Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

Noodige Waarschuwing en heilzame Raad aan mijne Gemeente, in twee Leerredenen, door L. Meijer Brouwer, Predikant te Uithuizen. Ten voordeele eener weldadige Inrigting uitgegeven. Te Groningen, bij J. Römelingh. 1833. In gr. 8vo. 88 Bladz. f : - 75.

Indien wij de beide Leerredenen, welker uitgave onder bovenstaanden titel wij aankondigen, als Leerredenen beoordeelden, haar toetsten aan hetgeen zoo vele voortreffelijke voorbeelden van onze dagen als vereischte in eene Preek hebben doen kennen, en alzoo des Eerw. meijer brouwer's verdiensten als Kanselredenaar er naar afmeetten, dan zouden wij meenen, geheel tegen de bedoeling van zijn Eerw. te handelen, en ook de zaak niet bij het regte einde te vatten. De eerste waarschuwt tegen ligtzinnigheid in de Godsdienst, naar aanleiding van 2 Petr. III:17; terwijl de laatste, volgens 2 Tim. I:13, raadt, bij de gezonde leer te blijven, en zich daarvan niet te laten aftrekken door de zoodanigen, welker bedoelingen, onder het voorgeven van voor oud-Hervormde regtzinnigheid te waken, genoeg bekend zijn, en die heden ten dage niet weinig

[p. 111]

het hoofd opsteken; zich met de Revolutionairen in dat derde op ééne lijn plaatsende, dat zij zich met geweld verzetten tegen de gevestigde orde van zaken, nergens het goede van onzen leeftijd willen opmerken, en overal niets zien, dan gebreken, en afwijking van hetgeen zij voor waarheid houden, of voorgeven te houden. Wij zijn met den bijzonderen toestand der Gemeente van Uithuizen in geenen deele bekend, en willen dus, op het woord van haren, blijkens deze Leerredenen, ijverigen en weldenkenden Leeraar, gaarne gelooven, dat de hier gegevene waarschuwing en raad noodig en heilzaam was. Maar wij zouden zijn Eerw. de uitgave voor een grooter publiek, althans in dezen vorm, hebben afgeraden. Niet omdat wij, behoudens eenige weinige aanmerkingen, zouden aarzelen, met zijne waarschuwingen en raadgevingen ten volle in te stemmen; maar omdat het behouden van den vorm van Leerredenen eene, voor het doel min noodzakelijke, wijdloopigheid en bepaaldheid heeft veroorzaakt, en het bijeenvoegen van hetgeen omtrent twee lijnregt tegen elkander over staande uitersten gezegd wordt, onzes inziens, mindere aanbeveling verdient. Waartoe toch in druk uitgegeven: ‘Is het gevaar van verleiding niet te vreezen? en doen zich niet gedurig de gelegenheden op, waarbij gij de Apostelen des ongeloofs hunne leer hoort verkondigen? Brengt de levensstand en kostwinning, vooral van sommigen uwer, u niet op gezette dagen der week, inzonderheid op uwe reizen naar en van de hoofdstad dezer Provincie, dikwijls uren achtereen, met hen in gezelschap en in nadere verbindtenis?’ Konde het doel niet beter bereikt zijn geworden, indien de Heer meijer brouwer voor iedere der door hem bedoelde soorten van menschen een afzonderijk stukje, al waren het dan deze Leerredenen omgewerkt, geschreven hadde? Hiertoe durven wij zijn Eerw. nog opwekken, omdat het hier aangekondigde tweetal Leerredenen ons hem doet kennen als een verlicht Leeraar, die de gevoelens, tegen welke hij waarschuwt, zeer wel toont te kennen. Zoo als gezegd is,

[p. 112]

wij prijzen het doel, maar zouden liever het middel anders hebben gezien. Dat zeggen wij niet, omdat een Recensent, bij allen lof, doorgaans een maar heeft; het geschiedt alleen om het belang der zaak. Er gaan zoo vele boekjes rond, die de strekking hebben, om het reine, werkzame, Bijbelsche Christendom te ondermijnen. Op de afgelegenste dorpen raken ze bekend, al zouden toezendingen van exemplaren door kooplieden aan de winkeliers, bij bestelde waren, ze bekend maken. Van zulke middelen bedienen zich de Hervormde Jezuiten. Met wijsheid daartegen te ijveren, is ook pligt. Sapienti sat!