Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

Berigten, betreffende de Aziatische Cholera te Amsterdam en in andere deelen des Rijks, onder medewerking van G. Vrolik, C.J. Nieuwenhuys, H. Haakman, F. van der Breggen, Cz., H.W. van Rossem, M.W. Luber, W. Baarslag en van de Geneeskundigen in de onderscheidene Cholera-Hospitalen, uitgegeven door W. Vrolik. Te Amsterdam, bij C.G. Sulpke. 1832. In gr. 8vo. Iste en IIde Stuk. 114, en Naamlijst der Choleralijders te Amsterdam enz. 119 bl. f 2-40.

Het is een gelukkig denkbeeld, dat meerdere Artsen zich vereenigen, om gezamenlijk de uitkomst hunner bevindingen mede te deelen. Het is tevens een aangenaam verschijnsel; het getuigt van eene eensgezinde werking tot het groote doel, - de vruchten der ondervinding niet te laten verloren gaan. Wanneer nu elke ver-

[p. 106]

eeniging getrouw blijft aan het beginsel, om door gevoelens zich te laten leiden noch wegslepen, maar enkel daadzaken te leveren, dan is het om het even, wie de verzameling besture; hij zij voor- of tegenstander der besmettelijkheid, hij sta slechts de waarheid voor. Wie nu bij de bloote ondervinding niet altijd kan stilstaan, wie ook gevolgtrekkingen wil maken, hetwelk mede zijne nuttigheid heeft, die onthoude zich slechts, uit enkele daadzaken algemeene besluiten te willen opmaken, en vooral om de pas verkregene ondervinding terstond algemeen toepasselijk te willen maken. Waar verschil van gevoelen heerscht, (en hoe zou dit anders kunnen?) eerbiedige men de gevoelens, en gedrage zich onderling niet als Leden van den Poolschen Rijksdag, of Vertegenwoordigers eener Kamer, die voor hun gevoelen schreeuwen omdat zij de waarheid miskennen, juist hunne gevoelens moeten uitkraaijen, en deswege door de toekijkers op de galerijen uitgejouwd en uitgefloten worden.

Dr. arntzenius is met zijne bijdragen tot de kennis en behandeling van den Aziatischen Braakloop in Nederland voorgegaan; de Hoogleeraar w. vrolik heeft berigten verzameld, en te Utrecht zal de Hoogleeraar j.p.j. de fremery de bevindingen van sommige kunstgenooten in een daartoe bestemd Archief nederleggen.

Laat ons kortelijk doorloopen, wat wij in de voor ons liggende berigten aan de goede zorg van Prof. w. vrolik verpligt zijn.

In eene korte, welgestelde voorafspraak ontvouwt de Heer vrolik, wat hem bewogen hebbe, als verzamelaar op te treden. Hij worde in staat gesteld, daadzaken mede te deelen, wier kennis nuttig en belangvol kan gerekend worden; zoo doende zal het getal schriften over de Cholera niet meer onnoodig vermeerderd worden. Nederland levere ook hier zijn deel, en toone, dat het in wetenschap niet achterstaat, terwijl het op andere wijze zoo luisterrijk voortstreeft. Het onderscheide zich ook hier door die edele eenvoudigheid,

[p. 107]

welke steeds de wetenschappelijke leus onzer voorouders was; onderscheide zich van hen, die stelselzucht en mode of sleur voorstaan, deele slechts ware en eenvoudige ervaring mede, en overeenstemming heersche tot het groote doel ook onder de Geneesheeren bij verschil van gevoelens, zoo als dit in onze Raadzalen, bij onze Volksvertegenwoordigers, onder onze Krijgsoversten en Vlootvoogden, tot heil der goede zaak, wordt waargenomen.

Ofschoon de Heer w. vrolik in zijne voorafspraak zegt, slechts als verzamelaar op te treden, opent hij nogtans dezen bundel met een Geschiedkundig overzigt van de maatregelen ten behoeve van Cholera-lijders te Amsterdam, bl. 1-18. Dergelijke stukken zijn noch voor uittreksels, noch voor beoordeeling vatbaar. Zij behooren, om wél verstaan, in derzelver geheel gelezen te worden. Dezelve te beoordeelen, is altijd gewaagd, dewijl hetgeen men soms zoude denken dat voor verbetering ware vatbaar geweest, door plaatselijke omstandigheden niet anders heeft kunnen geschieden. - Niet onbelangrijk is het verhandelde over de begraving der lijken gedurende den Cholera-tijd, bl. 14-18.

Bl. 18-25. Twee gevallen van behandelde Cholera door de H.H. davids en rive, mede voor geen uittreksel vatbaar.

De lijkopening bl. 25-29 bevestigt het meermalen waargenomene. Hier schijnt het ruggemerg geene bijzondere aandoening opgeleverd te hebben, en dus ook het onbepaald uitgedrukte gevoelen van eenen enkelen wederlegd te worden, dat de Cholera van eene aandoening van het ruggemerg uitgaat.

Bl. 29-34 bevatten mededeelingen uit de Registers der Cholera-Hospitalen.

Van bl. 34-43 deelt vrolik de geschiedenis van het onstaan en de verspreiding der Aziatische Cholera te Amsterdam mede. Zij schijnt van Rotterdam met een veerschip daarheen gebragt te zijn. Zij heeft zich toen wel niet onmiddellijk verder verspreid; maar het

[p. 108]

duurde toch niet langer dan tot den 7 à 11 Augustus, en zij was er.

Het tweede Stuk begint met een ziektegeval, medegedeeld door c.j. van cooth, uitvoerig beschreven, met daarbij gevoegde lijkopening.

Een volgend ziektegeval zal dienen ter beantwoording van de vraag: Is het noodig, dat de Aziatische Cholera, om dien naam te verdienen, zich in alle de haar kenmerkende verschijnsels vertoone? Wij gelooven met de Hoogleeraar van der breggen, bij eigene ondervinding, van neen. Hiervan strekt ook dit ziektegeval ten bewijze. Deze waarneming zoude door meerdere gestaafd kunnen worden. Bl. 57-62.

De Heeren davids en rive deelen, bl. 63-78, ziektegevallen van Cholera met opvolgenden typheuzen toestand mede. Ook Dr. j. van lier geeft verslag van een ziektegeval, bl. 79-83.

Nu volgen berigten uit de Cholera-Hospitalen, bl. 83-91.

De Heer vrolik vervolgt van bl. 91-106 zijn verslag, en het moet voor elk, die medegewerkt heeft, eene streelende voldoening zijn, dat de invloed der genomene maatregelen op den gang der ziekte op den duur weldadig is gebleven, gelijk de uitkomst dit bewezen heeft.

Staten en wederom eene naamlijst besluiten dit Stuk. Moge belangstelling van land- en kunstgenooten hetzelve nog door meerdere doen volgen!