De Verovering van Mexico. Een historisch-romantisch Tafereel uit het begin der XVIde Eeuw. Door C.F. van der Velde. Naar het Hoogduitsch. Te Gorinchem, bij J. Noorduyn. 1832. In gr. 8vo. 437 Bl. f 3-60.
Met blijvende belangstelling en goedkeuring hebben wij dezen geschiedkundigen Roman bijna onafgebroken van het begin tot het einde doorlezen. Is er iets, dat de aandacht boeit en de verbeelding spant, het is de avontuurlijke verovering van Mexico door cortez en zijne togtgenooten. Immers binnen den tijd van weinige jaren zagen millioenen inboorlingen, die op een' vrij hoogen trap van beschaving stonden, zich overheerd door eene handvol Spanjaarden. Doch dit zijn de gevolgen der tweedragt. Naijver en wrok op de overheerschende hoofdstad Tenochtitlan dreef de daaraan onderhoorige Vorstendommen en Gemeenebesten achtervolgelijk aan, om met de Spanjaarden zamen te spannen, ja zelfs openlijk, onder hunne leiding, tegen den Hoofdstaat op te trekken; en zoo geraakten al de Mexikaansche Staten onder het juk der vreemdelingen, die anders hun graf te midden der talrijke en dappere bevolking zouden hebben gevonden. - De Schrijver heeft het karakter van cortez zoo gunstig mogelijk geschilderd. Heerlijk schittert deszelfs vriend juan de velasquez, als een Ridder zonder vrees en blaam, te midden van zoo vele heersch- en hebzuchtige Edellieden. Belangwekkend is zijne Mexikaansche eerste gemalin anacoana, en romanesk is het karakter zijner vorige beminde en tweede gade isabella. De verdraagzame en helderden kende Pater bartholomeus de olmedo steekt treffend af tegen den dweepzieken Pater diaz. Ook de Mexikanen, vooral de dwangzuchtige en toch voor de Spanjaarden bevreesde montezuma, en de grootmoedige guatemozin,