Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

De Brief van den Apostel Paulus aan de Romeinen, tot Huisgodsdienstoefening, door ab^m. theod. beausar, Predikant te Klundert. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. 1831. In gr. 8vo. VIII en 106 bl. ƒ 1-40.

‘Om ten meesten nutte,’ zoo schrijft de Eerw. beausar in de Voorrede, ‘aan de behoefte van onzen tijd bevorderlijk te zijn, ben ik te rade gegaan, om in dezer voege de vrucht van mijnen driejarigen arbeid Christelijke huisgezinnen aan te bieden: dat zij vooreerst in het nevensgaande werkje eene woordelijke vertaling aantreffen; maar eene zoodanige; waarin men bijna overal onze gewone overzetting wedervindt, welke, naar mijne gedachten, in getrouwheid en in godsdienstigen toon en zin, in Christelijke houding,’ (wat dit moet beteekenen, begrijpt Rec. niet) ‘alle andere vertalingen niet zelden verre overtrest. Tusschen mijne vertaling heb ik eenige woorden ter verklaring gevoegd, welke met andere letters zijn gedrukt; zoo als wij in den Bijbel van klinkenberg ontmoeten. Ter nadere opheldering heb ik vóór den tekst eenige woorden geplaatst, welke dan tot voorbereiding, tot inleiding of overzigt, dienen. Dit gaat niet zelden over tot hetgeen ter dadelijke beoefening verstrekt; doch vooral heb ik hiertoe aangewend, wat na den tekst volgt......Voor dezulken, die zich tot onderzoek des Bijbels willen afzonderen, zijn teksten aan den voet der bladzijden ge-

[p. 477]

plaatst. Dit werk heest mij wel den meesten arbeid gekost; doch, daar het ten allen tijde voor het nuttigste is gehouden geworden, om bijbeltaal met bijbeltaal te vergelijken, heb ik, ook tot eigene oesening, het gaarne volbragt. De teksten, welke tusschen haakskens zijn geplaatst, dienen meest voor Geleerden, om aan dezelve wegens mijne vertaling en verklaring opening te geven. Ten behoeve eindelijk van Christen-huisgezinnen heb ik het noodig geoordeeld, om den brief in (29) lezingen af te deelen.’

Wij zullen dus het boekje niet als eene verklaring van den Brief aan de Romeinen beoordeelen, maar alleen zien, of het geschikt kan geacht worden voor het doel, waartoe de Eerw. Schrijver het in 't licht zond. En dit is het, wat Rec. meent te mogen betwijfelen. Wie zal lust hebben, om die verbazende menigte van teksten (op de 7 eerste verzen telden wij er 88) na te slaan? En zij, voor wie het boekje vooral geschreven is, zullen toch slechts van zeer weinige plaatsen, op de aanhaling af, zich de woorden herinneren. Doch al neemt men nu die moeite van nazoeken, wat heeft men er aan? Hoe fraai het luide, Rec. weet het bij ondervinding, dat den Bijbel door den Bijbel te verklaren bijkans onmogelijk is. Wie verklaart ooit cicero, door eene ontelbare menigte plaatsen uit cicero aan te halen? De onderzoeklievende ziet alle zijne moeite slecht beloond, verliest gedurig den draad der redenering, ja het beloop van een' enkelen volzin, door over één woord den halven Bijbel te moeten doorbladeren; en wat wonder alzoo, dat hij zich al zeer spoedig vergenoegt, met, bij het gebruik van dit boekje, alleen de cursijve woorden ter verklaring te bezigen, en alzoo van de stichtelijke aanmerkingen oneindig meer nut heest voor zijn hart, dan voor zijn verstand van de verklaring? Rec. ten minste, die tot het naauwkeurig lezen ex officio gehouden was, en wien daarenboven vele plaatsen, op de aanwijzing van boek, hoofdstuk en vers, bekend waren, kon het niet ten einde toe uithouden. En hoe menigmaal stelt het nazoeken te

[p. 478]

leur! Reeds de allereerste aanteekening op het woord Paulus verwijst naar Hand. XIII: 9^a. Doch saulus, die ook paulus genaamd is, enz.!! Ja, zoo verre gaat de zucht tot het aanhalen van teksten, dat beausar, aan het slot der 28ste lezing, Gez. 69, vs. 4, niet kan neêrschrijven, zonder naar een paar plaatsen te verwijzen.

Wij houden het daarvoor, dat de Eerw. Schrijver veel nuttiger geweest ware, indien hij eenvoudig door eene goede paraphrase had verklaard. In het algemeen is dit misschien het eenige middel, om een Bijbelboek voor eenvoudigen verstaanbaar te maken; en meer kundigen zullen bij van der palm, bosveld en anderen, ter opheldering van dezen moeijelijken Brief, beter en oneindig gemakkelijker te regt komen. Ook is in dit boekje de druk van tekst en aanhalingen zoo verbazend fijn, dat men al zeer goede oogen noodig heeft. Om de goedkoopheid ware zulks onnoodig; want die de uitgave van ƒ 1-40 voor zijne Christelijke stichting over heest, zal ook een werkje, al is het wat duurder, zich gaarne aanschaffen.

Rec. prijst overigens het Christelijke doel van den Eerw. beausar, en gedeeltelijk ook zijn werk. De inleidingen en toepassingen heeft hij doorgaande met veel genoegen gelezen, en vindt het jammer, dat de ongelukkige vorm der verklaring eene zoo groote verhindering zal zijn van het nut, dat dit boekje anders zou kunnen stichten. Dat de toepassing op de zevende lezing (Hoofdst. III: 19-28) zoo mager is: ‘Heugelijk, zalig evangelie! wij aanbidden, wij omhelzen u met het geheele hart; gij zijt onze regtvaardiging! Onze zinspreuk zij door ons gansche leven henen: De regtvaardige leeft door het geloof; het geloof regtvaardigt den mensch; Ik leef door het geloof!’ - dat beausar op bladz. 1 den Brief ten opschrift wil geven: veredeling der Mozaische wet volgens den geest en de leer van jezus christus; op bladz. 5: hemel op aarde te midden der verdrukkingen van dit leven, door slechts God te dienen in geest en waarheid uit het geloof aan

[p. 479]

jezus christus, als den verlosser van zonde en dood, en op bladz. 19 weder: een bolwerk tegen de verschansingen van de farizesche ondeugd; dit bevalt ons minder. Geeft de Schrijver ons in het vervolg weder iets ter verklaring en huisgodsdienstoefenining, waartoe wij hem wel durven aanmoedigen, hij kieze dan eenen beteren vorm, beschave ook zijnen stijl, en zijn werk zal beter aan het Christelijke en loffelijke oogmerk beantwoorden.