Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Iets, over de inzameling en bewerking van het stroo voor de Florentijnsche dames-hoeden.

Wanneer onze Dames lezen, met welk eenen omslag het stroo voor de Florentijnsche hoeden gewonnen wordt, zullen zij zich over den hoogen prijs harer fijne hoeden niet meer verwonderen, doch tevens de wensch bij haar ontstaan, dat dezelve door eenig vaderlandsch produkt mogen vervangen worden.

Het zaad, 't welk het stroo oplevert, waarvan de zoogenaamde Florentijnsche hoeden vervaardigd worden, is het grano Marzuolo, (Maartkoren). Er zijn drie soorten, welke alle in de omstreken van Florence verbouwd en tot fabricering gebruikt worden.

In den ligtsten, steenachtigsten, ja magersten grond gedijt deze plant het best, wanneer namelijk het stroo tot

[p. 107]

vlechten bestemd is. Men kiest daartoe altijd velden, die hoog en geheel voor de lucht blootliggen, dus inzonderheid heuvelachtige gronden. Is de bodem mager, dan zaait men twee derden of drie vierden meer zaad uit, dan men bedoelt te winnen; is hij daarentegen vet en vast, dan neemt men het zesvoudige.

Wanneer het gezaaid is, moet men hier en daar voren trekken, om het regenwater te doen afloopen, daar het stroo alleen op drooge plaatsen, waar de vochtigheid slechts voorbijgaande is, zoo fijn uitvalt, dat men het tot hoedenvlechten kan gebruiken. De beste zaaitijd in den omtrek van Florence is tegen het einde van December; men kan zulks evenwel ook tot Maart verschuiven. In onvruchtbaren grond zaait men niet diep, maar bedekt het zaad slechts even; twee vingerhoog aarde is toereikend, om het te doen kiemen. Heeft men met een' vetten of vooral met een' lageren grond te doen, dan dekt men het meer.

Gemeenlijk oogst men in het laatst van Mei, of in het begin van Junij, en wel bij droog weder. Op vetten grond zamelt men het wat vroeger in, dewijl het anders te sterk wordt en daardoor in deugdelijkheid verliest. Het stroo moet uit den grond getrokken worden: wilde men het snijden, men liep gevaar, het bovenste deel van den halm bij den knoop (en dit alleen gebruikt men tot het vlechten) te verliezen.

De hoofdzaak is, zoo men welgevoed en toch fijn stroo zal erlangen, dat men het inzamelt, wanneer de aren slechts half ontwikkeld zijn, en het zaad zich begint te vormen. De stengel is dan vol sappen, die later verdwijnen, tot dat de halm ledig blijft en dan bros wordt. Men trekt het stroo met den wortel uit, even als het vlas. Men maakt kieine schoven, die men met de hand kan omspannen, spreidt ze op de plaats zelve in de zon uit, en laat ze droogen, tot dat het stroo niet meer uitwasemen en dus niet rotten kan, wanneer men het in het magazijn ter bewaring brengt.

De hoofdbereiding, waarna het stroo kan verwerkt

[p. 108]

worden, bestaat daarin, dat men het, in kleine schoven, op eene drooge plaats, aan zon en dauw blootstelt, waardoor het gebleekt wordt. Dit geschiedt in 4 à 5 dagen, ja eerder, wanneer het sterk dauwt. Dit bleeken kan alleen bij zeer mooi weêr plaats vinden; want bij elke andere vochtigheid, buiten den dauw, erlangt het stroo vlekken: men verrigt alzoo deze bewerking in Mei, Junij en Julij. In Toskanen bleekt men het stroo eerst dán, wanneer men dat gedeelte, 't welk bijzonder ter hoedenfabricering dient, daarvan wil afzonderen. Zoodra nu het stroo op de bleek den vereischten trap van witheid heeft verkregen, plukt men van elken halm het deel tusschen de aar en den eersten knoop af; dit alleen wordt tot hoeden gevlochten. De dus afgezonderde bovenste stukken der halmen worden nu gezwaveld; men maakt er kleine bundels van, doopt ze in water, laat ze uitdruipen, en spreidt ze in een vertrek in 't ronde uit, steekt vervolgens midden in het vertrek zwavel aan, en sluit dezelve digt. Dit zwavelen heeft ten doel, het stroo nog witter te maken, het zelfstandigheid te geven, en de insekten te dooden, welke zich daarin nog mogten bevinden.

Na het zwavelen worden de halmen naar derzelver dikte of breedte verlezen, en in 30 à 40 soorten verdeeld. Naar deze soorten regelen zich de fijnheid en prijs der daaruit vervaardigde hoeden. Bij het vlechten wordt gemeenlijk het stroo drievoudig genomen, en dit valt natuurlijk, naar dat het stroo meer- of minder fijn is, smaller of breeder uit. De fraaiheid en fijnheid der hoeden hangt ook daarvan af, of de vlechten, waaruit zij bestaan, meer- of minder bogten maken.