Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Hebreeuwsche en Joodsche Oudheden; bevattende eene korte Beschrijving van de Instellingen, Kerkgewoonten, Zeden en Gebruiken der oude Joden; ten gebruike der Scholen, en van meer gevorderden, door S.J. van Ronkel,Onderwijzer in de Nederlandsche Israëlitische Armenschool te Groningen. Te Groningen, bij R.J. Schierbeek, 1830. In kl. 8vo. VIII en 84 bl. ƒ :-40.

Een nuttig boeksken, dat allezins geschikt is, om aan de heilzame bedoelingen des vervaardigers te beantwoorden. Eene Inleiding van vier bladzijden geeft een kort overzigt van de Geschiedenis der Israëliten. Het werkje is verdeeld in drie boeken of hoofdafdeelingen, waarin over derzelver burgerlijken, kerkelijken en huiselijken toestand wordt gehandeld. Men vindt hier, ja, bekende dingen, maar in geleidelijke orde, beknopt en duidelijk voorgesteld. Om den geest van dit geschrift te doen kennen, deelen wij het volgende mede: ‘Het staat den Jood niet alleen vrij, zich op Sabbath te verdedigen; maar hij mag, ja zelfs hij moet, alle

[p. 319]

mogelijke middelen in het werk stellen, om zoo wel natuurals geloofsgenooten in gevaar bij te staan en, zoo mogelijk, te redden. Bij brand, watersnood, gevaarlijke ziekten, of in den oorlog, is het voor den Jood de heiligste pligt, al het mogelijke tot redding eens menschen bij te dragen, en ieder verzuim wordt hem door de wet als zonde aangerekend. Waar menschenredding vereischt wordt, is hij ontslagen van ceremoniéle wetten en plegtigheden.’

Op bl. 21 wordt gefproken van een' kubus van 20 ellen en van een' kubus van 10 ellen; niet ieder leerling verstaat deze benaming. Op bl. 11 staat: hetwelk niet vervreemd durfde, in plaats van mogt worden. Op bl. 42 noemt de Schrijver het Paaschfeest overschrijdingfeest, omdat God (de Engel) de huizen der Israëliten overschreed; wij zouden liever zeggen feest des voorbijgangs, enz.