Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

Eerstelingen. Belangrijke Verhalen van C.F. en B. van der Velde. Uit het Hoogduitsch. Te Kampen, bij K. van Hulst. In gr. 8vo 327 Bl. f 3 - :

Deze bundel bevat vijf Verhalen. Het eerste derzelven: De Tartarenslag, verplaatst den lezer in die onrustige tijden, in welke Polen en Silezië nog van tijd tot tijd door de woeste en wreede horden der Tartaren overstroomd werden. De ware gebeurtenis, welke ten grondslag gelegd wordt, is de vreeselijke nederlaag der vereenigde Duitschers, Sileziërs en Polen bij de stad Leignitz en de verbranding van Breslau in het jaar 1242. De vijandelijke inval der Tartaren wordt hier toegeschreven aan de wraakzucht van een' hunner Vorsten wegens het ontvlugten van zijne gemalin, welke naderhand met hans van rothkirch, eenen Silezischen Ridder, gehuwd was. De ongelukkige vrouw, zichzelve, niet ten onregte, beschouwende als de oorzaak van de ramp van haar aangenomen vaderland, offert tot deszelfs redding haar eigen leven op. - Het tweede Verhaal: De Toovergodin hiorba, zou goed voegen in eene Moeder de Gans voor volwassene kinderen. - Asmund thyrsklingurson is een IJslandsche held, die zijn vaderland en den Deenschen Landvoogd tordenskiold door zijne dapperheid redde, bij gelegenheid van eenen vijandelijken overval van IJsland door Barbarijsche zeeroovers, en tot belooning, als eentgenoote, de schoone dina verkreeg, de nicht van den Landvoogd, en dezen als Landvoogd van IJsland opvolgde. Wij wisten niet, dat, vooral in het laatst der 17de eeuw, de Afrikaansche zeeroovers gewoon waren de Noordpool zoo digt te naderen. Wel is waar, het verhaal is een Roman; maar het onwaarschijnlijke benadeelt altijd de illusie. - In het vierde Verhaal bemint de Freule tugendreich den stalknecht van haren, op zijnen adel trotschen, vader. Wat moet er van zulk eene liefde worden? Maar in de Romans weet men voor alles raad. Die stalbezem behoort slechts tot het costuum van een incognito, en de stalknecht axel blijkt aan het einde de Overste guldenlöwe te zijn uit een oud Zweedsch geslacht. Nu worden de gelieven, zoo als van zelf spreekt, een paar. Dit is nu alles goed en wel, indien de beminnelijke vriendinnen, voor welke de Vertaler zegt, dat deze bladen vertolkt zijn, dit verhaal lezende, maar in het oog houden, dat, met alle respect van schoone stalknechts gesproken, deze in de werkelijke wereld niet zoo gemakkelijk in Zweedsche Edellieden veranderen. - Isabella fuentes is eene schoone Gravin aan het Fransche Hof, welke somtijds zeer beminnelijk, maar eigenlijk slechts goed is, zoo lang men haar goed laat, en die, wanneer zij kwaad is, ons wat al te handig met dolk en vergif weet om te gaan.

[p. 456]

Bijna ware de lieve margaretha douglas het slagtoffer geworden van hare jaloerschheid. Gelukkig echter vallen er geene dooden, dan een afschuwelijke miguel, aan wien niet veel verbeurd is.

De inhoud dezer Verhalen komt met den geest en de denkwijze der tijden, in welke zij geplaatst zijn, over het geheel goed overeen. Derzelver lezing kost niet veel hoofdbreken, en kan dus, indien men niet al te veel gesteld is op eene leerzame strekking, en zich onschadelijk den tijd wil korten, nog al aangenaam onderhoud verschaffen.

Tot eene proeve geven wij de volgende IJslandsche smulpartij, over welke zich de Kamerjonker guldenring in de volgende kluchtige bewoordingen beklaagt: ‘Mijne gidsen waren reeds gelukkig in het voorgevoel van al de heerlijkheden, die hun op de bruiloft wachtten, en verhaalden mij in hunne IJslandsch-Deensche wartaal van de duizende lekkernijen, waarop wij onthaald zouden worden. Zij spraken van de heerlijke soep van Syra, van den Beina Striug, van den ingezoutenen Hafkal, van den meer dan twintig jaren ouden Surt Smoer, van den Blanda, van de heerlijke beschuit en meer andere geliefkoosde IJslandsche geregten. Dan zouden allerhande spelen, muzijk, zang en dans het feest volmaken. Om kort te gaan, als men de kerels hoorde spreken, dan zoude men meenen op den Alborak van mahomed regelregt naar zijnen Turkschen hemel te rijden. - Maar hoe was ik te moede, toen wij begonnen te eten! Het zij den hemel geklaagd, ik vond alles, wat mijne gidsen mij beloofd hadden, en dat ik van alles eten moest, daarvoor zorgde de lastige IJslandsche gastvrijheid. Nu leerde ik eerst het vreeselijke naamregister van hunne lekkernijen bij ondervinding kennen. Verzuurde hui, lang in tonnen bewaard, wordt door hen Syrasoep genaamd. Surtsmoer is zure boter, met welke zij de gedroogde visch besmeren, en die men, hoe ouder zij is, voor des te beter en te gezonder houdt; en die, welke ik kreeg, was zoo oud, dat zij een ware levensbalsem zijn moest. Beina Striug wordt gemaakt uit beenderen en graten, in zure melk tot een gelei gekookt. De Blanda is een vreeselijk mengelmoes van water, Syra, tijm en Sorbenboomen-beziën. Heldhaftig had ik het tot nu toe uitgehouden, en van al de lekkernijen mede gegeten. Maar nu kwam de Hafkal, die het spel volmaakte. Verbeeld u den tranigen haai, bij welken het sterkste spek nog Ambrosia is, en daarbij den smaak, welken deze goede lieden in spijzen vinden, die reeds eenigzins aan bederf onderhevig zijn. Mijne dapperheid werd bij de eerste beet op de vlugt geslagen. Ik liep als een bezetene naar buiten, en kwam niet terug, vóór dat de tafel, met alles, wat haar bedekt had, verdwenen was.’

Boekbesch.	No. VII, bl. 317, reg. 21, staat inacht, lees in acht.
-	No. VIII, bl. 365, reg. 10, staat Neêlande, lees Neêrlande.
-	No. IX, bl. 396, reg. 17, staat zijner, lees zijn er.