Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

Gedenkboek der plechtige viering van het tweehonderdjarig bestaan der Doorluchtige School te Amsterdam; te samen gesteld door Mr. J. van Lennep, Secretaris van Curatoren der voornoemde School. Te Amsterdam, bij P. Meijer Warnars. 1832. In gr. 8vo. XVI en 254 bl. f 7-50.

Dit Gedenkboek is een wezenlijk sieraad van Nederlandsche drukpers en graveerstift. De fraaije Titelplaat en de voortreffelijke Plaat in het werk zelve zijn beide door den Heer pfeiffer oorspronkelijk geteekend en door den Heer van elven gegraveerd, en hebben betrekking, de Titelplaat op den Koorzang, en de andere Plaat op het Geschiedkundig Tafereel in twee Bedrijven, een Amsterdamsche Winteravond in 1632, door den Schrijver des boeks, den Heer Mr. j. van lennep; welk Tafereel hier mede door den Schrijver is opgenomen, en, als een gepast, maar reeds uitgegeven Gelegenheidsstukje, in onze schatting van geene blijvende waarde, al te veel plaats beslaat. Ook zouden wij voor genoemde Plaat, zijnde eene voorstelling van een tooneel uit hetzelve, liever eene afbeelding van de Feestviering zelve hebben gezien. Immers, in welk verwijderd verband staat deze, hoe fraai ook uitgevoerde, Prent tot het onderwerp! Het is en blijft eene Schouwburgsdecoratie en niets meer.

Wij ontmoeten hier dan, na de lijst der Inteekenaren op het Gedenkboek, eerst eene Beschrijving der Feestviering tot bl. 32, en daarna volgen de Bijlagen: A. de heerlijke Redevoering van des Schrijvers beroemden Vader d.j. van lennep, te dier gelegenheid in de Latijnsche taal uitgesproken en hier medegedeeld; B. des Schrijvers Koorzang, reeds te voren bij de afzonderlijke uitgaaf met lof door ons vermeld; C. deszelfs Tafereel, boven genoemd. In vooraf-

[p. 183]

gaande toelichtingen verdedigt zich de Dichter tegen de aanmerkingen, op dit zijn werk, zoo in ons Tijdschrift als elders, gemaakt. In vele opzigten schijnt ons de verdediging te kort te schieten, b.v. omtrent het karakter van Mevrouw hooft en het opvoeren van vossius als zwijgend persoon. Gelukkiger schijnt ons zijne opmerking, dat men het stukje niet beschouwen moet als voor het algemeene Publiek, maar alleen voor het toen ter tijd tegenwoordige uitgezochte Publiek bestemd; doch dit maakt weder het volstrekte zwijgen van vossius zoo veel te erger. Al had hij slechts acht regels of nog minder met waardigheid gesproken, op het oogenblik, dat hij was ingeleid, dan zou, naar ons oordeel, het Tafereel er bij gewonnen hebben; en daar er geen hartstogt, geen bijzonder treffend gebarenspel of hooge kunst in het kiezen van stand ten tooneele bij te pas zou hebben gekomen, vertrouwen wij, dat menigeen, ook van de minder begaafde tooneelisten, wel in staat zou zijn geweest, zulk eene gemakkelijke rol bevredigend uit te voeren. Zoo had Recensent ook wel niet gewenscht, Mevrouw hooft als eene tesselschade of eene schuurman te zien voorgesteld; maar zij had daarom niet zoo volstrekt alledaagsch behoeven te zijn: de gade, door eenen hooft gekozen, moet zijner waardig zijn. Zonder hooge begaafdheid of diepe geleerdheid, had zij bij hare vrolijke luim, huishoudelijkheid en ongekunsteldheid, een' zekeren menschkundigen blik en wat meerdere blijken van fijne beschaving moeten voegen. Het lezend Publiek beslisse! - Uitmuntend is weder het vers, door den Tooneelspeler evers ten slotte gereciteerd. Bijlage D is een schoon Elegiacum van Professor siegenbeek; E, een niet onverdienstelijk vers van den Heer de geer. Heerlijk is de daarop volgende Lierzang, F, door Prof. lulofs. Ook de twee volgende Nederlandsche verzen, G, door Prof simons, en H, door Prof. van der hoeven, zullen algemeen behagen; even als het Elegiacum, I, door den Heer verburg, en het Nederlandsche gedicht, K, door den Heer klijn. Bijdrage L behelst een Latijnsch Heroïcum van nu wijlen den Heer marron, en eene Nederlandsche zamenspraak in dichtmaat van denzelfden, in welk laatste stuk men sporen ziet van des Dichters langdurig verblijf te Parijs, waardoor woordschikking en versificatie soms verfranscht er uitzien, b.v. de woordschikking: ‘Maar nutloos is 't gezocht, dat mij van

[p. 184]

zwijgen keer';’ versificatie: ‘Gij doet me, ondanks mij zelf, mijne gelofte breken.’ Men weet, dat de Franschen de lettergrepen meer tellen dan afzonderlijk wegen. Bijlage M is een vers, in een chassinet geplaatst geweest. Bijlage N bevat de welbewerkte Godsdienstige Rede op het feest, door Prof. rooijens, met toelichtende aanteekeningen en naschrift.

Hoe voortreffelijk de typographische uitvoering anders zij, zijn er echter eenige drukfeilen ingeslopen, zonder dat zij aan het einde des werks als zoodanig staan aangewezen; b.v. bl. 25. Mr. p.j. van naamen, lees van maanen. Bl. 42, reg. 17 van boven: celebrata per d'orvillium prima ejus saecularia. Men zou denken, dat dit aaneen behoorde; maar dan is de zin in den zamenhang onverstaanbaar. Achter d'orvillium moest eene (,) staan, want celebrata is nom. sing. fem. gen.; aldus: si praesentem Athenaei nostri statum comparo cum ejus primordiis, cumque rerum conditione, quae [rerum conditio] fuit paullo ante celebrata per d'or villium (,) [comparo] prima ejus saecularia, [tunc] multo magis etiam ad alacritatem erigor. Bl. 167. vs 6 Deficiunt vives, lees vires. Bl. 176. vs. 1. moet de (.) achter Camoenae weg. Men leze:

Arescit Latiae sed dum foecunda Camoenae
Vena, unum hoc liceat etc.

en vs. 7 staat imatator voor imitator.

In 't algemeen is anders de correctie vrij naauwkeurig, en wij willen niets op den lof, aan de uitvoering gegeven, hebben afgedongen; terwijl wij den Heer van lennep dankzeggen voor het gemeenmaken dezer verzameling.