Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Iets uit een schrijven van Berlijn nopens de cholera, 18 sept. ll.

Tegen den doorgaanden regel en buiten verwachting vertoont zich de pest der Cholera bij ons niet in het karakter eener aristocratische ziekte, welke de beschaafde klassen verschoont, en alleen onder de geringere standen woedt; reeds zijn onderscheidene mannen van naam haar slagtoffer geworden. Indien zulks, aan den eenen kant, groote ongerustheid bij dezen verwekt, die zich veilig waanden, zoo draagt het toch, aan den anderen, in het algemeen veel bij tot behoud der rust. De gemeene man keert terug van zijne even afschuwelijke als onzinnige meening, dat de Cholera eene opzettelijk bewerkte, immers door de rijken niet ongaarne geziene krankheid zoude zijn! Ook vermindert allengskens de vroegere af keer van het hospitaal, (doordien in den beginne de meeste lijders reeds op den weg derwaarts stierven)

[p. 17]

sinds eenige kranken van daar tot de hunnen hersteld terugkeerden. Evenwel broeit bij het gemeen nog altijd argwaan: één droppel scherpe artsenij, die het linnen aandoet, verlevendigt terstond het vermoeden van vergiftiging, en de post van Geneesheer is nog altijd van gevaar verzeld. In sommige sterkbevolkte wijken vertrouwt zich de Doctor niet zonder een militair geleide. Tot dusverre is slechts één Geneesheer, de jonge Dr. calow, als offer zijner onvermoeide pogingen gevallen. Nevens andere jonge Geneesheeren, had hij, met een wetenschappelijk doel, het hartebloed eens aan de Cholera gestorven persoons op de tong genomen. De volksmeening schreef daaraan zijnen dood toe, terwijl bovendien het lijk vergiftigd was geworden! De waarheid is, dat hij, sinds lang ongesteld, door al te groote inspanning bij het verzorgen eens lijders zich de aansteking berokkend hebbe. Het akeligste is, dat hem reeds 5 of 6 huisgenooten gevolgd zijn, waartoe welligt eene beangste verbeelding zoo wel, als de verpeste lucht, het hare hebben bijgedragen. - De gezamenlijke Berlijnsche Artsen komen dagelijks bijeen in de Medico-Chirurgische Societeit, en er bestaat thans ook eene afzonderlijke Choleracourant, welke alle de met bijzondere verschijnselen verzelde ziektegevallen, den aangewenden bijstand, beproefde of voorgeslagene specifica enz. aan het publiek mededeelt; en echter zijn onze discipelen van Hippocrates, ten aanzien van oorsprong en zetel der kwale, nog even onzeker als die in andere gewesten. Geene ervaring is beslissend; zelden laat zich eene eens geslaagde heelmethode op andere gevallen toepassen. De zonderlinge meening, dat de Cholera door hoopen onzigtbare insekten of wormpjes wordt voortgebragt, vindt aanhangers. - Uitwendig vertoont zich Berlijn gelijk altijd. Men bemerkt op pleinen, straten, wandelplaatsen, in de kerken, en zelfs in de schouwburgen, er niets van, dat eene pestziekte in de stad heerscht. Alleen de traiteur-zalen worden niet zoo druk bezocht, de Universiteit is minder sterk bezet, en vele ouders houden hunne kinderen van

[p. 18]

de scholen terug. Men ontstelt bij het vernemen van den dood van dezen en genen; men knoopt den jas digter toe, en houdt den zakdoek, ter wering eener verpeste lucht, voor den mond; dan weder beklaagt men zich over het beperkte dieet, en vraagt elkander, wanneer dat lastig bedwang eens een einde zal nemen! De armen halen hun hart op aan agurken, ale en de heerlijkste meloenen, die te voren alleen op den disch der rijken gezien werden; zij spotten met de Artsen, en zeggen: ‘Wij willen nu ook eens den gebraden haan uithangen!’ - Het ontbreekt ook, te midden van den angst, niet aan Cholera-aardigheden. Toen men nog dacht, dat de ziekte alleen den gemeenen man wegraapte, zeide een uit dezen: ‘Dan kan de Koning zijn Hof op eens voor de pest vrijwaren: hij behoeft slechts ons allen Geheime Hofraden te maken!’ - Op de schouwburgen worden weinig nieuwe stukken gegeven; maar men rookt er, en dat is iets nieuws.