Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

De veldmaarschalk Kutusow.

In den heeten strijd, dien de Polen weleer voor hunne vrijheid kampten, lag, op den dag eens bloedigen gevechts, onder de dooden van het slagveld, zwaar gewond, golonitschef kutusow, destijds Kolonel bij de Russische armee. Eenige Polen, die hem vonden, erbarmden zich over den ongelukkigen, verbonden zijne wonden, wierpen over den naaktgeplunderden een' ouden overrok, en bragten hem in een nabijgelegen dorp, waar hij wel huisvesting vond, maar, van alle geneeskundige hulp verstoken, een' smartelijken dood te gemoet zag. Kutusow vermande zich. Hij kende de omstreken en de stelling der legers naauwkeurig, en nam het besluit, naar het, 3 of 4 uren verwijderde, Pruissische leger te vlugten. Hij stond, in een' door de maan verlichten nacht, van zijn strooleger op, en sleepte zich, meest op handen en voeten kruipende, tot aan de Pruissische voorposten. Hier verstond echter niemand zijne taal, en nog minder konde men in deze havelooze Poolsche kleeding een Russisch Officier vermoeden. Hij was in gevaar van door het piket teruggewezen of zelfs mishandeld te worden, toen zijn goed geluk een Pruissisch Officier, von horn genaamd, bij hem bragt, die wel met de taal des vreemdelings even weinig bekend was als zijne soldaten, maar toch menschelijke gevoelens bezat, den gekwetsten aan het opzigt eens bekwamen Veldarts overgaf, en daarbij de kosten ter verpleging voorschoot.

Kutusow's sterke natuur herstelde zich spoedig, en hij had intusschen ook gelegenheid gevonden, von horn met zijn' persoon en lotgevallen bekend te maken. Hij was nu geheel hersteld, en voornemens van zijnen redder afscheid te nemen, en naar de Russische armee terug te keeren, toen horn hem bij het afscheidnemen een papier in de hand drukte, en met de woorden: ‘Vaarwel, en reis voorspoedig naar Peterburg!’ zich schielijk verwijderde. Het papier bevatte 16 Friedrichsd'or, en daarbij de weinige regelen: ‘Indien gij u eens in staat bevindt mij deze som terug

[p. 751]

te geven, is het goed. Zoo niet, behoeft gij daarover geene zorg te hebben.’

Horn hoorde niets meer van kutusow, die intusschen tot den rang van Veldheer steeg, en zich het geheele vertrouwen van zijnen Vorst verwierf. Na den slag bij Austerlits bragt hij de Russische armee over K. terug, waarbij hem van de Pruissische zijde de Heer von tr-d als Kommissaris werd medegegeven. Toen die Heer aan de Pruissische grenzen de korpsen ontving, en zich aan den Generaal kutusow als zijnen geleider door het Pruissische gebied voorstelde, was de eerste vraag van den Generaal: ‘Kent gij eenen Heer von horn, in dienst van uwen Monarch?’ - ‘Ja, ik ken hem, en ik vereer in hem een' mijner beste vrienden.’ - ‘Leeft hij? Waar is hij? Schielijk, zeg het mij!’ - ‘Hij bevindt zich als Kapitein en Adjudant generaal in K.’ - ‘Vergeet niet, mij hieraan te herinneren, zoodra wij daar aankomen, en breng mij dan terstond bij hem.’

Deze opdragt geschiedde als ten overvloede; want naauwelijks bereikten zij de poorten der stad, of kutusow verlangde reeds bij horn gebragt te worden. Toen hem echter von tr-d deed opmerken, dat zij eerst den Kommandant der stad moesten bezoeken, antwoordde hij ongeduldig: ‘Goed, maar dan aanstonds naar horn.’

Zij betraden de woning van den Kommandant, en kutusow viel, zonder op dezen acht te slaan, met den uitroep: ‘Redder mijns levens, mijn weldoener!’ in de armen van horn, die daar juist tegenwoordig was. Na de eerste hartstogtelijke begroeting wendde hij zich tot den Kommandant, en verhaalde hem de edele handelwijs van horn. Hierop verontschuldigde hij zich bij dezen wegens het stilzwijgen, tot hiertoe door hem gehouden, voegde daarbij: ‘Thans wil ik ten minste mijne geldschuld voldoen,’ en overhandigde hem eene beurs met 4000 roebels. Zonder te spreken, ging horn naar eene nabij zijnde tafel, nam uit de beurs 16 Friedrichsd'or, en gaf het overige aan kutusow terug, met de woorden: ‘Ik heb genomen, Heer Generaal, 't geen ik u eens leende, en daarmede houdt gij op mijn schuldenaar te zijn.’ - ‘Kan ik dan in 't geheel niets voor u doen?’ - ‘Ik heb het noodige, en weet matig te leven.’ - ‘Hebt gij kinderen?’ - ‘Een zoon.’ - ‘O, zoo geef dien aan mij over!

[p. 752]

Ik zal hem tot vader verstrekken.’ - ‘Dat ben ik voor hem. En daarenboven behoort hij aan zijn vaderland toe.’ - ‘Waar is hij thans.’ - ‘Op het Militair Instituut te ***.’ - ‘Is dat het voornaamste in de Pruissische Staten?’ - ‘Neen, het voornaamste is te Berlijn; maar het jaargeld in hetzelve bedraagt 700 daalders, en zoo veel veroorloven mijne omstandigheden niet.’

Kutusow wendde nu het gesprek op andere zaken, en nam vervolgens een hartelijk afscheid van den redder zijns levens. Acht dagen daarna ontving de Heer von horn een' brief van het bestuur van het Militair Instituut te Berlijn, waarin hij werd verzocht, zijnen zoon daarhenen te zenden, dewijl reeds het onderhoud gedurende vier jaren voor denzelven met 2800 daalders was vooruitbetaald. De Heer von horn deed zulks.