Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Laat ons navolgers zijn van het goede!

In het derde nommer van het nog te weinig bekend en gelezen tijdschrift de Menschenvriend, uitgegeven bij g.j.a. beijerinck te Amsterdam, vindt men de Grondtrekken voor een Vrouwengenootschap tot heil der Gevangenen in Pruissen. De aanvang van dat stuk geeft ons het volgende te lezen:

‘De Leden van het in Berlijn opgerigte Genootschap tot zedelijke verbetering der Gevangenen hebben in het jaar 1828, door den 21sten § hunner Statuten, ook der Vrouwen een deel in hunnen arbeid aangeboden.

Zoodra deze oproeping in Berlijn bekend werd, rees de wensch, om zulk een edel oogmerk te bevorderen, bij gehuwde en ongehuwde vrouwen op. Wel is waar, zij gevoelden het ongenoegzame harer pogingen, in tegenoverstelling van het groot aantal vrouwelijke gevangenen; doch zij oordeelden tevens, dat hier niet de vraag was, of zij voor allen en alles zorgen konden, maar dat zij in stilte moesten beproeven, wat een goede wil, onder inroeping van Hoogeren bijstand, vermogt, en dat, al wierd ook slechts ééne gevallene uit haar geslacht op den weg der deugd teruggevoerd, zulks reeds voor de maatschappij en voor haarzelve zegen en voordeel was.

[p. 213]

Dien ten gevolge vereenigden zij zich tot een gezelschap, dat 1^o. door persoonlijken omgang beschaving, zedelijkheid en lust tot den arbeid trachtte op te wekken, en 2^o. gelegenheden opzocht, om de gevangenen, na het herkrijgen harer vrijheid, op eene waardige wijze de maatschappij weder te doen intreden.

Door standvastige doorzetting gedurende verscheidene maanden, door ervaring en onderling medegedeelde opmerkingen, hebben deze vrouwen zich bereids eene heldere voorstelling der werkzaamheden en pligten harer betrekking eigen gemaakt,’ enz.

Ik wil het niet verbergen, maar gaarne zou ik het aan alle mijne Landgenooten doen weten, hoezeer mij dat berigt getroffen heeft.

Reeds in 1828 werd in Pruissen zoodanige weldadige en menschvereerende maatregel genomen, en in 1832 heeft in de Nederlanden nog zoo iets volstrekt geene plaats! Wij, Landgenooten! wenschen immers den roem van godsvrucht en menschenliefde, aan ons meermalen toegekend, te verdienen. Wij verlangen dat; wij willen dat; en evenwel gaven wij aan onze Vrouwen en Dochters tot nog toe geene gelegenheid, om werkzaam te zijn tot heil van hare gevallene en daardoor diep rampzalige natuurgenooten! Wat mag daarvan de reden zijn? Zouden Nederlandsche Vrouwen en Dochters tot een zoo goed werk ongeschikt, onvermogend zijn? Wie zal het wagen, dit, op grond van haren aard of der ondervinding, te stellen? Het tegendeel is immers zoo gemakkelijk te bewijzen als het aantoonen van vele heilzame en nuttige inrigtingen, waarin ons Land zich mag verblijden. Of zouden haar de schoonste eigenschappen en vereischten der Vrouw, - liefde namelijk en gevoel - liefde tot de menschen en gevoel voor het lijden van anderen, ontbreken? Zou het bij haar haperen aan den wil of den moed?

Nederlanders! zouden onze Vrouwen en Dochters alleen op eigen heil en niet op dat van anderen zien? Zouden zij, die, meer dan bij andere volken het geval is, haar leven getrouwelijk wijden aan de beoefening van bijzondere pligten, niet eenige uren veil hebben tot vervulling van dien algemeenen pligt, die op elken Christen rust, den pligt der liefde, tot behoud, tot herstel, tot zaligheid van anderen? - Verre van ons die beleedigende en vernederende gedachte, ten aanzien van haar, die zoo menigwerf de schoonste offers van deelneming, medelijden en warme menschenliefde bragten!

[p. 214]

Niemand zeker zal aan dat geslacht beletselen in den weg willen stellen, om mede te werken tot zedelijk en godsdienstig heil van gevangene vrouwen en meisjes. Niemand zeker zal hetzelve willen verhinderen, voor eigen hart aldus eene zalige vreugde te verwerven, die de onbereikte bestemming, als vrouw, aan velen, in den zeer engen huiselijken kring, niet vergunt.

Mag ik mij vleijen de Nederlandsche Vrouwen ook slechts eenigzins in hare waarde te kennen, dan worden er gewis velen gevonden, die den vrijwilligen last niet schuwen, maar integendeel ijveren zullen, dien volgaarne op zich te nemen. Getuige ook hier weder zoo menige liefderijke en weldadige bemoeijing, door haar met zoo veel lust en ijver volvoerd. Hoe veel gereeder zullen zij niet de inzigten dier Maatschappij bevorderen, die niet alleen ligchamelijke en tijdelijke welvaart, maar geestelijke en eeuwige belangen beoogt!

Mogten alzoo de Bestuurders van een Genootschap, edel in doel en reeds hier en elders vruchtbaar in gezegende gevolgen, ook voor onze Godvreezende Vrouwen de gelegenheid openstellen, om, naar hare krachten en vermogens, tot zedelijke verbetering verkzaam te zijn! Zij zouden dat dan wezen tot herstel van verloren, of tot verwekking van een misschien nog nooit overdacht en onbekend geluk.