Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Verhalen, door Adelaïde Buchner,geboren kannengiesser. Te Kampen, bij K. van Hulst. 1831. In gr. 8vo. 194 Bl. ƒ 1-90.

De Schrijfster meent, dat het den bewoneren van Oud-Nederland niet aan gevoel, kieschen smaak en verbeelding ontbreekt. De uitgave van dezen bundel moet daarvan tot een blijk verstrekken, indien wij de voorrede goed begrijpen. Zij voldoet echter niet dan met eenigen schroom aan het verzoek van velen van hare vrienden, waaronder mannen van naam in het vak der letterkunde, door het aanbieden van deze verhalen aan ons lezend publiek. Inderdaad behoort er veel toe, om als voorvechtster tot handhaving van onzen letterkundigen roem in het strijdperk te treden. Zóó zullen het die mannen van naam dan toch met hun verzoek ook wel niet gemeend hebben, en met de in zulk een geding vereischte gestrengheid willen wij dan ook ons oordeel niet vellen, en hopen, dat ook de Schrijfster, bij nader inzien, het hooge standpunt, waarop zij zich geplaatst heeft, wel zal willen verlaten, en er mede tevreden zijn, dat wij dit bundeltje eenvoudig beschouwen als eene proeve.

Het eerste stukje in dezen bundel heeft minder het voorkomen van een verdicht verhaal, dan van een waarschijnlijk door de Schrijfster zelve gedaan Uitstapje naar de Zeebaden van Ostende. De levendige schildering, doorgaans in karikatuur, van hare reisgenooten en der badgasten maakt dit stukje nog al onderhoudend. Wij treffen in hetzelve al terstond aan ‘eenen korten dikken Engelschman van omstreeks zestig jaren, in twee jassen en een frak van differente kleuren uitgedost, grove groote leeren schoenen, kleine nankingsche slopkousen, die op eene alleraardigste manier de vette kuitjes, met wit en blaauw gestreepte kousen bedekt, lieten uitprijken; een korte leverkleurige broek, die vriendschappelijk tusschen zich en het bonte vestje eene opening liet, ten einde een fijn helder linnen hemd het genoegen te gunnen, gezien te worden; eene horologieketting met zeven à acht cachetten, een veelverwige das en dikke wandelstok, aldus toegetakeld vertoonde het spekmannetje van Albion zich in zijne volle rondheid voor mijne oogen. Behoef ik er bij te voegen, dat hij

[p. 559]

met parapluie, reiszak en eene menigte pakjes beladen was? Aan zijne vrolijke luim, koddige invallen en sterk geprononceerde gelaatstrekken, meer dan aan zijn accent, herkende ik den Gasconjer van Engeland, namelijk den ler.’

Adolf van Sternau en Leontine van Tornheim is meer een verhaal in den zin, welken ons lezend publiek gewoon is aan dien naam te hechten. Maar voorbeelden, die tot navolging mogen opwekken, vinden wij hier niet; en, ofschoon de gevolgen der misdaad afschrikkend genoeg zijn voorgesteld, wordt nogtans de beschrijving der karakters te zeer overdreven, om iemand ligtelijk zijne eigene gebreken in de hier geschetste ondeugden te doen herkennen.

Het laatste verhaal heeft ten titel: De jonge Kunstschilder, of de twee Vrienden. Het gekrenkte gevoel van een kind, hetwelk, omdat deszelfs geboorte den dood van zijne moeder had ten gevolge gehad, de liefde van zijnen vader mist, wordt hier treffend afgeschetst, maar wederom al te overdreven, om te behooren tot een beminnenswaardig karakter, zoo als dat van Julius wordt voorondersteld te zijn, wanneer dat gevoel tooneelen veroorzaakt als het volgende: ‘Uw vader, welken ik heden morgen bezocht en die het niet lang meer zal maken, wil u nog eenmaal zien. - Julius ontroerde, en vroeg met eene naauwelijks hoorbare stem: Heb ik eenen Vader? Waartoe dit? Mijn vader bemint mij niet; - en ik! - O, mijn weldoener! liefde alleen kan liefde vorderen.’

De Schrijfster is niet misdeeld van de begaafdheden, welke zij zoo verpligtend aan onzen landaard toekent, namelijk gevoel, kieschen smaak en verbeelding; maar wanneer zij haar voornemen volbrengt, om verder hare uren van uitspanning tot het vervolgen van deze Verhalen te besteden, hopen wij, dat zij zich niet vergenoegen zal met slechts alles te vermijden, wat met eene zedelijke strekking strijdt, maar haren inderdaad niet onbevalligen stijl en onderhoudenden trant van verhalen zal aanwenden tot behandeling van onderwerpen, die meer regtstreeks zulk eene strekking hebben, en zich vooral wachten voor overdrevenheid.