Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1834

De Wapenschouw te Gorsel. (26 Aug. 1833.) Door H. Kuyper, Gtz. Te Delft, bij de Erve A. Sterck. 1833. In gr. 8vo. 10 Bl. f : - 25.
Fragment over de Doodstraf, naar het Fransch van Victor Hugo, (als een staaltje van den zonderlingen en grilligen,

[p. 95]

maar levendigen, beeldrijken en soms wegslependen stijl diens veelgelezenen Prozaschrijvers en Dichters.) Met eene Voorrede en eenige korte Aanmerkingen vertaald door Mr. B.H. Lulofs, Hoogleeraar te Groningen, enz. Te Groningen, bij W. van Boekeren. 1833. In gr. 8vo. VII en 53 bl. f : - 75.
Les Polonais en Prusse. 1831 et 1832. La Haye, chez G. Vervloet. 1833. gr. en 8vo. VIII et 64 pag. f : - 80.
La Violette. La Haye, chez J.P. Beekman, Hz. 1833. gr. en 8vo. 47 pag. f : - 50.
Les Femmes, Poème en IV chants, traduit de Spandaw, par Auguste Clavareau, de la Société litt. de Leyde, Chev. de l'Ordre du Lion des Pays-Bas. Maestricht, F. Bury-Lefebvre. 1833. en 12mo. 190 pag.

Wij hebben nog geen gedicht van den Heer kuyper gelezen, dat ons beviel, en dus ook geen, dat ons zoo wél beviel, als dat op den wapenschouw te Gorsel. Gaarne hadden wij eenige verscheidenheid in de maat gehad, en die achtlettergrepige staande regels, hetzij op eene regelmatige, hetzij op eene meer vrije wijze, met slepende verzen afgewisseld gezien. Duister, en, voor zoo ver wij het verstaan, onjuist, is de vraag, waarachter het vraagteeken vergeten is:

Derft gij, bij pijnlijk helgeneugt,
Ook niet nog 's misdrijfs laatste deugd. (?)

En zoo zou men nog meer kunnen aanmerken. Maar over het geheel is er gang en leven in, en de schildering vrij gelukkig en getrouw.

Het Fragment over de Doodstraf, als een staaltje van den stijl van victor hugo door Prof. lulofs, in onze taal, ons medegedeeld, is zeer geschikt tot het oogmerk, en de Hoogleeraar verdient den lof, van het oorspronkelijke zóó voortreffelijk te hebben overgebragt, als zulks alleen door een' man van zijnen smaak en zijne talenten geschieden kan.

Het vlugschrift Les Polonais en Prusse behelst, door eenvoudige mededeeling van het gebeurde, zoo veel mogelijk door echte bescheiden gestaafd, eene, naar het ons voor-

[p. 96]

komt, afdoende verdediging van het gedrag des Konings van Pruissen met betrekking tot de in vele opzigten beklagenswaardige en waarlijk dappere, maar toch ook woelzieke en ondankbare Polen.

La Violette, denkelijk door den Schrijver van Mes Loisirs, bevat regt dichterlijke, schoon slechts in een hoogstwelluidend en fraai gerond proza geslaakte uitboezemingen van een gevoelig hart. Hetgeen wij ten opzigte van het bundeltje Mes Loisirs gezegd hebben, is dan ook hier van toepassing. De inhoud is als volgt: Préface (pag. 5). Avant-propos (pag. 8). Le Chateau-fort (pag. 12). Avant-propos (pag. 23). La Malheureuse (pag. 25). Avant-propos (pag. 33). Le Jour néfaste (pag. 35). Avant-propos (pag. 43). Mes Adieux (pag. 44). Van alle deze stukjes zou le Chateau-fort ons het meeste bevallen. Dat is verheven, stout en wegslepend; dat is schoon en treffend! In het lieve stukje la Malheureuse hindert ons hier en daar de al te mystieke toon, b.v. bl. 28 (afd. V): Jésus lui tient lieu de Clémence (sa fille défunte); Jésus lui tient lieu d'époux (!!); Jésus lui tient lieu de tout ce qu'elle a aimé etc. De liefde tot God, en met name die tot Christus, bepaalt zich bij den niet dweepzieken godsdienstige tot eerbied, dankbaarheid, vertrouwen, onderwerping en gehoorzaamheid; zij kan dus best vergeleken worden met de liefde van een kind tot zijne ouders en tot zijne oudere broeders en zusters, die de ouders min of meer in de opvoeding der jongere telgen behulpzaam zijn. Maar zoodra men Christus als een' bruidegom, als een' echtgenoot wil beminnen, dan verdwaalt men in de zinnelijke doolhoven van het mysticisme. In sommige figuurlijke Bijbelplaatsen wordt de Kerk of Gemeente, als zedelijk persoon of ligchaam, wel eens de Bruid des Heeren genoemd; maar nooit wordt hetzij God, hetzij de Zaligmaker, de hemelsche Bruidegom of wel de Echtgenoot genoemd van het eene of andere verlatene of miskende meisje. Die voorstelling is geheel middeleeuwsch en tot troost der kloosterlingen uitgevonden. De Schrijver wachte zich dus voortaan voor uitdrukkingen, die meer lachverwekkend, en dus stuitend, dan zielverheffend zijn.

De Heer clavareau, die reeds door zoo vele navolgingen van Nederlandsche dichtwerken zich gunstig onderscheiden heeft, levert thans, in zijn bevallig en smaakvol bundeltje Les Femmes, eene welgeslaagde overbrenging, in

[p. 97]

de Fransche taal, van het even bekende als beroemde kunstgewrocht van onzen spandaw. Dat hij zich in de vertolking eenige vrijheden, door bijvoeging, weglating en wijziging, veroorloofd heeft, kunnen wij geenszins afkeuren, daar de bekwame Vertaler hierin met oordeel is te werk gegaan, en het gedicht in dier voege heeft ingerigt, als de Heer spandaw, indien hij in het Fransch de pen had gevoerd en even zoo wel, schoon slechts in de tweede plaats, voor uitlanders als voor landgenooten gezongen had, denkelijk zelf zou hebben gedaan. In de achterstaande Notes biographiques viel ons oog op het artikel moens (pétronille). Wij vonden aldaar, qu'elle est née à Dordrecht, en Zélande. Dit verwonderde ons, daar den Heere clavareau de ligging van Dordrecht niet onbekend kan zijn, al ware het slechts uit eene kaart van het Koningrijk der Nederlanden. Waarschijnlijk heeft de omstandigheid, dat Dordrecht gebouwd staat op een afgescheurd stuk lands, dat daardoor tot een eiland geworden is, hem in de dwaling gebragt. - Het weldadig oogmerk der uitgave, ten voordeele der gekwetsten en der nagelatene betrekkingen der verdedigers van onzen grond, zoo te lande als te water, is door eene talrijke en in alle opzigten welverdiende inteekening ondersteund. Dank zij den Heere clavareau voor zijne vaderlandlievende en welgeslaagde onderneming!