Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

De Militaire Chirurgie, geschiedkundig beschouwd en met betrekking tot derzelver uitoefening, zoo bij de Land- en Zeemagt, als in de koloniale dienst, onderling vergeleken, benevens de pligten, die de Officier van Gezondheid, zoo in vrede als oorlogstijd, doch inzonderheid op het slagveld te vervullen heeft, geschetst in eene Redevoering, gehouden bij gelegenheid van den aanvang der Lessen in den jare 1822, in het groot Rijks Hospitaal te Utrecht. Door den toenmaligen eersten Officier van Gezondheid bij de Armée en Chef bij hetzelve a.g. van onsenoord, thans praktiserend Med. en Chir. Doctor aldaar. Voorzien met de Beeldtenis van den Schrijver. Te Utrecht, bij N. van der Monde. 1832. In gr. 8vo. VIII en 136 bl. ƒ 2-40.

Dit breed getiteld werkje, ten voordeele der verminkten in de veldtogten van 1830 en 1831 uitgegeven, vinde een ruim vertier! Het geschiedkundig overzigt van den toestand der militaire Chirurgie, van de eerste Officieren van Gezondheid, die de geschiedenis vermeldt (machaön en podalirius), tot op onzen leeftijd toe, is natuurlijk slechts oppervlakkig; evenwel behelst het aangaande den toestand dier Chirurgie in ons vaderland, welke uitvoeriger wordt nagegaan, menige belangrijke en weinig gekende geschiedkundige bijzonderheden. Men bezoldigde

[p. 480]

reeds vroeg, gelijk blijkt uit eene opgave der zamenstelling van eene kompagnie voetvolk in het jaar 1599, welke in het Groot Placaatboek gevonden wordt, Chirurgijns, die bij den vrede weder bedankt werden. In het jaar 1677 verkregen de Chirurgijns bij de regementen het eerst de benaming van Chirurgijn-Majoors. Dat men mede reeds vroeg hier te lande eene inrigting heeft gekend, welke gelijk staat met die der zoogenoemde vliegende Hospitalen of Ambulances, staaft de Heer van onsenoord onder anderen uit de titelplaat van het werk van samuelrusting over de Geneeskunde (Amsterd. 1706), welke mede op den titel dezer Redevoering is overgenomen. Het tweede deel dezer Redevoering (welke, zoo zij onverkort is uitgesproken geworden, vrij lang moet geduurd hebben) handelt over de kundigheden, die een Officier van Gezondheid bezitten moet, en over zijne verpligtingen in verschillende omstandigheden, waarin zijn beroep hem brengt. De lange dienstjaren van den bekwamen Schrijver, en zijne veelvuldige ondervinding bij de verschillende gevechten, welke hij ook in den oorlog van napoleon met Spanje heeft bijgewoond, geven hem gelegenheid tot vele belangrijke wenken, wier behartiging voor onze jongere militaire Artsen aanbeveling verdient.