Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1832

Swavings zonderlinge ontmoetingen en wonderbaarlijke lotsverwisselingen na zijne vlugt uit Delft, benevens schetsen van Londen en deszelfs bewoners, van de Kaap de Goede

[p. 41]

Hoop en hare ommestreken, enz. enz., of laatste Vervolgdeel op zijne Tienjarige Militaire Loopbaan. Door hem zelven beschreven. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. 1830. In gr. 8vo. XII en 348 bl. ƒ 3-60.

De hedendaagsche campo weijerman (want bij niemand weten wij swaving beter te vergelijken) geeft met dit werk weder eene nieuwe aflevering der voortbrengselen van zijne vruchtbare pen, en zet het verhaal van zijne lotgevallen voort, na zijne aankomst in Engeland, tot aan die aan de Kaapstad in Zuid-Afrika. Om geene oude koeijen uit de sloot te halen, stapt swaving aan het einde van zijne Tienjarige Militaire Loopbaan over zijne avontuurlijke vlugt uit Delft met ligten tred heen, en verwijst zoo wel aan het einde van dat werk, als bij den aanvang van het thans aangekondigde, slechts ter loops op zijn vroeger uitgegeven werkje: Offer aan de lijdende Onschuld. Den 11 Jnlij 1825 komt de Schrijver te Londen als vlugteling aan, ontbloot van alle middelen van bestaan. Na eenigen tijd in de armoedigste omstandigheden te hebben verkeerd, wordt hij, door de hulp van eenen te Londen gevestigden Hollander, uit den nood geholpen, en vestigt zich, met zijn huisgezin, als Hollandsche taalmeester. De zaken namen in het begin echter nog niet zóó op, of swaving had onderstand noodig uit de diakoniekas der Londensche Nederduitsch-Hervormde Gemeente. Uit dankbaarheid voor dien genoten onderstand, die welligt niet ruim genoeg geweest is, ontvangt de Londensche Kerkeraad eene gestrenge gisping over het bestuur van het armenfonds, het verwaarloozen van de openbare Godsdienst en dergel. meer. Slechts de Predikant werninck is een man zonder wedergade. Wij weten, ook buiten het getuigenis van swaving, dat deze menschenvriend den hem hier gegeven' lof in allen deele waardig is. Maar wij vergeleken swaving reeds, bij den aanvang onzer aankondiging van zijn werk, bij den beruchten campo weijerman; en de gelijkheid tusschen beiden bestaat ook daarin, dat weijerman insgelijks gewoon was zich te wreken op de zoodanigen, die hem geenen of geen' genoegzamen geldelijken onderstand gaven, door hen in zijne schriften geducht te havenen. Ook swaving spaart in dat geval zelfs zijne eigene bloedverwanten niet. Weijerman, echter, ging nog eenen stap verder. Wilde hij van iemand

[p. 42]

eene gift afpersen, dan deed hij dit soms zelfs, door schriftelijk met zijnen bijtenden hekel te bedreigen, indien men de milde hand niet opende. Naderhand namen de zaken beter op, vooral ook toen swaving partij begon te trekken van zijne vlugge pen, zoo wel als oorspronkelijk autheur door de uitgave van zijne Reizen en Lotgevallen, als door vertalingen van Engelsche werken van smaak. Hoogelijk roemt swaving zijne Hollandsche uitgevers, de Heeren blussé en van braam, te Dordrecht, die hunnen brief aan swaving deden vergezeld gaan van een edelmoedig geschenk, en hem met zulk een onbepaald vertrouwen vereerden, dat hij zelfs reeds over de betaling kon beschikken, alvorens het werk nog opgesteld was. Zie! dat heeten wij brave boekdrukkers; en, levert swaving ooit een vervolg op zijne Feest- en Heilige-dagen, dan verdienen zij door hem als Patronen der boekdrukkers te worden gecanoniseerd. De Heer thieme en nog een andere ongenoemde Amsterdamsche boekverkooper waren zoo scheutig niet, en komen er dan ook zoo goed niet af. Gedurende zijn verblijf van ruim twee jaren te Londen, schijnt swaving zich, buiten een enkel geval, waaruit blijkt, dat de vos wel zijne haren, maar niet zijne streken verliest, nog al wel gehouden te hebben. De kennismaking met zeker voornaam persoon, die, op zijn vertrek staande naar Afrika, het onderwijs van swaving genoten had in de Hollandsche taal, doet dezen laatsten de aanstelling verkrijgen, als Interpreteur en Translateur van het Hoog Geregtshof aan de Kaap de Goede Hoop. In den herfst van 1827 begeeft de Schrijver zich met geheel zijn huisgezin derwaarts, en bereikt nog vóór het einde van dat jaar de plaats zijner bestemming. Het boekdeel wordt besloten met het verhaal van des Schrijvers vestiging in de Kaapstad en aanstelling in den genoemden post.

Ons oordeel over de schriften van swaving in het algemeen hebben wij reeds te dikwijls te kennen gegeven, dan dat het ons lust, hetzelve hier te herhalen. Op een tooneel als Londen geplaatst, kan het wel niet missen, of de Schrijver moet zijnen lezeren veel wetenswaardigs mededeelen; en, niettegenstaande men in eene zekere wijdloopigheid des Schrijvers toeleg niet kan miskennen, om zijn boekdeel tot eene zekere grootte te doen uitdijen, verloochent swaving toch zijnen onderhoudenden stijl niet. Levendige

[p. 43]

schilderingen van het merkwaardige van Londen, van de leefwijze en kenmerkende gewoonten der bewoners van die hoofdstad, en vermakelijke anekdoten, zullen ook dit gedeelte van swaving's verhaal met genoegen doen lezen.