekunsten te zijn, en voortaan de trekken, zoo als die, in de 2de Aflevering, bl. 5, aan de ij, en bl. 6 aan dezelfde letter, achterwege te laten. Teregt zegt de Heer boonekamp, in zijne, door de Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, bekroonde Handleiding, § 20: ‘Bij dit schrift onthoude men zich van alle krullen of trekken, die niet volstrekt tot de zamenstelling der letters noodig zijn, en dus ook van alle zoogenaamde versieringen. Deze zijn te meer tegen den aard van dit schrift, daar, vermits de letters zelve grootstendeels uit fijne trekken bestaan, het onmogelijk is, om tusschen haar en de bijgevoegde krullen een zoodanig op zichzelf kenbaar verschil te maken, dat soms de duidelijkheid van het schrift niet zou verloren gaan. Daarenboven worden de overtollige krullen te regt voor smakeloos gehouden.’ (Zie ook de § 68, 105, 113, 114 en 134 a.) Wij zouden er, als opregte Vaderlanders, bijvoegen: dat onze Oud-Nederlandsche degelijkheid die sieraden gemakkelijk kan ontberen. Ook hier kenmerkt zich het ware door eenvoudigheid.

Het smart ons, de meeste der getalletters, op bl. 6, van wege derzelver stijve houding, te moeten afkeuren. De Heer maris zelf zal dezelve niet fraai kunnen noemen.

Ons is het echter aangenaam te zien, dat de lust, om de schoone Schrijfkunst in ons Vaderland weder tot vorigen luister te verheffen, meer en meer schijnt aan te wakkeren; en wij zouden ons verheugen, wanneer de Voorschriften, in 1832, door de Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen bekroond, door eene bekwame hand in 't koper gebragt, ten nutte der Schooljeugd, verkrijgbaar mogten gesteld worden.