Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

Amsterdamsche Studenten-almanak voor 1833. Te Amsterdam, bij R. Croese. In kl. 8vo. 143 Bl. f 1-50.
De Vaderlandsliefde, Dichtstuk door H.H. Rlijn, Ridder, enz. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. In gr. 8vo. 36 Bl. f : - 30.
Aan de Nederlandsche Helden, op de Citadel van Antwerpen en in derzelver omtrek gesneuveld, enz. Door Mr. M.C. van Hall. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. In gr. 8vo. 15 Bl. f : - 25.
Chassé op het puin der Citadel van Antwerpen; door C. Loots, Ridder, enz. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. In gr. 8vo. 4 Bl. f : - 10.
Nederland in gebed tot God, op den algemeenen Bededag. Door A. Beeloo. Te Medemblik, bij L.C. Vermande. In gr. 8vo. 8 Bl. f : - 20.
Het Kasteel van Antwerpen en vroegere Krijgstooneelen in Zangen. Door P.P. Roorda van Eysinga. Te Kampen, bij K. van Hulst. In gr. 8vo. 47 Bl. f : - 60.

[p. 266]

De Landstorm, Volkslied, door denzelfden. Te Kampen, bij denzelfden. In kl. 8vo. 4 Bl. f : - 2½.
De Ontruiming der Citadel van Antwerpen; vaderlandsch Dichtstuk, door G.A.C.W. Marquis de Thouars. Te Utrecht, bij J. de Kruyff. In gr. 8vo. 17 Bl.
Hulde aan de Helden van het Kasteel van Antwerpen, en Opwekking aan Oud-Nederland, door C. van Epen. Te Maastricht, bij F. Bury-Lefebvre. In gr. 8vo. 24 Bl.
Almanak voor de Jeugd, voor 1833. Te Amsterdam, bij G.J.A Beijerinck. f : - 90.

De Amsterdamsche Studenten-almanak voor 1833 schijnt ons over het algemeen welgeslaagd. Onder de mengelingen onderscheiden zich de Wedstrijd der Barden en Jock van Hazeldeen. De Latijnsche gedichten hadden wij wat meer gekuischt gewenscht. De redactie had zich moeten wachten voor het plaatsen van een' pentameter, als op bl. 128: Tu nostra facili suscipe mente verba. Dit is geheel uit de maat. Moest het ook wezen: Tu nostros facili suscipe mente jocos?

Het verheugt ons, onder den vloed van vaderlandsche dichtstukken en stukjes, het eene en andere te kunnen aankondigen, dat zich boven den gewonen hoop onderscheidt. In de eerste plaats zij met hoogen lof melding gemaakt van het dichtstuk van den Heer klijn, de Vaderlandsliefde. Dit zal door alle tijden heen zijnen roem handhaven en zijne lezers vinden; zoo helder en natuurlijk is alles gedacht, zoo dichterlijk en ongekunsteld ontwikkeld en geschilderd, zoo gemakkelijk en zuiver geversificeerd. Indien plaatsgebrek het niet verbood, en wij niet onderstelden, dat de meeste lezers van ons tijdschrift zich dit dichtstuk van klijn wel zullen aanschaffen of ter lezing ontvangen, zouden wij ons gunstig oordeel gaarne met eenige proeven staven.

Mannelijk, stout en krachtig is ook het vers van den Heer Mr. van hall, aan de Nederlandsche Helden, op de Citadel van Antwerpen gesneuveld. Alleenlijk geven wij den Dichter in bedenking, of hier en daar een slepende regel onder al die staande, of althans eene overspringing in het rijm, niet nog meerdere levendigheid aan den gelijkmatigen gang dier achtlettergrepige Jamben zou hebben gegeven.

[p. 267]

Beeldrijk en zinrijk is het gedicht van den Heer loots: Chassé op het puin der Citadel van Antwerpen. Meermalen hebben wij aangemerkt, dat deze echt vaderlandsche Dichter somwijlen niet geheel van gezochtheid en misbruik der figuren is vrij te pleiten. Dus zegt hij hier in coupl. 4 en 5:

Zoo staat - - een eik - - Tot dat een bliksemstraal, uit spijt,

De grijze kruin van eenen splijt,

En lacht, als hij hem neêr doet vallen.

Dus juicht nu Brit en Gauler blij,

In 't Staatsverbond van bastaardij,

Dat ook hun bliksem hem (chassé) vermande.

Brit en Gauler lagchen dus, d.i. eveneens als de bliksem. Als de Satan? Ja! dat zou kunnen. Maar lagchen als de bliksem? ... Men kan het lagchen aan geenen bliksemstraal toekennen.

Het vers van den Heer beeloo, op den Bededag, is eenvoudig, hartelijk en stichtend; en toch, waar het pas geeft, ontbreekt het er niet aan verheffing en kracht; de aanhef is zelfs hooggestemd.

Het Kasteel van Antwerpen, enz. door roorda van eysinga, bestaat uit een aantal dichttafereeltjes, waarvan geest en strekking lof verdienen. Meermalen ontmoeten wij ook, in deze kleine dichtverzameling, schoone en treffende plaatsen. Nu en dan echter het een en ander, dat meer schittert, dan wel waarlijk beteekent, gelijk, bl. 14, van God:

Hij, wiens adem alle sferen in haar schittrende omzwaai schraagt;
Hij, die 't parelsnoer der schepping aan de almagte vingren draagt.

Elders weder een aantal platte regels, gelijk bl. 20 de woorden van karel X:

Hoort! op heden wordt de vrijheid van de drukpers opgeschort,
Wijl de Kamer der Provincies door mijn magt ontbonden wordt.

Het Volkslied, de Landstorm, door denzelfden, bevalt ons vrij wel; schoon het, voor een volkslied, wat te lang is.

De Ontruiming der Citadel is een vaderlandsch dichtstuk van den Marquis de thouars, waarin zijne eigenaardige verdiensten en gebreken weder doorstralen. Er is gang, ge-

[p. 268]

voel en vinding in; maar in een' zamenhang, waar men zoo iets niet verwacht, stuit men weder op vreemde woordkoppeling, als: zonnenopgangsgloed; op platheden, als: En leêbraakt, rooft en moordt; op ongepaste uitdrukkingen, als: Laat af; om Jezus wil, laat af! Bl. 10 staat: Zijn slagzwaard zwaaide in 't noodstormuur, op muiters bot geschaard. Hoe hard, hoe duister, hoe zonderling in woorden en denkbeelden! Verder vinden wij een gluipend bleekgekoond verraad, enz. Wijders lezen wij van rinkelende armen van 't verderf en van een poppelend hart. Het is te bejammeren, dat iemand van zoo veel dichterlijk gevoel zich op geene meerdere kunstbeschaving toelegt en zijnen smaak niet meer zuivert.

De Hulde aan de Helden van het Kasteel, enz. door c. van epen, bestaat uit een aantal losse stukjes. Er zijn aan chassé, aan de Schim van gumoëns, enz. Hooge poëzij is hier schaars te vinden; doch hier en daar is veel naïveteit. Van de aanblazing, waarvan de Dichter in zijnen voorzang spreekt, kunnen wij weinig blijken ontdekken. Intusschen men zal het verzamelingje met goedkeuring van den inhoud lezen, en fraaije regels, krachtige gezegden meermalen aantreffen.

Almanak voor de Jeugd. Wat heeft de jeugd van onzen tijd niet al vooruit boven die van onze kindsche dagen! Hoe is het school- en huisonderwijs niet uitgebreid en tevens vereenvoudigd! Als nu maar de overvloed der hulpmiddelen geene onverschilligheid of mindere prijsstelling te wege brengt! - Ziehier wederom een Almanak, opzettelijk voor kinderen uit den beschaafden stand ingerigt, die in zijne soort schier niets te wenschen overlaat: verhaaltjes, dichtstukjes, een tooneelspel, regt mooije gekleurde prentjes, enz. - wat wil men meer?

Eenige der hier aangekondigde stukken en stukjes zijn met een weldadig oogmerk uitgegeven. Dit vermeerdere van de zoodanige het debiet!